Trong dòng chảy của nền thi ca hiện đại nước nhà, có rất nhiều nhà thơ đã định danh trong lòng bạn đọc với phong cách và bút pháp riêng biệt, người thì cảm xúc thăng hoa trữ tình, với những câu lục bát nhuần nhuyễn đậm chất ca dao, dân ca; người thì triết lý suy tư bằng thể thơ tự do... để kí thác tâm sự của mình với tình yêu quê hương, đất nước hay chia sẻ những nỗi niềm về nhân tình thế thái...

Những tập thơ của Bùi Sĩ Hoa.

Trong những gương mặt thơ ca tiêu biểu ấy, có nhà thơ xứ Nghệ có bút pháp rất riêng, cảm xúc trong thơ ông sâu lắng, triết lý trong từng câu chữ, đó là nhà thơ, nhà báo Bùi Sĩ Hoa, người con sinh ra ở mảnh đất Đô Lương, Nghệ An.

Vốn là cựu sinh viên Khoa Ngữ văn, Trường đại học tổng hợp Hà Nội, tốt nghiệp đại học rồi nhập ngũ, sau đó nhà báo Bùi Sĩ Hoa gắn bó với nghề truyền hình, báo in trên quê hương đúng 30 năm, rồi lại xách va li ra Hà Nội nhận công tác mới với công việc quản lý báo chí. Là nhà báo, nhà thơ, đi nhiều, viết nhiều, lại “cày sâu cuốc bẫm” trên quê hương vốn sản sinh ra nhiều nhà văn, nhà thơ nổi tiếng, nên trong thơ Bùi Sĩ Hoa cảm hứng chủ đạo vẫn là “Quê hương nghĩa nặng tình sâu”, với những kí ức về mảnh đất miền Trung gian khổ, nhưng rất đỗi kiêu hãnh, tự hào. Trong thơ ông, chất chứa tình cha, tình mẹ, những người bạn thuở chăn trâu, cắt cỏ một thời, hay những mảnh đời bất hạnh rất cần sẻ chia và những  kí ức tuổi thơ còn đọng mãi...

 Đọc các tập thơ của ông, bạn đọc khó mà tìm được một bài nào có chất bay bổng, hay những câu trữ tình, mà thay vào đó những câu thơ đậm chất triết lý, suy ngẫm như “muối mặn gừng cay” đọng mãi. Ví như trong bài thơ Ao quê, ông viết về quê hương và tổng quát như một định lý toán học: “Trẻ tung bốn phương già lần cố hương”. Trong bài thơ Ba câu mộng mơ, Bùi Sỹ Hoa ngẫm ngợi: “Những bó lúa, những bắp ngô những hạt đỗ/ Người làm ruộng dành một phần mùa màng cho đàn chim...”. Thơ đề mộng mơ mà không hẳn mộng mơ, có gì đó chua xót trong cách nhà thơ nói về những chuyện tưởng như nhỏ mọn, ai cũng biết nhưng không ai làm, để rồi tất thảy đang từng ngày, từng ngày “ăn vào tương lai”, vay mượn của tương lai cho cuộc sống trước mắt.

Trong bài thơ Hàng cau, ông viết về người cha thân yêu, nhưng chính là trải lòng mình với mảnh đất miền Trung yêu dấu với những vần thơ: “Hàng cau cha trồng từ năm nào không ai nhớ/ Từ lúc nào con nghe rõ lòng cây nhựa dâng/ Nuôi xanh những chùm quả/Từ mảnh đất thân gầy đứng thẳng”. Vẫn nguyên vẹn cảm xúc ấy, khi ông viết về người Mẹ với những câu thơ giản dị, mộc mạc: “Mẹ kể, cái thời rau không kịp ra lá/ Khoai chưa kịp bột, sắn chưa heo về/ Thế mà bố làm thơ, con thi học sinh giỏi/ Liên hoan cả nhà mấy tấm bánh đa”.

Một lần chia sẻ với công chúng yêu thơ trên truyền hình, ông khẳng định, công việc của nhà báo và nhà thơ, tuy hai mà một, luôn bổ sung cho nhau, cùng là cảm hứng sáng tạo, nhưng thể hiện trong thơ cần phải có bút pháp riêng, để có những câu thơ “gạn đục khơi trong” đáng đọc, đáng nhớ.

Thơ Bùi Sỹ Hoa kiệm chữ, như chỉ có im lặng, bất chợt nghe đối thoại của hai người ngang qua đâu đó. Mỗi phận đời không chỉ ghi chép, mà thơ đã neo lại sự ngậm ngùi, ám ảnh về những người thường, sự việc bình thường rất dễ bị bỏ qua trong đời sống thường nhật cũng như đời sống. Văn học là nhân học - thơ Bùi Sỹ Hoa nghiêng về nội tâm, bút pháp bình dị. Đó là cách viết mà như không viết, như đời sống vốn thế thì thơ hắt lên vệt sáng như vậy. Bùi Sỹ Hoa đã dồn nén từng câu chữ tưởng như bình thường, quen thuộc như ngôn ngữ thường ngày để tạo nên những áng thơ tự đáy tim rạo rực cất lời.

Thơ Bùi Sĩ Hoa không thuộc típ thơ lãng mạn, bay bổng mà dường như thơ cũng là con người ông rất giản dị, chân thành, mộc mạc mà rất sâu lắng, đọc thơ ông cái cảm nhận là mỗi con chữ, mỗi câu thơ như đọng lại nơi chót lưỡi đầu môi như “muối mặn, gừng cay” của người xứ Nghệ.

Là nhà báo chuyên nghiệp, nhưng Bùi Sĩ Hoa rất chung thủy với thơ ca. Năm 2007, ông đã được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam. Hơn 40 năm làm báo, làm thơ, đến nay ông đã có một gia tài đồ sộ, gồm 6 tập thơ: Có một nỗi niềm, Trái mùa hoa, Mạng nhện vu vơ, Mắt người thăm thẳm, Thiên nhiên cá tính như em, Tìm về im lặng và hàng trăm tác phẩm các thể loại văn học khác. Nhà thơ Bùi Sĩ Hoa đã ba lần được Giải thưởng Hồ Xuân Hương và Giải thưởng Tạp chí Văn nghệ Quân đội. Những đóng góp của ông trong nền văn học nghệ thuật nước nhà thật đáng trân trọng.

Nguyễn Viết Hiện (CTV)