Là địa phương có thế mạnh về du lịch, nên việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa các dân tộc, nhân rộng những truyền thống văn hóa tốt đẹp, xây dựng nét đẹp văn hóa con người Mộc Châu gắn với phát triển kinh tế du lịch được xác định là một trong những giải pháp quan trọng để phát triển du lịch Mộc Châu theo hướng bền vững. Hiện nay, trên địa bàn huyện có gần 200 đội văn nghệ quần chúng hoạt động thường xuyên; 100% các bản, tiểu khu có nhà văn hóa.

Các đội văn nghệ ở mỗi xã, bản lại mang những đặc trưng riêng đúng với văn hóa truyền thống của từng dân tộc. Nếu như đội văn nghệ ở xã Đông Sang, Mường Sang mang đậm văn hóa Thái, thì các đội văn nghệ ở xã Phiêng Luông lại mang bản sắc dân tộc Dao, đội văn nghệ xã Chiềng Hắc lại mang đậm chất truyền thống văn hóa Mông... Đây không chỉ là hoạt động tạo điểm nhấn cho du lịch Mộc Châu, mà còn góp phần không nhỏ trong phong trào xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân.

Bà Đinh Thị Hường, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Mộc Châu, cho biết: Huyện đã lựa chọn một số lễ hội và sinh hoạt văn hóa truyền thống đặc trưng của các dân tộc để phục dựng và tổ chức tại các bản, tiểu khu gắn với các hoạt động hưởng ứng du lịch, quảng bá văn hóa Mộc Châu do nhân dân bản địa trực tiếp thực hiện, như: Lễ hội Hết Chá, xã Đông Sang; lễ hội Cầu mưa, xã Mường Sang... Đẩy mạnh truyền thông, quảng bá bản sắc văn hóa độc đáo của các dân tộc đến với du khách trong và ngoài nước, tạo thành sản phẩm thu hút khách du lịch.

Từ mong muốn giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, từng bước đáp ứng nhu cầu trải nghiệm, nghiên cứu, thưởng thức và giao lưu văn hoá cộng đồng cho khách du lịch, người dân bản Tà Số 1 và 2, xã Chiềng Hắc, huyện Mộc Châu, đã thành lập đội văn nghệ dân tộc Mông với 40 thành viên. Anh Mùa A Của, bản Tà Số 2, chia sẻ: Đội văn nghệ đã sưu tầm, phục dựng, luyện tập và biểu diễn các tiết mục văn nghệ truyền thống của dân tộc Mông dựa trên các làn điệu dân ca, dân vũ, tấu các nhạc cụ dân tộc, trình diễn trích đoạn các di sản văn hóa phi vật thể như lễ cúng dòng họ, nghệ thuật Khèn Mông, lễ cúng đá, lễ hội Nào Sồng... Cùng với đó, sẽ tham gia biểu diễn phục vụ khách du lịch khi đến nghỉ dưỡng tại Tà Số 1, Tà Số 2; nhất là các tuyến du lịch khám phá bản làng, trải nghiệm những sắc màu văn hóa của đồng bào dân tộc Mông.

Chị Vũ Huyền Thu, ở Hà Nội, xúng xính trong bộ trang phục phụ nữ Mông, chia sẻ: Đến với bản Tà Số đúng vào dịp tết của đồng bào dân tộc Mông, được tham gia các trò chơi truyền thống như đánh tu lu, ném pao, được hòa mình vào điệu múa khèn của đồng bào Mông, tôi rất ấn tượng với những nét văn hóa độc đáo của người dân nơi đây.

Xã Đông Sang là một trong những điểm thu hút khách du lịch bởi khung cảnh lãng mạn với khu rừng thông bên hồ nước trong xanh, cùng những nếp nhà sàn truyền thống của đồng bào dân tộc Thái. Hiện nay, toàn xã có 74 hộ kinh doanh dịch vụ homestay, nhà nghỉ, trong đó có 80% là nhà sàn truyền thống của đồng bào dân tộc Thái. Những điểm du lịch cộng đồng thu hút khách du lịch không chỉ nhờ có cảnh quan đẹp, mà có cả sức hút từ văn hóa đặc sắc của cư dân bản địa. Chính vì vậy, ngoài việc xây dựng các điểm du lịch cộng đồng, xã còn khuyến khích người dân gìn giữ những nếp nhà sàn truyền thống, các phong tục, tập quán tốt đẹp, văn hóa ẩm thực dân tộc để thu hút khách du lịch đến trải nghiệm. Trong đó, nổi bật là Khu du lịch rừng thông bản Áng, với không gian văn hóa dân tộc Thái được phục dựng công phu và nhiều hoạt động mang tính chất quảng bá văn hóa dân tộc.

Chị Lữ Thị Thuận, Giám đốc Hợp tác xã Du lịch cộng đồng bản Áng, cho biết: Du khách đến đây sẽ được trải nghiệm nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Thái thông qua việc cùng ăn, cùng ở và sinh hoạt dưới những nếp nhà sàn truyền thống được trang bị đầy đủ tiện nghi; được thưởng thức những món đặc sản của núi rừng và hòa mình cùng những điệu múa, điệu xòe Thái cùng đội văn nghệ của bản.

Có thể thấy, phong trào văn hóa, văn nghệ quần chúng đã góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống; tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, xây dựng quê hương giàu đẹp, văn minh; cổ vũ, động viên mọi người hăng hái thực hiện các phong trào thi đua, nhất là phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.

Để phong trào văn hóa, văn nghệ quần chúng tiếp tục lan tỏa sâu rộng tại các khu dân cư, huyện Mộc Châu tiếp tục xây dựng, nhân rộng mô hình các CLB, đội văn nghệ; thực hiện chủ trương xã hội hóa hoạt động văn nghệ quần chúng để nâng cao hơn nữa chất lượng các chương trình biểu diễn, đáp ứng tốt hơn nhu cầu thưởng thức của nhân dân trên địa bàn; đồng thời, tạo nét đẹp văn hóa đặc sắc, thu hút du khách thập phương.