Những năm gần đây, nhu cầu sử dụng các sản phẩm dược liệu chăm sóc sức khỏe có xu hướng gia tăng. Nắm bắt được xu thế này, HTX Dược liệu núi ở tiểu khu 2, thị trấn Ít Ong, huyện Mường La, đã đầu tư nhà xưởng, máy móc, chế biến các sản phẩm dược liệu từ thiên nhiên, phù hợp với thị hiếu của người dùng.

Tháng 9/2021, HTX thành lập với 9 thành viên, chuyên thu mua, sản xuất chế biến các sản phẩm dược liệu. Ban đầu, HTX thu mua, sơ chế, đóng gói, xuất bán các sản phẩm dược liệu thô, như: Hà thủ ô, sâm, linh chi, sơn tra, mướp đắng, bồ kết, mật ong... Sau đó, HTX đã  nghiên cứu công thức, quy trình chế biến các loại trà thảo dược, các sản phẩm dầu gội, dầu tắm từ cây dược liệu, mật ong, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và nhu cầu của khách hàng.

Năm 2022, HTX đầu tư gần 500 triệu đồng xây dựng nhà xưởng, mua máy nghiền, nồi đun, nồi khuấy, bao bì, nhãn mác để sản xuất các loại trà dược liệu. Đồng thời, liên kết với 100 hộ trồng dược liệu ở các xã trên địa bàn huyện để thu mua nguyên liệu, sản xuất theo mùa. Trung bình mỗi năm, HTX thu mua từ 5-10 tấn sơn tra, mướp đắng, hoa đu đủ, thìa canh, sâm, linh chi... Năm 2023, HTX được hỗ trợ 200 triệu đồng làm bao bì sản phẩm, logo thương hiệu, mã vạch, truy xuất nguồn gốc và hướng dẫn quy trình xây dựng sản phẩm tiêu biểu. HTX có sản phẩm trà táo mèo đạt sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh năm 2023.

Bên cạnh sản xuất các sản phẩm trà thanh lọc, giải nhiệt, các thành viên đã nghiên cứu công dụng của từng loại nguyên liệu, kết hợp các loại thảo dược để tạo ra dầu gội đầu đảm bảo an toàn, phát huy tối đa các công dụng của thành phần dược liệu. Để sản xuất một mẻ dầu gội, HTX sử dụng 20 loại thảo dược khác nhau, như: Bồ kết, bồ hòn, chanh, gừng, sả, hà thủ ô... có công dụng ngăn rụng tóc, trị gàu, trị ngứa, có mùi thơm dễ chịu. Qua nhiều lần thử nghiệm, HTX đã nghiên cứu thành công và cho ra mắt sản phẩm dầu gội đầu thảo dược đóng chai.

Tiếp tục phát triển các sản phẩm, HTX nghiên cứu sản xuất sản phẩm dầu tắm, gói xông dành cho phụ nữ, xịt tóc tinh dầu bưởi... Các sản phẩm này đã được Trung tâm Kiểm nghiệm TSL (Cục An toàn Thực phẩm) chứng nhận các chỉ số an toàn. Sản phẩm có uy tín và công bố các quy chuẩn chất lượng nên rất được thị trường tin dùng. Hiện nay, trung bình 1 tuần, HTX sản xuất 1 mẻ dầu gội đầu, xuất bán 500-700 chai dầu gội đầu ra thị trường.

Tham gia HTX từ những ngày đầu thành lập, chị Tòng Thị Tích, tiểu khu 2, thị trấn Ít Ong, chia sẻ: Trước đây, chúng tôi thường hái hoa đu đủ phơi khô hoặc xao khô quả mướp đắng để đun nước uống. Tham gia HTX, giúp tôi có cách nhìn nhận khác về giá trị của các loại cây dược liệu trong vườn nhà. Công việc thu mua nguyên liệu tại các xã trong huyện và làm việc tại xưởng sản xuất giúp tôi có thêm thu nhập cho gia đình.

Chị Lường Thị Chuông, Giám đốc HTX Dược liệu núi, cho biết: Để quảng bá, giới thiệu sản phẩm đến người tiêu dùng, chúng tôi đã tích cực quảng bá sản phẩm trên các nền tảng mạng xã hội như zalo, facebook, tiktok. Tham gia trưng bày, giới thiệu sản phẩm tại các hội nghị, hội thảo, hội chợ thương mại; ký gửi sản phẩm tại các điểm du lịch trong và ngoài tỉnh như: Mộc Châu, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Hà Nội, Ninh Bình; từng bước xây dựng hệ thống bán hàng tại các địa phương trong cả nước. Tuy nhiên, chúng tôi gặp khó khăn trong quá trình đào tạo nguồn nhân lực, tham gia thương mại điện tử. HTX mong muốn được hỗ trợ nguồn vốn vay để đầu tư mua sắm máy móc, thiết bị chế biến chuyên sâu các loại mỹ phẩm để cung cấp ra thị trường, đáp ứng tiêu chuẩn về chất lượng, mẫu mã.

Với sự năng động, sáng tạo trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, HTX Dược liệu núi đang tạo việc làm thường xuyên cho 10 lao động địa phương, với mức thu nhập từ 4-7 triệu đồng/người/tháng; tạo việc làm thời vụ cho 10-15 lao động, mức thu nhập 250.000 đồng/ngày. Doanh thu HTX đạt 700 triệu đồng/năm.

Thời gian tới, HTX liên kết, xây dựng vùng nguyên liệu dược liệu như gừng, nghệ, thìa canh, mướp đắng; phát triển sản phẩm trà táo mèo đạt OCOP 3 sao và nghiên cứu thêm các sản phẩm mới, đáp ứng nhu cầu của mọi đối tượng khách hàng.