“Đóng góp khi lành - để dành khi ốm”

Tại xã Chiềng Pha - địa phương vừa tổ chức công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới đầu năm 2024, do vậy, năm nay, nhân dân ba bản Sai Chiên, Huổi Quỳnh và Hưng Nhân không còn được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT). Ông Nguyễn Ngọc Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã, cho biết: Từ tháng 9/2023, chúng tôi đã tuyên truyền, giải thích cho nhân dân về việc sau khi được công nhận nông thôn mới, một bộ phận hộ dân sẽ tự phải mua thẻ BHYT. Do hiểu được tầm quan trọng của thẻ BHYT, mặc dù đang được cấp phát chuyển sang tự mua, nhưng đa số bà con vẫn mua thẻ BHYT cho cả gia đình.

Đến bản Huổi Quỳnh, xã Chiềng Pha, dọc hai bên con đường bê tông rộng rãi, phong quang, là những ngôi nhà xây kiên cố, những vườn cây thanh long, cà phê, chè... trải dài. Trò chuyện với chị Điêu Thị Len về việc tham gia BHYT tự đóng, chị cho hay: Mặc dù còn trẻ, còn khỏe, nhưng tôi nghĩ, không thể nói trước về sức khỏe của mình, nhỡ không may mắc bệnh phải nhập viện thì phải chi khoản viện phí không nhỏ, như vậy sẽ ảnh hưởng đến kinh tế của gia đình. Năm nay, hai vợ chồng tôi tham gia BHYT là 584 nghìn đồng. 

Còn với bà Lường Thị Hỏa, bản Củ, xã Tông Lạnh, mắc bệnh tiểu đường, nên thường xuyên phải đến bệnh viện để kiểm tra và mua thuốc. Bà Hỏa cho biết: Tham gia BHYT hộ gia đình, số thuốc tôi mua mỗi lần đều được bảo hiểm thanh toán 80% chi phí, nên khoản tiền bỏ ra không nhiều. Nếu không có BHYT thì tôi không thể có đủ tiền để mua thuốc thường xuyên như vậy.

Qua những câu chuyện với người dân, chúng tôi nhận thấy, bà con đều có nhận thức tốt của việc tham gia BHYT hộ gia đình. Tham gia BHYT tự đóng là việc làm thiết thực để chăm lo sức khỏe cho các thành viên trong gia đình. Điều này cho thấy, cán bộ cơ quan BHXH huyện và chính quyền địa phương đã phối hợp tuyên truyền sâu, rộng để bà con hiểu và tích cực tham gia BHYT.

Đa dạng hình thức tuyên truyền

Bước vào năm 2024, huyện Thuận Châu có thêm 2 xã Chiềng Pha và Chiềng La đạt chuẩn nông thôn mới. Trong đó, xã Chiềng Pha có 4 bản, với 457 hộ dân đang được cấp thẻ BHYT chuyển sang tự mua thẻ BHYT. Như vậy, tổng số người phải tự mua thẻ BHYT trong toàn huyện sẽ là 5.637 người. Thực tế cho thấy, có một bộ phận nhân dân còn ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Cũng có trường hợp cho rằng chưa ốm đau nên không cần tham gia BHYT. Hơn nữa, dịch vụ y tế chưa đáp ứng nhu cầu, còn tình trạng chỉ định mua vật tư y tế và mua thêm thuốc bên ngoài, vì đơn thuốc chi trả bảo hiểm y tế không có đủ loại thuốc...

Để thu hút nhân dân tham gia BHYT tự đóng, Bảo hiểm xã hội huyện Thuận Châu đã triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp. Ông Nguyễn Thanh Hải, Giám đốc BHXH huyện Thuận Châu, chia sẻ: Ngay từ đầu năm, chúng tôi đã phối hợp với Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện tham mưu cho UBND huyện ban hành quyết định giao chỉ tiêu phát triển đối tượng BHXH, BHYT cho các xã, thị trấn. Đồng thời, tổ chức hội nghị giao chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH, BHYT và ký cam kết giữa Chủ tịch UBND các xã, thị trấn với Chủ tịch UBND huyện về thực hiện các chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH, BHYT. Phối hợp các xã, thị trấn, các Tổ dịch vụ thu triển khai tuyên truyền phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT tự đóng trên địa bàn. Tham mưu với Phòng Giáo dục và Đào tạo thực hiện chính sách BHYT đối các đơn vị giáo dục và BHYT học sinh.

Công tác tuyên truyền được thực hiện bằng nhiều hình thức, như tuyên truyền thường xuyên trên hệ thống loa truyền thanh của bản, của xã; lồng ghép trong các cuộc họp, hội nghị của xã, bản, tiểu khu. Cán bộ cơ quan BHXH huyện và cán bộ xã trực tiếp về bản tuyên truyền, vận động các hộ dân tham gia BHYT tự đóng. Nội dung tuyên truyền về các văn bản quy định của Nhà nước về chính sách BHYT, quyền lợi và nghĩa vụ của người tham gia BHYT; các chính sách mới cập nhật bổ sung; những vướng mắc được hỗ trợ khi đi khám và chữa bệnh...

