Với mục tiêu đa dạng hóa các loại cây trồng, tháng 5/2022, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Vân Hồ đã chủ trì triển khai Đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh “Xây dựng mô hình trồng thử nghiệm một số giống hoa cát tường gắn với phát triển du lịch sinh thái tại Mộc Châu, Vân Hồ”. Sau 2 năm thực hiện, cây hoa phù hợp với điều kiện khí hậu thổ nhưỡng, sinh trưởng tốt, được thị trường ưa chuộng.    

Hoa cát tường có nguồn gốc từ Nam Mỹ với nhiều chủng loại và màu sắc đa dạng. Hoa cát tường không rực rỡ nhưng nó toát ra vẻ đẹp ngọt ngào, đằm thắm và quý phái. Cát tường là giống hoa được người Nhật Bản nói riêng và người Á Đông nói chung rất ưa chuộng, vì cát tường có ý nghĩa là may mắn. Hiện nay, có một số địa phương trồng hoa cát tường, điển hình như ở thành phố Đà Lạt và thành phố Hà Nội... Tuy nhiên, diện tích trồng còn hạn chế chưa đáp ứng đủ nhu cầu của người sử dụng. 

Bà Mùi Thị Liên, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Vân Hồ, Chủ nhiệm Đề tài, cho biết: Trước khi triển khai đề tài, cuối năm 2021, Trung tâm đã trồng thử nghiệm hoa cát tường bước đầu cho kết quả rất khả quan. Với mong muốn đa dạng hóa các loại cây trồng, mở rộng diện tích, tạo thêm thu nhập cho nhân dân trong vùng, chúng tôi đăng ký Đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh “Xây dựng mô hình trồng thử nghiệm một số giống hoa cát tường gắn với phát triển du lịch sinh thái tại Mộc Châu, Vân Hồ”.

 Sau khi đề tài được phê duyệt, Trung tâm đã đi học tập, trao đổi chuyên môn về các giống hoa cát tường tại Đà Lạt, Hà Nội. Lựa chọn 4 giống hoa cát tường đơn và 4 giống hoa cát tường kép có khả năng phù hợp để trồng thử nghiệm. Đồng thời, thu thập các thông tin về thị trường hoa cát tường nhằm kết nối tiêu thụ sản phẩm khi triển khai thực hiện đề tài. Khảo sát, thu thập các thông tin về định hướng phát triển ngành hoa, tình hình trồng, sản xuất và tiêu thụ hoa nói chung và hoa cát tường nói riêng của huyện Mộc Châu, huyện Vân Hồ nhằm kết nối sản xuất và gắn với phát triển du lịch sinh thái tại khu, điểm du lịch.

Sau thời gian nghiên cứu xây dựng quy trình ươm giống và trồng, chăm sóc hoa cát tường, tháng 6/2023, Trung tâm đã triển khai thực hiện mô hình trồng hoa cát tường thương phẩm với diện tích 1.000 m2 hoa cắt cành và 200 m2 hoa trồng chậu với 3 hộ ở xã Vân Hồ. Các hộ tham gia mô hình được hỗ trợ một phần giống, phân bón. Trong quá trình triển khai, Trung tâm đã tổ chức 1 lớp tập huấn với 35 học viên tham gia và 1 hội thảo mô hình trình diễn với 40 người tham gia nhằm giới thiệu về hoa cát tường cũng như chia sẻ những kết quả và chuyển giao kỹ thuật trồng, chăm sóc cây hoa cát tường cho người sản xuất.

Nhờ áp dụng đúng quy trình kỹ thuật, cây hoa cát tường sinh trưởng và phát triển tốt; tỷ lệ sống cao, đạt trên 95%, thời gian thu hoạch từ 120-130 ngày, nở đồng đều và đem lại giá trị kinh tế cho người trồng hoa. Hoa sau thu hoạch được bán cho các cửa hàng kinh doanh hoa trên địa bàn tỉnh Sơn La, Điện Biên và thành phố Hà Nội với giá dao động từ 7.000 đến 8.000 đồng/cành, sau khi trừ chi phí, thu từ 18 triệu đồng/1.000 m2.

Đưa hoa cát tường vào mô hình phát triển du lịch, nhóm nghiên cứu đề tài đã thử nghiệm trồng hoa tại Khu du lịch The Nordic Village, bản Hua Tạt, xã Vân Hồ, với diện tích 100 m2, sử dụng 17.500 cây giống. Cây hoa được trồng từ tháng 10/2023-2/2024, hoa cát tường nở rộ đã tạo ấn tượng với du khách bởi vẻ đẹp, màu sắc và độ bền của hoa khi nở. Ngoài ra, kết hợp cùng với hoạt động xây dựng mô hình hoa cát tường thương phẩm của đề tài, một số hộ dân tại xã Chiềng Sơn, huyện Mộc Châu và thành phố Sơn La đã tự đầu tư kinh phí trồng hoa cát tường dưới sự hướng dẫn kỹ thuật của nhóm thực hiện đề tài nhằm nhân rộng, lan tỏa mô hình.

Ông Nguyễn Quang Huấn, Phó Chủ tịch UBND huyện Vân Hồ, thông tin: Mô hình trồng hoa cát tường phát triển rất tốt, tỷ lệ sinh trưởng đạt được kế hoạch mục tiêu của đề tài. Sau khi hoàn thành đề tài, huyện Vân Hồ sẽ tiếp tục nghiên cứu triển khai, nhân rộng mô hình đến các hộ dân theo chuỗi liên kết để nâng cao giá trị kinh tế, hướng tới xây dựng thương hiệu hoa cát tường Vân Hồ.

Thành công bước đầu của đề tài là cơ sở để phát triển, mở rộng diện tích trồng hoa cát tường, đặc biệt là trồng hoa chất lượng cao gắn với du lịch trên địa bàn 2 huyện Vân Hồ, Mộc Châu, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân.