Cả cuộc đời đam mê nghiên cứu, sưu tầm văn hóa Thái, Nghệ nhân nhân dân Lò Văn Lả, hiện sống tại phường Tô Hiệu, thành phố Sơn La được ví như cuốn “Từ điển bách khoa” về văn hóa, văn học dân gian của dân tộc Thái.

Sinh năm 1941, tại bản Cọ, phường Chiềng An, thành phố Sơn La, vùng đất mang đậm nét văn hóa dân tộc Thái Sơn La. Năm 1956, ông Lả theo học tại Trường Sư phạm miền núi Trung ương tại Hà Nội đến năm 1959, sau khi ra trường, ông về Trường Sơ cấp Sư phạm Khu Tây Bắc đảm nhận dạy tiếng, chữ Thái cho giáo sinh. Từ năm 1965-1969, ông làm biên tập, biên dịch Báo chữ Thái Tây Bắc. Năm 1970, ông chuyển sang công tác tại Ban Tuyên giáo Khu tự trị Tây Bắc. Từ năm 1977, ông làm biên tập, biên dịch chương trình phát thanh tiếng Thái của Đài Tây Bắc và Đài Phát thanh - Truyền hình Sơn La. Đến năm 2000, ông Lả nghỉ hưu theo chế độ.
Trong quá trình công tác, ông Lả đã sưu tầm, biên tập, soạn lưu giữ nhiều tài liệu văn hóa Thái. Ông chia sẻ: Văn hóa dân tộc Thái rất phong phú, đa dạng, dễ nghe, dễ hiểu, dễ làm theo... nếu không bảo tồn, lưu giữ sẽ bị mai một. Từ đó, tôi càng quyết tâm, nghiên cứu, sưu tầm để bảo tồn và truyền dạy cho con cháu.
Hơn 60 năm dày công nghiên cứu, sưu tầm, sáng tác, ông Lả sở hữu bộ sưu tập đồ sộ với 27 tập, gồm 3.139 bài, 16.840 trang A4 đánh máy chữ Thái truyền thống Sơn La, chữ phiên âm, dịch ra tiếng phổ thông về những câu chuyện bản, mường; nghi lễ dân gian và văn học dân gian dân tộc Thái. Hiện nay, ông tiếp tục nghiên cứu, sưu tầm biên soạn, tục ngữ Thái giải nghĩa vùng Tây Bắc và Nghệ An. Hiện nay, một số tác phẩm của ông Lả biên tập đã được xuất bản, như: Thơ đồng dao dân tộc Thái “Cháu nhỏ vui hát”, kịch bản “Hạn Khuống” do Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Sơn La xuất bản. Lời cúng Mường La, do Hội Văn nghệ các dân tộc thiểu số Việt Nam xuất bản...
Đã ngoài 80 tuổi nhưng niềm đam mê, nhiệt huyết với văn hóa dân tộc của ông Lả không phai nhạt, ông vẫn tích cực tham gia mạng lưới trí thức bản địa các dân tộc thiểu số Việt Nam của Trung tâm hỗ trợ phát triển bền vững miền núi. Hiện nay, ông Lả làm Trưởng nhóm ở thành phố Sơn La, đã tập hợp được hơn 60 người, chia theo ba nhóm: Sưu tầm bảo tồn phổ biến văn học dân gian, nhóm truyền dạy chữ Thái và nhóm hát các làn điệu dân ca Thái. Tham gia chương trình Thái học Việt Nam gần 30 năm, ông Lả được vinh danh trong số những người có nhiều bài viết tham gia nhất. Bên cạnh đó, ông còn tham gia Hội Văn nghệ các dân tộc thiểu số Việt Nam; Hội Liên hiệp Văn học - Nghệ thuật tỉnh, chuyên ngành văn học dân tộc; thực hiện truyền dạy nghệ thuật trình diễn dân gian, tiếng nói, chữ viết, văn hóa, phong tục, ngữ văn dân gian cho hơn 300 người là con, cháu, hạt nhân đội văn nghệ, những người yêu thích nghiên cứu, sưu tầm, biên soạn văn hóa nghệ thuật dân gian dân tộc Thái...
Nghệ nhân nhân dân Lò Văn Lả đã góp phần không nhỏ vào việc bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa của dân tộc, để những nét văn hóa truyền thống của dân tộc Thái trường tồn với thời gian. Với những đóng góp cho văn hóa Thái, ông Lả đã được tặng thưởng nhiều bằng khen, giấy khen của các cấp, các ngành. Ông vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú năm 2015 và Nghệ nhân nhân dân năm 2022.
Bạn còn 500/500 ký tự
Bạn vui lòng nhập từ 5 ký tự trở lên !!!