Giữa cái nắng hanh khô của ngày đông, chúng tôi đến xã Nặm Ét, huyện Quỳnh Nhai, được thưởng thức những trái cam canh vỏ mỏng ngọt lịm, ai nấy đều bất ngờ. Bởi ở vùng đất dốc, khô cằn như Nặm Ét có được những trái ngọt là cả quá trình nỗ lực, quyết tâm của cấp ủy, chính quyền và nhân dân nơi đây.

Cũng như các xã tái định cư khác ở Quỳnh Nhai, sau khi tích nước lòng hồ thủy điện Sơn La, phần lớn diện tích đất màu mỡ, phì nhiêu của Nặm Ét đều nằm dưới lòng hồ. Đất sản xuất ít, chủ yếu là đất dốc, người dân vốn quen làm ruộng, nương, nay bên "biển hồ" mênh mông, việc ăn, ở, đi lại, sản xuất đều phải thay đổi. Đối với một xã thuần nông như Nặm Ét việc ổn định và nâng cao đời sống cho người dân sau tái định cư là một bài toán khó đặt ra với cấp ủy, chính quyền nơi đây.

Nặm Ét có 10 bản trong đó có 5 bản di dân tái định cư. Ông Là Văn Thuông, Chủ tịch UBND xã, cho biết: Thực hiện mục tiêu “đồng bào di chuyển đến nơi ở mới phải có cuộc sống tốt hơn nơi ở cũ”, Đảng bộ, chính quyền xã đã cụ thể hóa bằng những giải pháp cụ thể mang tính bền vững, lâu dài. Bởi tiền hỗ trợ ban đầu cho dân rồi cũng dùng hết, phải có kế sách lâu dài, phải hỗ trợ cho người dân những chiếc “cần câu” thực sự hiệu quả. Phát huy hiệu quả các nguồn vốn hỗ trợ, cùng với bản chất cần cù và sáng tạo, nhân dân xã Nặm Ét đã xây dựng nhiều mô hình kinh tế mới như: Nuôi cá lồng trên lòng hồ, nuôi trâu, bò nhốt chuồng gắn với trồng cỏ… Đặc biệt là việc trồng cây ăn quả trên đất dốc thay thế những nương lúa, ngô sắn năng suất thấp được triển khai từ năm 2018, mang lại hiệu quả tích cực.

Ông Quàng Văn Lương, bản Hào là một trong những người đầu tiên thực hiện chuyển đổi từ trồng lúa nương, ngô, sắn sang trồng cây ăn quả. Ông Lương kể: Năm 2018, được tham quan, học tập mô hình trồng cam, bưởi tại xã Chiềng Ban, huyện Mai Sơn thấy hiệu quả kinh tế rất cao tôi thích lắm. Sau khi về bàn với gia đình xuống mua hơn 1.000 cây giống cam, bưởi về trồng trên 1ha nương lúa, sau thời gian chăm sóc cây sinh trưởng phát triển tốt, gia đình mừng lắm. Bởi đất ở đây dốc, khô hạn không nghĩ cây sẽ sinh trưởng phát triển tốt như thế. Hiện nay, gia đình có 2 ha cây ăn quả, chủ yếu là cam V2, bưởi da xanh, nhãn, xoài; bình quân hằng năm cho thu hơn 10 tấn quả các loại, bán được hơn 100 triệu đồng, cao hơn nhiều lần so với trồng lúa nương trước đây.

Tiếp tục đến vườn cam của gia đình anh Lường Văn Vui, bản Cà Bống đúng thời điểm đang thu hái cam canh. Nhìn những cây cam sai trĩu quả nhìn rất bắt mắt. Mời chúng tôi thưởng thức những trái cam căng mọng ngay tại vườn, anh Vui thật thà nói: Đối với vùng đất dốc, khô cằn như Nặm Ét việc trồng cây ăn quả cũng khó khăn hơn so với vùng khác. Bởi vậy, chúng tôi phải dẫn nước tưới ẩm cho cây; thường xuyên chăm sóc, cắt tỉa, diệt sâu bọ bằng phương pháp thủ công cây mới phát triển được. Nhờ đó, 1 ha trồng cam canh, cam V2, bưởi da xanh bình quân cho thu khoảng 6 tấn quả. Với giá bán dao động từ 20-35 nghìn đồng/kg tùy từng loại quả, hằng năm gia đình thu hơn 100 triệu đồng.

Đến nay, xã Nặm Ét có hơn 160 ha cây ăn quả các loại, trong đó, hơn một nửa diện tích cho thu hoạch, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân nơi đây. Những nương lúa, ngô, sắn dần thay thế bằng màu xanh của các loại cây ăn quả.

UBND xã tiếp tục chỉ đạo các bản vận động nhân dân từng bước thực hiện chuyển đổi từ đất trồng ngô, lúa nương, vườn tạp kém hiệu quả sang các loại cây trồng khác có hiệu quả cao kinh tế cao kết hợp với việc ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất góp phần nâng cao giá trị sản xuất trên diện tích đất sử dụng và nâng cao mức thu nhập cho người dân nông thôn.

Cũng chính từ những mô hình phù hợp, hiệu quả cuộc sống của nhân dân trên địa bàn xã ngày càng được nâng lên, thu nhập bình quân đầu người đạt 45 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 6,7%. Đây là kết quả đáng ghi nhận đối xã vùng 3 còn nhiều khó khăn như Nặm Ét.

Càng mừng hơn khi được biết, đời sống nhân dân ngày càng được nâng lên, người dân tích cực góp công sức, tiền của cùng Đảng bộ, chính quyền xã xây dựng nông thôn mới. Đến thời điểm này, Nặm Ét đã hoàn thành các chỉ tiêu, tiêu chí xây dựng nông thôn mới và dự kiến công bố xã đạt chuẩn nông thôn mới vào cuối tháng 12 năm nay.