Năm nay, nhân dân xã Tông Lạnh được hưởng lợi từ Nghị định số 75/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 146/2028/NĐ-CP ngày 17/10/2018 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn biện pháp thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm Y tế. Theo đó, chi phí mua thẻ BHYT chỉ còn gần 300 nghìn đồng/người. Qua rà soát, xã có 9.242 người cần tham gia BHYT tự đóng, đến nay đã có 8.955 người tham gia.

Chị Lò Thị Hồng, công chức phụ trách lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội xã Tông Lạnh, chia sẻ về việc vận động nhân dân tham gia BHYT tự đóng, chị cho biết: Mỗi lần về cơ sở, trực tiếp nói chuyện với bà con, chúng tôi phân tích cụ thể, đơn cử như: Không tham gia liên tục hoặc cách quãng quá 90 ngày thì giá trị sử dụng khi mua thẻ BHYT phải sau 30 ngày mới có giá trị sử dụng. Vì vậy, nếu khi ốm đau bệnh tật mới mua thì sẽ thiệt thòi cho người tham gia. Với mức kinh phí để tham gia BHYT tự đóng như hiện nay thì mỗi tháng chỉ gần 24 nghìn đồng/người/tháng đã có thẻ BHYT (Tông Lạnh là xã duy nhất trên địa bàn huyện được hưởng chế độ theo Nghị định số 75/2023/NĐ-CP của Chính phủ). Số tiền này chỉ đủ để mua vài viên thuốc giảm đau, nhưng lại giảm gánh nặng kinh tế khi mắc bệnh phải đi điều trị ở bệnh viện...

Ở các xã khác trong huyện, việc tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia BHYT tự đóng cũng được thực hiện bằng nhiều hình thức: Lồng ghép trong các hội nghị, cuộc họp của xã, của bản; tuyên truyền thường xuyên hằng ngày trên hệ thống loa truyền thanh của xã và các bản, trên nhóm zalo, facebook của bản, của nhóm dân cư. Đồng thời, ban quản lý các bản còn “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng người” phân tích, giải thích cho bà con hiểu về sự cần thiết của việc tham gia BHYT hộ gia đình.

Mục tiêu bao phủ BHYT toàn dân

Chia sẻ với chúng tôi về việc nhân dân đồng thuận tham gia BHYT hộ gia đình, bà Lường Thị Sinh, Phó Chủ tịch UBND xã Phổng Lái, cho biết: 100% hộ dân ở 13 bản trong xã đều trong diện tự mua BHYT, với tổng số 1.840 hộ dân, chiếm 96,5% tổng dân số trong xã (riêng 66 hộ nghèo, cận nghèo vẫn được cấp phát). Bà con có nhận thức tốt về việc tham gia BHYT, nên đến nay đã có 1.448 hộ tham gia BHYT hộ gia đình, chiếm gần 78,7% tổng số hộ phải mua. Chúng tôi đang tiếp tục vận động các hộ còn lại tham gia BHYT hộ gia đình, với mục tiêu nâng cao tỷ lệ bao phủ BHYT của xã.

Cũng nói về việc vận động nhân dân tham gia BHYT hộ gia đình, ông Hoàng Văn Thắng, Bí thư chi bộ, Trưởng bản Huổi Quỳnh, xã Chiềng Pha, phấn khởi: Việc tham gia BHYT hộ gia đình rất có lợi, vì số tiền tham gia được giảm theo số lượng người trong gia đình, nên giảm đáng kể khoản kinh phí khi tham gia BHYT cho cả gia đình. Hiện nay, 100% hộ dân trong bản tham gia BHYT hộ gia đình.

Tính đến hết tháng 2/2024, huyện Thuận Châu có 171.524 người dân có thẻ BHYT, đạt 95,24% dân số toàn huyện. Trong đó, số người tham gia BHYT tự đóng là 4.142 người, chiếm 73,4% trong tổng số người phải tham gia BHYT tự đóng.

Trao đổi về việc nâng tỷ lệ bao phủ BHYT trên địa bàn huyện, ông Nguyễn Thanh Hải, Giám đốc BHXH huyện, cho biết thêm: Chúng tôi tiếp tục tham mưu cho UBND huyện ban hành các văn bản chỉ đạo nhiệm vụ này. Đồng thời, phối hợp với cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn rà soát lập danh sách các hộ dân để tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia BHYT, góp phần bảo đảm an sinh xã hội địa bàn. Phấn đấu độ bao phủ BHYT đạt 95% trở lên đối với nhóm đối tượng không được ngân sách Nhà nước cấp.

Gặp gỡ, trò chuyện với người dân, chúng tôi nhận thấy bà con đều hiểu được ý nghĩa, lợi ích khi tham gia BHYT hộ gia đình. Điều đó cho thấy, sự cố gắng, nỗ lực của những cán bộ chuyên trách công tác này tại huyện Thuận Châu, cũng như cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp trong huyện, với mong muốn nâng tỷ lệ bao phủ BHYT để mọi người dân đều được tiếp cận với dịch vụ y tế tốt nhất.