Huyện Vân Hồ là nơi sinh sống của hơn 95% đồng bào dân tộc thiểu số, dân cư phân bố không đồng đều, cuộc sống còn gặp nhiều khó khăn. Toàn huyện có 2.945 ha đất canh tác, nhưng gần 735 ha đang trong tình trạng thiếu nước, chỉ canh tác được một hoặc hai vụ với năng suất thấp do hệ thống tưới tiêu chưa đầy đủ. Bên cạnh đó, nhiều công trình cấp nước sinh hoạt xuống cấp nghiêm trọng, không đáp ứng nhu cầu sử dụng.

Dự án “Cải thiện điều kiện sống của đồng bào dân tộc thiểu số” giai đoạn I, thực hiện tại 16 bản thuộc 4 xã: Chiềng Xuân, Chiềng Yên, Song Khủa và Suối Bàng trong thời gian từ tháng 6/2023 - 6/2025. Gần 2 năm qua, Trung tâm RIC đã tổ chức 18 khóa tập huấn nâng cao năng lực cho 300 lượt thành viên nhóm cộng đồng và các hộ gia đình trong dự án về xây dựng kế hoạch, kỹ thuật trồng rừng kết hợp trồng cây ngắn ngày, cây dược liệu; kỹ thuật canh tác cây nông nghiệp thân thiện với môi trường và kết nối thị trường...

Triển khai 75 mô hình, tiểu dự án phát triển sinh kế, duy tu bảo dưỡng và xây dựng công trình nước sinh hoạt cho nhân dân, với tổng kinh phí trên 16 tỷ đồng. Trong đó, Tổ chức Bánh mì cho Thế giới hỗ trợ gần 12 tỷ đồng, ngân sách huyện Vân Hồ đối ứng 4 tỷ đồng. Năm 2024, do ảnh hưởng của cơn bão số 3, dự án đã hỗ trợ khoảng 2 tỷ đồng triển khai thêm 15 tiểu dự án, mô hình sinh kế cho các hộ bị ảnh hưởng thiên tai của huyện Vân Hồ, nâng tổng số tiểu dự án, mô hình lên 90 với 2.225 hộ gia đình được hưởng lợi.

Từ năm 2023 đến nay, dự án đưa vào sử dụng 13 công trình thủy lợi, giải quyết tình trạng thiếu nước sản xuất cho 114 ha đất canh tác nông nghiệp của 793 hộ gia đình; 22 công trình nước sinh hoạt cho 658 hộ, 9 mô hình trồng rừng kết hợp với sinh kế ngắn ngày được thực hiện trên 73 ha đất nông lâm nghiệp, cải thiện điều kiện sinh kế cho 139 hộ. Dự kiến hết tháng 6/2025, hoàn thành thêm 34 công trình thủy lợi, nước sinh hoạt và hỗ trợ 14 mô hình sinh kế cho các hộ trong vùng dự án.

Sự kết hợp giữa phát triển các mô hình sinh kế bền vững và xây dựng, vận hành bảo trì các công trình nước sinh hoạt, nước sản xuất không chỉ cải thiện đời sống bà con vùng đặc biệt khó khăn huyện Vân Hồ mà còn góp phần nâng cao năng lực và ý thức trách nhiệm của cộng đồng. Tính hiệu quả của dự án và sự ủng hộ của người dân địa phương, chính là tiền đề vững chắc để huyện Vân Hồ tiếp tục được nhân rộng mô hình, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và toàn diện.