Có thể nói, các món ăn nói chung, món cá nói riêng của đồng bào Thái Tây Bắc là những món ăn đậm đà hương vị, thể hiện sự hòa quyện giữa thiên nhiên với tính sáng tạo tuyệt vời của đồng bào Thái. Món ăn ngon được chế biến từ cá phải kể đến món gỏi cá truyền thống.

Cá để làm gỏi chủ yếu là trắm cỏ, trọng lượng từ 2-3 kg, được đánh bắt trong tự nhiên hoặc nuôi ở vùng nước sạch. Cá sau khi mổ, bóc bỏ lớp da rồi lọc lấy phần thịt ở hai bên lườn, rút phần xương, sau đó bọc thịt cá vào giấy ăn để thấm khô. Đặc biệt, để chế biến món gỏi cá phải có hoa hoặc lõi non của cây chuối tây thái mỏng, ngâm nước pha chút muối cho hết nhựa (không dùng hoa và cây chuối tiêu vì có vị chát). Các loại rau thơm, như mùi, húng, tỏi, ớt... thái nhỏ và dùng nước măng chua để trộn món gỏi cá, bởi theo kinh nghiệm, nước măng chua không những có vị thơm đặc trưng mà còn có tác dụng khử tanh, làm tái miếng cá còn sống. Thịt lườn cá sau khi đã thấm khô đem thái miếng mỏng vừa. Khi chuẩn bị vào bữa ăn, tiến hành trộn gỏi. Những lát cá trắng hồng đem trộn đều với hoa chuối, muối trắng, mì chính, rau thơm, tỏi, ớt, nước măng chua. Khi cá và các gia vị đã ngấm đều thì rắc thêm chút lạc rang giã dập.

Đến với bản xa sẽ thật tuyệt vời khi được mời bữa cơm thân mật với món cá gỏi truyền thống. Nhấp chén rượu nồng, kèm miếng cá gỏi, cảm nhận được sự kết hợp khéo léo giữa các vị: mặn, ngọt, cay, chua, chát giúp cho món gỏi cá có vị riêng biệt, dân dã và sâu lắng.

Hoàng Liên (CTV)