Theo quy hoạch mạng lưới đường bộ Việt Nam giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tuyến cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu thiết kế theo tiêu chuẩn đường cao tốc TCVN 5729:2012, tốc độ 80km/h, quy mô 4 làn xe, bề rộng nền đường 22m. Tổng chiều dài tuyến giải phóng mặt bằng khoảng 34,4km; tổng chiều dài tuyến đầu tư xây dựng khoảng 32,3km, đi qua các xã Vân Hồ, Tô Múa và phường Vân Sơn.

Dự án có tổng khối lượng giải phóng mặt bằng cần thực hiện là 34,4km thuộc phạm vi 5 tuyến đường; xây dựng 4 điểm tái định cư và di dời đường dây điện với tổng diện tích cần thu hồi là 330,68ha/847 hộ thuộc địa bàn 3 địa bàn xã Vân Hồ, xã Tô Múa và phường Vân Sơn. Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án giai đoạn phân kỳ, đồng thời, chuẩn bị các điều kiện tốt nhất triển khai đầu tư dự án theo quy mô 4 làn xe, UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo dự án đã chỉ đạo các chủ đầu tư, ban, ngành liên quan tập trung cao cho công tác giải phóng mặt bằng.

Đồng chí Đặng Ngọc Hậu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, cho biết: Xác định tầm quan trọng của dự án, Ban Chỉ đạo dự án của tỉnh Sơn La do đồng chí Chủ tịch UBND làm Trưởng ban. UBND tỉnh thành lập các Tổ công tác theo lĩnh vực tập trung triển khai quyết liệt các nhiệm vụ được giao. Cùng với đó, các sở, ngành, địa phương đẩy mạnh tuyên truyền ý nghĩa, tầm quan trọng của dự án và lợi ích nhân dân được hưởng. 

Tập trung cao giải phóng mặt bằng, công tác tuyên truyền, vận động đi trước một bước, ngay sau khi có chủ trương thực hiện giải phóng mặt bằng, các đơn vị và các xã, phường tổ chức họp dân, tuyên truyền, phổ biến sâu rộng mục đích, ý nghĩa, phạm vi, quy mô, những cơ chế, chính sách hiện hành khi triển khai dự án. Nhờ đó, hầu hết nhân dân đồng thuận, nhất trí bàn giao mặt bằng thi công tuyến đường.

Đến thời điểm này, công tác giải phóng mặt bằng địa bàn phường Vân Sơn đã hoàn thành bàn giao mặt bằng 10,57/10,57ha, đạt 100% khối lượng được duyệt lần 1; đang thực hiện đối với phạm vi bổ sung 7.667m²/31 hộ. Hiện đã hoàn thành chi trả 17/31 hộ, đang tiếp tục triển khai thẩm định, phê duyệt phương án giải phóng mặt bằng với 14 hộ còn lại.

Khu đất của gia đình ông Đinh Văn Thuận, tổ dân phố Đoàn Kết, phường Vân Sơn nằm ở cuối tuyến cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu. Theo quy hoạch, hơn 11.000m² đất của gia đình sẽ thu hồi phục vụ dự án. Ông Thuận chia sẻ: Được chính quyền địa phương giải thích, cam kết đảm bảo thực hiện đầy đủ chính sách đền bù giải phóng mặt bằng, gia đình nhất trí và đã bàn giao mặt bằng theo quy định.

Tại địa bàn xã Tô Múa, đã bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công đối với 2 điểm tái định cư bản Páng và điểm tái định cư bản Nà Chá; phê duyệt và chi trả phương án bồi thường GPMB 2 trạm dừng nghỉ (đợt 1) của 55/72 hộ; 2 điểm tái định cư của 61/66 hộ. Đối với 3 đoạn ưu tiên (Km73-Km75+050; Km77+600-Km79+800; Km82+050-Km84+250) đã hoàn thiện phương án bồi thường, niêm yết phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Với các khối lượng còn lại, như đoạn 9,55km thuộc địa phận xã Tô Múa đang thực hiện thống kê, kiểm đếm, lập phương án bồi thường. Xã Tô Múa phấn đấu đến ngày 31/12/2025 bàn giao 100% mặt bằng cho đơn vị theo kế hoạch của UBND tỉnh.

Ông Vì Văn Khoán, Bí thư chi bộ, Trưởng bản Nà Chá, xã Tô Múa, cho biết: Bản Nà Chá có 17 hộ dân nằm trong diện phải di chuyển phục vụ xây dựng đường cao tốc, nhờ làm tốt tuyên truyền, các hộ đồng thuận, nhất trí cao và mong muốn dự án sớm triển khai hoàn thành và đưa vào sử dụng, giúp nhân dân đi lại giao thương hàng hoá thuận tiện.

