Tỉnh Sơn La có trên 83% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số. Đóng vai trò quan trọng trong phát triển sản xuất, giữ gìn văn hóa truyền thống, nuôi dạy con cái nhưng không ít phụ nữ dân tộc thiểu số vẫn chịu thiệt thòi do định kiến xã hội, phong tục tập quán. Từng bước thay đổi thực trạng đó, Hội LHPN tỉnh với vai trò là cơ quan thường trực thực hiện công tác phụ nữ đã triển khai hiệu quả Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” thuộc Chương trình 1719 giai đoạn I: 2021-2025. Thông qua dự án, nhiều mô hình, hoạt động thúc đẩy bình đẳng giới đã được triển khai đồng bộ, đem lại hiệu quả. Trong giai đoạn đoạn 2021-2025, toàn tỉnh đã tổ chức gần 100 lớp tập huấn cho cán bộ các cấp về phát triển năng lực, bình đẳng giới; thành lập 715 tổ truyền thông cộng đồng với 7.477 thành viên; xây dựng 91 địa chỉ tin cậy.

Bà Quàng Thị Vân, Phó Chủ tịch Thường trực Hội LHPN tỉnh, cho biết: Dự án tập trung tuyên truyền thay đổi tư duy, nhận thức của phụ nữ dân tộc thiểu số gắn với xây dựng các mô hình thực tiễn nhằm thúc đẩy quyền năng kinh tế cho phụ nữ, giúp họ tự tin làm chủ cuộc sống và phát huy vai trò trong gia đình, xã hội. Thông qua triển khai dự án, đã có nhiều mô hình được xây dựng và triển khai hiệu quả, góp phần thay đổi nhận thức và hành động của nam giới, hướng tới mục tiêu góp phần xóa bỏ các định kiến và khuôn mẫu giới trong gia đình và cộng đồng, những tập tục văn hóa có hại và một số vấn đề xã hội cấp thiết cho phụ nữ và trẻ em.

Thời gian qua, các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh cũng đặc biệt chú trọng đến các hoạt động nhằm thúc đẩy bình đẳng giới. Trong đó, phải kể đến việc triển khai Đề án “Hỗ trợ hoạt động bình đẳng giới vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2018 - 2025” trên địa bàn tỉnh Sơn La. Đề án được Sở Dân tộc và Tôn giáo thực hiện trên địa bàn các địa phương có đồng bào dân tộc thiểu số ít người sinh sống thuộc khu vực các huyện Mường La, Thuận Châu, Quỳnh Nhai, Mộc Châu cũ với nhiều hình thức: Truyền thông, nâng cao nhận thức về bình đẳng giới; tư vấn, can thiệp, triển khai mô hình hỗ trợ bình đẳng giới; tập huấn, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ thực hiện Đề án; tuyên truyền kỹ năng sống về giới và bình đẳng giới tại các trường dân tộc bán trú và dân tộc nội trú.

Sau 7 năm triển khai, Đề án đã đạt được các mục tiêu đề ra, với 100% cán bộ làm công tác dân tộc ở địa phương được phổ biến pháp luật về bình đẳng giới; 80% số hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số ít người được tiếp cận thông tin về giới và pháp luật về bình đẳng giới; 100% các trường, lớp bán trú và dân tộc nội trú được tuyên truyền về giới và bình đẳng giới; 50% các xã có đông đồng bào dân tộc thiểu số rất ít người sinh sống xây dựng mô hình về bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới.

Nhiều năm trước, tại xã vùng cao Co Mạ, nơi có trên 90% dân số là đồng bào dân tộc Mông sinh sống thì bình đẳng giới là vấn đề chưa được coi trọng. Phụ nữ Mông bị ràng buộc bởi quan niệm truyền thống, thậm chí là hủ tục lạc hậu. Nhưng ngày nay, cùng với sự phát triển về kinh tế - xã hội, nhận thức về bình đẳng giới tại đây cũng dần thay đổi. Chị Sùng Thị Đích, Chủ tịch Hội LHPN xã Co Mạ, cho hay: Hiện nay, đồng bào Mông không còn tư tưởng trọng nam khinh nữ. Trẻ em gái được đi học đầy đủ, phụ nữ trưởng thành được tạo điều kiện tham gia hoạt động xã hội, văn hóa, văn nghệ, thể thao, học tập, bồi dưỡng kiến thức về sản xuất, bảo tồn văn hóa. Hội cũng tăng cường các hoạt động thu hút phụ nữ tham gia, giúp chị em phát huy tính năng động, tự chủ, sáng tạo, làm chủ kinh tế và được bình đẳng trong cuộc sống gia đình.

Chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể, các trường học đã và đang chú trọng đến công tác bình đẳng giới. Nhiều hoạt động truyền thông, phổ biến kiến thức, pháp luật về giới, bình đẳng giới đã được tổ chức với hình thức, nội dung đa dạng, thiết thực hướng về cơ sở. Các trường học quan tâm đưa giáo dục giới tính, kiến thức về giới vào chương trình giáo dục hằng năm, lồng ghép hiệu quả trong các hoạt động ngoại khóa, tư vấn tâm lý, giáo dục kỹ năng sống... Nhờ đó, góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng xã hội về bình đẳng giới, số vụ bạo lực gia đình giảm dần qua từng năm...

Song song với việc nâng cao nhận thức về bình đẳng giới, phụ nữ dân tộc thiểu số còn được khuyến khích, tạo điều kiện phát triển kinh tế. Các đề án hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp, hỗ trợ hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý, thúc đẩy kinh doanh và lãnh đạo cho doanh nhân nữ Sơn La, các cuộc thi phụ nữ khởi nghiệp, các nguồn vốn tín dụng ưu đãi hỗ trợ phụ nữ phát triển sản xuất... đã và đang tạo động lực tích cực cho phụ nữ phát huy tính năng động, sáng tạo, vươn lên làm chủ cuộc sống. Hiện nay, toàn tỉnh có 203 hợp tác xã do phụ nữ làm chủ, hoạt động hiệu quả trong các lĩnh vực nông nghiệp, thương mại du lịch, dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp...

Chị Hoàng Thị Dung, Giám đốc Hợp tác xã Du lịch cộng đồng bản Bon, xã Mường Chiên, chia sẻ: Liên kết phát triển du lịch cộng đồng giúp các chị em trong bản vừa phát triển kinh tế gia đình, vừa kinh doanh thêm dịch vụ phục vụ du khách, kiếm thêm thu nhập. Tham gia hợp tác xã, chị em được học hỏi, hiểu biết và năng động hơn và nỗ lực hơn để thay đổi cuộc sống.

Tiếp tục tăng cường hiệu quả công tác bình đẳng giới, các ngành, địa phương, các cấp Hội phụ nữ trong tỉnh đang tích cực duy trì, triển khai các giải pháp hướng về cơ sở. Đặc biệt, hưởng ứng Tháng hành động vì bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới năm 2025 (từ ngày 15/11 đến 15/12/2025), Hội LHPN tỉnh đã sớm ban hành kế hoạch triển khai các hoạt động, chỉ đạo các cấp Hội thực hiện bám sát chủ đề “Bình đẳng giới và an toàn cho phụ nữ, trẻ em gái trong kỷ nguyên số”.

Bà Quàng Thị Vân, Phó Chủ tịch Thường trực Hội LHPN tỉnh, thông tin thêm: Hội LHPN tỉnh đã xây dựng kế hoạch và hướng dẫn cụ thể để các cấp Hội tăng cường công tác tuyên truyền, lan tỏa các thông điệp ý nghĩa về bình đẳng giới. Phối hợp tổ chức các hoạt động truyền thông, giáo dục về bình đẳng giới trong gia đình, trường học, cộng đồng. Ngay trong tháng 11, Hội LHPN tỉnh đã mở lớp tập huấn tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bình đẳng giới, phòng chống mua bán người, phòng chống bạo lực gia đình... cho 150 cán bộ, hội viên của 75 xã, phường trên địa bàn tỉnh.

Từ các hoạt động thúc đẩy bình đẳng giới, phụ nữ đồng bào các dân tộc Sơn La đang từng ngày thay đổi nếp nghĩ, cách làm, chủ động và tự tin tham gia các hoạt động xã hội, phát triển kinh tế. Để từ đó, từng bước khẳng định vai trò và vị thế của phụ nữ trong gia đình và xã hội.