Là xã vùng 3 đặc biệt khó khăn của huyện Thuận Châu, Mường É có tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo cao. Những năm qua, cấp ủy, chính quyền xã đã chỉ đạo nhân dân tập trung chuyển đổi cơ cấu cây trồng, trong đó đưa cây mắc ca vào trồng xen ghép diện tích cây chè, cà phê đang là hướng đi mới trong phát triển kinh tế của xã.

Về bản Cại Kéo, phóng tầm mắt trên những nương đồi bạt ngàn cây mắc ca cao từ 3-4 m, lá xanh đậm. Cây mắc ca đã 5 năm bén rễ ở vùng đất này và đang phát triển khá tốt. Anh Quàng Văn Duy, Bí thư chi bộ, Trưởng bản, chia sẻ: Năm 2018, từ chủ trương của xã về trồng cây mắc ca, bản có 62 hộ dân đăng ký trồng 38 ha xen cây chè và cây cà phê. Đến nay, một số diện tích đã bắt đầu cho thu hoạch quả. Năm 2022, cả bản thu được 1 tấn hạt, bán cho Công ty TNHH Một thành viên Đạt Thủy, tiểu khu 19, xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn với giá 70 nghìn đồng/kg mắc ca nhân, thu 70 triệu đồng. Để bà con yên tâm sản xuất, chúng tôi đã ký hợp đồng với Công ty thu mua sản phẩm hàng năm.

Ông Lường Văn Hoạch, người dân bản Cại Kéo, cho biết: Gia đình tôi trồng 2 ha cây mắc ca xen với diện tích chè và được Công ty TNHH Một thành viên Sơn Mai (thành phố Sơn La) hỗ trợ 100% giống, phân bón vi sinh, hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch. Năm vừa qua, gia đình thu lứa quả đầu tiên được hơn 1 tạ hạt, thu 7 triệu đồng. Do thu hoạch quả bói nên không nhiều, nhưng về lâu dài, so với các loại cây trồng khác, mắc ca sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao.

Đến nay, xã Mường É có 38 ha cây mắc ca, với 10.000 cây, trồng tập trung tại bản Cại Kéo. Sau 5 đến 6 năm trồng, mắc ca cho thu hoạch quả, năng suất quả tươi khoảng 8 tấn/ha/năm. Mắc ca là cây lâm nghiệp đa giá trị, có vòng đời khai thác lâu dài, nên có thể phát triển thành cây trồng rừng mang lại giá trị kinh tế cao.

Đánh giá về mô hình trồng cây mắc ca trên địa bàn xã, ông Quàng Văn Pha, Phó Chủ tịch UBND xã Mường É, cho biết: Từ năm 2014,  một số hộ dân trong xã đưa cây mắc ca vào trồng xen cây cà phê, chè. Phù hợp với điều kiện khí hậu, chất đất của địa phương nên cây sinh trưởng và phát triển tốt. Mắc ca là cây có khả năng chịu được sương muối, chịu hạn, ít sâu bệnh và có khả năng trồng xen, trồng che bóng cho cây chè, cây cà phê, lại không ảnh hưởng đến năng suất cây trồng khác. Hiện nay, xã có 300 ha cây chè và cà phê, bà con có thể trồng xen cây mắc ca và được thu nhập kép.

Với lợi ích của cây mắc ca, xã Mường É tiếp tục vận động nhân dân trồng cây mắc ca xen ghép khoảng 100 ha ở 2 bản Chiềng Ve và Cả Vai. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan chuyên môn của huyện tổ chức tập huấn, hướng dẫn quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc, giúp nhân dân trong xã nâng cao thu nhập.