Còn tại xã Vân Hồ, công tác giải phóng mặt bằng tại địa bàn xã đã cơ bản bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công 2 điểm tái định cư (Pà Puộc, Bản Ui). Đối với hạng mục xây dựng 4 điểm tái định cư đã hoàn thành các thủ tục khởi công xây dựng vào ngày 15/4/2025 với thời gian thực hiện hợp đồng 180 ngày; hiện nay, tiến độ thi công ước đạt khoảng 10% tiến độ dự án. Hạng mục di chuyển đường điện thuộc địa bàn xã Vân Hồ đã hoàn thành các thủ tục khởi công xây dựng vào ngày 20/5/2025 với thời gian thực hiện hợp đồng 150 ngày, tiến độ thi công ước đạt 35% tiến độ dự án. Đoạn 2,1km giáp ranh tỉnh Phú Thọ đã kiểm tra phương án bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng trước khi niêm yết công khai. 

Ông Nguyễn Văn Bắc, Phó Chủ tịch UBND xã Vân Hồ, thông tin: Hiện nay, đối với 3 đoạn ưu tiên (Km55-Km56+150; Km62+500-Km62+800; Km67+400-Km67+650) đã hoàn thiện phương án bồi thường, niêm yết phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Đoạn 13,4km thuộc địa phận xã Vân Hồ đang thực hiện thống kê, kiểm đếm, lập phương án bồi thường. Xã luôn xác định đây là dự án trọng điểm của quốc gia, nên tập trung cao việc tuyên truyền, công khai các chế độ chính sách về phương án bồi thường giải phóng mặt bằng, được nhân dân trong vùng đồng tình ủng hộ cao. Chúng tôi phấn đấu đến ngày 31/12/2025 hoàn thành 100% công tác giải phóng mặt bằng.

Đảm bảo công tác lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đúng quy định, đúng tiến độ thực hiện dự án, UBND tỉnh chỉ đạo các đơn vị liên quan phối hợp với xã Vân Hồ, Tô Múa khẩn trương kiểm tra, ban hành văn bản kết luận đối với dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của hộ gia đình, cá nhân đã thống nhất với dự thảo, làm căn cứ để đơn vị chủ đầu tư thực hiện tạm ứng kinh phí cho các hộ. Chủ trì, phối hợp với chủ đầu tư, Trung tâm Phát triển quỹ đất và các đơn vị liên quan tổ chức đối thoại, tuyên truyền, vận động các hộ gia đình chưa đồng thuận với đơn giá do UBND tỉnh ban hành, nhằm tạo sự đồng thuận về chủ trương, thống nhất với chính sách bồi thường, hỗ trợ theo quy định.

Tiếp tục chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn phối hợp với Trung tâm Phát triển quỹ đất và các đơn vị liên quan tổ chức thực hiện giải phóng mặt bằng bảo đảm đúng chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền được giao. Chủ trì, phối hợp với đơn vị tư vấn trích đo địa chính kiểm tra, xác minh lại đối với các thửa đất trong bản đồ trích đo địa chính chưa đúng với chủ sử dụng đất và ranh giới thửa đất hiện trạng; tổ chức xác minh đối với các trường hợp cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có chồng chéo; đồng thời, hướng dẫn việc xác định loại đất và nguồn gốc sử dụng đất đối với các hộ gia đình đang sản xuất nông nghiệp trong phạm vi quy hoạch 3 loại rừng…

Đảm bảo dự án triển khai đúng tiến độ, chất lượng, an toàn, hiệu quả, tỉnh Sơn La tập trung cao cho công tác giải phóng mặt bằng, tạo điều kiện thuận lợi nhất để chủ đầu tư, các nhà thầu xây lắp triển khai thi công theo tiến độ. Đồng thời, tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân hiểu, đồng thuận và tích cực tham gia vào quá trình triển khai dự án. Chủ động rà soát quy hoạch, kêu gọi đầu tư, sẵn sàng các điều kiện tận dụng hiệu quả cơ hội phát triển mà dự án mang lại; hiện thực hóa mục tiêu đưa tỉnh nhà phát triển xanh, nhanh, bền vững.

Dưới sự lãnh đạo chỉ đạo của Chính phủ, sự đồng hành của các Bộ, ngành Trung ương và bằng sự quyết tâm chính trị cao, sự đồng lòng của chính quyền và nhân dân các dân tộc Sơn La, công tác giải phóng mặt bằng đang được quan tâm triển khai tích cực, sớm bàn giao mặt bằng cho các đơn vị thi công. Toàn tỉnh quyết tâm đẩy nhanh tiến độ thi công tuyến cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu đoạn tuyến qua Sơn La về đích đúng tiến độ, đáp ứng kỳ vọng của nhân dân các dân tộc trong tỉnh.