Thực tế cho thấy, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) triển khai các dự án của một số địa phương trong tỉnh những năm qua còn chậm. Nguyên nhân do nhận thức về Luật Đất đai, quy định về bồi thường, GPMB của một bộ phận người dân còn hạn chế; chủ đầu tư một số dự án chưa thực sự vào cuộc, thiếu chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền. Năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện của cấp ủy, chính quyền các cấp còn hạn chế.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, cho biết: Thực hiện Chỉ thị 41-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh rà soát các vướng mắc, cập nhật các quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; đơn giá bồi thường, hỗ trợ với tài sản trên đất khi Nhà nước thu hồi đất. Xây dựng bộ đơn giá bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất, đảm bảo quyền, nghĩa vụ của người có đất thu hồi.

Các huyện ủy, thành ủy đã kiện toàn Ban chỉ đạo công tác bồi thường GPMB các dự án lớn, trọng điểm của tỉnh, huyện, thành phố do đồng chí bí thư huyện ủy, thành ủy hoặc chủ tịch UBND huyện làm trưởng ban. Chỉ đạo các phòng, ban, UBND các xã, phường, thị trấn tăng cường phối hợp, nêu cao vai trò, trách nhiệm người đứng đầu trong công tác giải phóng mặt bằng.

Năm 2024, tỉnh Sơn La có 169 dự án cần thực hiện GPMB, tổng diện tích đất cần thu hồi trên 996 ha; trong đó, 17 dự án lớn, trọng điểm. Với sự nỗ lực của cấp ủy, chính quyền địa phương, đầu năm 2025, tỉnh Sơn La đã GPMB bằng hơn 184 ha, tổng kinh phí bồi thường chi trả đạt 357,6 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Văn Thản, Phó Chủ tịch UBND Thành phố, thông tin: Thành phố có nhiều công trình, dự án quan trọng được triển khai. UBND Thành phố đã xây dựng, ban hành các văn bản chỉ đạo về quản lý đất đai, trật tự xây dựng với các khu vực đã và đang triển khai GPMB; thành lập các tổ công tác phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương nơi triển khai dự án tổ chức tuyên truyền, vận động, thuyết phục tạo sự đồng thuận của nhân dân; tổ chức các cuộc đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương với nhân dân.

Năm 2024, Thành phố thu hồi trên 885.700 m², trong đó, đã GPMB trên 95.400 m², gồm hơn 2.400 m² đất ở, gần 86.500 m² đất nông nghiệp và khoảng 6.500 m² đất khác, tổng kinh phí bồi thường, hỗ trợ chi trả trên 70,4 tỷ đồng. Nhiều dự án trọng điểm đang được đẩy nhanh tiến độ, cán đích theo cam kết hợp đồng với chủ đầu tư.

Tại Dự án đường Hoàng Quốc Việt - Mé Ban - Trần Đăng Ninh có chiều dài 754m, đường quy mô 4 làn xe. Có 65 hộ trong diện giải phóng mặt bằng. Đến nay, công tác đo đạc, hoàn thành phê duyệt bồi thường, chi trả xong cho 65 hộ, diện tích thu hồi 2,57ha. Nhà thầu đã thi công hoàn thành 60% khối lượng nền đường; đang tập trung hoàn thiện các hạng mục nền đường, mặt đường, hệ thống thoát nước. Dự án phấn đấu hoàn thành trước tháng 7/2025.

Chị Lương Thị Nga, bản Buổn, phường Chiềng Cơi, Thành phố, chia sẻ: Qua tuyên truyền, vận động, gia đình tôi đồng thuận, ủng hộ chủ trương triển khai tuyến đường Hoàng Quốc Việt - Mé Ban - Trần Đăng Ninh. Vì vậy, gia đình đã tháo dỡ nhà ở, tài sản trên đất, bàn giao 155 m² cho Thành phố triển khai dự án.

Còn tại huyện Mường La, năm 2024 có 1 dự án trọng điểm cải tạo, nâng cấp đường nối Quốc lộ 37 huyện Bắc Yên với Quốc lộ 279D huyện Mường La, với tổng diện tích phải thu hồi, GPMB trên 354.000 m²; có 32 dự án cần thực hiện thu hồi, bồi thường, GPMB, tổng diện tích trên 2.417.000 m². Huyện đã thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ 7 dự án, tổng diện tích thu hồi trên 160.620 m², số tiền bồi thường, hỗ trợ trên 9,2 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Văn Tâm, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường La, thông tin: Thực hiện Chỉ thị 41 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và chỉ đạo của Ban Thường vụ huyện ủy, UBND huyện Mường La chỉ đạo Hội đồng bồi thường, hỗ trợ GPMB các dự án phối hợp với cơ quan chuyên môn, UBND xã, thị trấn nơi thực hiện dự án đẩy mạnh tuyên truyền, vận động; rà soát, kiểm tra, xác minh, làm rõ nguồn gốc, quá trình sử dụng đất... phục vụ công tác GPMB các dự án.

Bên cạnh kết quả đạt được, công tác GPMB tại Sơn La vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Một số địa phương chưa ban hành đầy đủ văn bản hướng dẫn và kế hoạch thực hiện, gây ảnh hưởng đến tiến độ chung; hồ sơ địa chính chưa hoàn thiện, gây khó khăn việc xác định nguồn gốc sử dụng đất để bồi thường; còn tình trạng người dân xây dựng trái phép nhưng việc ngăn chặn, xử lý chưa được kịp thời, quyết liệt, để công trình tồn tại gây khó khăn cho công tác thu hồi đất, làm chậm tiến độ bàn giao mặt bằng.

Thời gian tới, cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác bồi thường, GPMB đối với các dự án trọng điểm, dự án lớn. Thành lập các đoàn công tác kiểm tra tiến độ GPMB tại các địa phương, kịp thời tháo gỡ khó khăn, xử lý nghiêm vi phạm trong quá trình thực hiện; đẩy nhanh tiến độ GPMB, bàn giao đất sạch cho chủ đầu tư triển khai dự án, đảm bảo tiến độ, chất lượng.