Tạo vùng nguyên liệu gắn với đầu tư dây chuyền hiện đại

Trong những năm 90 của thế kỷ XX, thực hiện chương trình 1 triệu tấn đường của Chính phủ, Nhà máy đường Sơn La được tỉnh đầu tư xây dựng, với mục tiêu chuyển đổi cơ cấu cây trồng, từng bước xóa bỏ thế độc canh cây ngô và thu hút doanh nghiệp đầu tư vào công nghiệp chế biến.

Nông dân xã Chiềng Pằn, huyện Yên Châu thu hoạch mía nguyên liệu.

Tuy nhiên, trong những năm đầu, do cơ chế quản lý còn nhiều bất cập; việc đầu tư vùng nguyên liệu thiếu đồng bộ, trình độ canh tác của nông dân còn nhiều hạn chế, dây chuyền chế biến lạc hậu, việc thu mua thiếu minh bạch, nên Nhà máy đường Sơn La rơi vào tình trạng thua lỗ kéo dài.

Năm 2008, thực hiện chủ trương tái cơ cấu và cổ phần hóa doanh nghiệp của tỉnh đã tạo bước đột phá cho Công ty cổ phần mía đường Sơn La phát triển. Ngay vụ sản xuất 2008-2009, Công ty cổ phần mía đường Sơn La đã đầu tư phát triển được 2.700 ha mía nguyên liệu trên địa bàn các huyện Mai Sơn, Yên Châu và Thành phố, gấp hơn 2 lần so với trước khi cổ phần, sản lượng trên 117.500 tấn. Đồng thời, Công ty đã tích cực phối hợp với các địa phương vận động bà con chuyển đổi những diện tích đất canh tác kém hiệu quả sang trồng mía và tích cực khảo nghiệm giống mía mới, phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng để đưa vào trồng đại trà thay các giống mía cũ.

Song song với phát triển vùng nguyên liệu, Công ty cổ phần mía đường Sơn La đã từng bước đầu tư thay thế thiết bị cũ, không bảo đảm an toàn và môi trường. Đẩy mạnh việc nâng cấp dây chuyền sản xuất, bảo đảm tiêu thụ hết diện tích mía nguyên liệu cho nông dân. Chỉ tính từ năm 2015 đến nay, Công ty đã đầu tư hơn 500 tỷ đồng lắp đặt các thiết bị hiện đại, tự động hóa, cải thiện điều kiện làm việc, cắt giảm những bộ phận gián tiếp, nâng cao trình độ kỹ thuật của công nhân, tăng năng suất lao động. Trong đó phải kể đến việc đầu tư lắp đặt thiết bị sản xuất đường tinh luyện cao cấp RE, gắn với triển khai áp dụng quy trình công nghệ tiên tiến theo tiêu chuẩn châu Âu, Công ty đã đưa sản phẩm đường Sơn La vào thị trường sản xuất bánh kẹo, sữa, nước giải khát không ga của nhiều doanh nghiệp lớn trong nước và xuất khẩu.

Ông Trần Ngọc Hiếu, Tổng giám đốc Công ty cho biết: Một trong những hạng mục hết sức quan trọng được Công ty chú trọng đầu tư, đó là hệ thống xử lý nước thải. Với mục tiêu mở rộng, phát triển sản xuất phải đi đôi với triển khai các giải pháp bảo đảm môi trường, Công ty đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng cải tạo, nâng cấp toàn bộ hệ thống xử lý nước thải theo công suất tăng hàng năm của nhà máy. Bằng công nghệ tiên tiến, hiện 100% nước thải được xử lý và tái sử dụng.

Gắn kết doanh nghiệp và nông dân

Cây mía đã trở thành cây trồng chủ lực trên địa bàn nhiều xã của các huyện: Mai Sơn, Yên Châu, Bắc Yên và đang tiếp tục được mở rộng ra một số huyện khác của tỉnh. Mỗi năm, có hơn 10.000 hộ nông dân ký hợp đồng trồng mía với Công ty. Nhiều năm nay, các hộ trồng mía không còn hộ nghèo, trong đó nhiều hộ đã giàu lên từ cây mía. Việc mở rộng vùng nguyên liệu mía đã góp phần xây dựng mối liên kết chặt chẽ giữa “4 nhà” trong phát triển nông nghiệp, nông dân và xây dựng nông thôn mới.

Đóng gói sản phẩm đường trắng Sơn La.

Để phát triển vùng nguyên liệu ổn định, bền vững, hàng năm Công ty đều thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ về giống, phân bón, công làm đất, cung ứng giống mía có năng suất, chất lượng, phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng, kháng sâu bệnh tốt. Hàng năm, vào đầu vụ Công ty đều công khai giá thu mua và thanh toán kịp thời, giúp bà con yên tâm sản xuất. Đồng thời, mỗi năm bố trí nguồn vốn hơn 30 tỷ đồng cho các hộ dân ký hợp đồng trồng mía vay để đầu tư phục vụ sản xuất, sửa chữa nhà ở, qua đó đã tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa người trồng mía và doanh nghiệp.

Anh Nguyễn Văn Dương, cán bộ nông vụ chia sẻ: Công ty chỉ đạo cán bộ nông vụ phụ trách địa bàn phải thường xuyên bám đồng, hướng dẫn bà con áp dụng các biện pháp kỹ thuật từ khi xuống giống diện tích trồng mới, chăm sóc diện tích mía lưu gốc, cho đến khi thu hoạch. Niên vụ 2021-2022, diện tích mía nguyên liệu của Công ty tăng lên 9.151 ha, tăng gần 1.500 ha so với vụ trước. Đầu vụ, Công ty đã hỗ trợ bà con giống mía, công làm đất, tu sửa đường phục vụ sản xuất, tổng giá trị hơn 34 tỷ đồng. Mặc dù một số vùng bị hạn hán, nhưng năng suất bình quân vẫn đạt gần 90 tấn/ha, sản lượng ước đạt trên 800.000 tấn, sau trừ chi phí, người trồng mía còn lãi hơn 60 triệu đồng/ha.

Bốc xong chuyến xe mía cuối cùng, anh Quàng Văn Ngoãn, bản Tô Pang, xã Chiềng Pằn, huyện Yên Châu, phấn khởi nói: Chỉ còn mấy ngày nữa là đến Tết Nguyên đán, gia đình cũng vừa thu hoạch xong 2,2 ha mía, sau khi trừ chi phí còn thu về hơn 120 triệu đồng. Chúng tôi mong Công ty cổ phần mía đường Sơn La tiếp tục đồng hành để có thêm nhiều mùa mía ngọt cho nông dân.

Cùng với thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ người trồng mía, chia sẻ lợi ích giữa doanh nghiệp và cộng đồng, Công ty cổ phần mía đường Sơn La còn tích cực hỗ trợ các xã, bản trong việc thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, giúp cộng đồng trong vùng quy hoạch nguyên liệu đều được hưởng lợi. Hiện nay, Công ty đang tiếp tục xây dựng những mô hình liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân theo hướng bền vững. Trong đó, đặc biệt quan tâm đến những hộ trồng mía ở các xã, bản vùng đặc biệt khó khăn, bảo đảm người nông dân trồng mía có thu nhập, đời sống ngày càng ổn định và phát triển.