Thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, hơn 10 năm qua huyện Mai Sơn đã huy động các tổ chức, cộng đồng tham gia quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, giúp các bản có thêm nguồn lực xây dựng nông thôn mới và tăng thu nhập cho người dân, tạo sinh kế bền vững từ rừng.

Bản Thẳm, xã Chiềng Ve, huyện Mai Sơn được giao quản lý và bảo vệ hơn 200ha rừng. Ông Quàng Văn Luấn, Bí thư Chi bộ, Trưởng bản, chia sẻ: Mỗi năm, cộng đồng bản được chi trả khoảng 60 triệu đồng tiền dịch vụ môi trường rừng. Bản đã tổ chức họp dân, công khai số tiền được hưởng và thống nhất phương án quản lý, sử dụng để đầu tư kết cấu hạ tầng của bản. Năm 2023, bản đã trích gần 300 triệu đồng để bê tông hóa 4,5km đường liên bản. Riêng số tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng năm 2024, bản sẽ sử dụng để bê tông sân nhà văn hóa bản.

Còn tại xã Mường Bằng, với 2.200ha rừng, hằng năm, xã được chi trả trên 600 triệu đồng dịch vụ môi trường rừng. Ông Lường Văn Dùi, Chủ tịch UBND xã, cho biết: Từ khi triển khai chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, công tác bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn có sự chuyển biến tích cực. Chính quyền xã đã rà soát, bổ sung quy định nâng cao trách nhiệm của cộng đồng và người dân trong việc quản lý, bảo vệ rừng. Các cộng đồng bản có thêm điều kiện hỗ trợ bà con sinh kế, hạn chế tình trạng phá rừng làm nương.

Ông Cà Văn San, Bí thư chi bộ, Trưởng bản Phang Hụm Có, xã Mường Bằng, cho biết: Bản được giao quản lý gần 900ha rừng, trong đó, có 800ha rừng được chi trả trên 220 triệu đồng dịch vụ môi trường rừng/năm. Từ năm 2020 đến nay, từ tiền dịch vụ môi trường rừng bản đã đầu tư xây dựng cầu treo qua suối, bê tông gần 7km đường giao thông, mua giống cây phân tán về trồng dọc tuyến đường nội bản và chi trả công cho các đội quần chúng bảo vệ rừng.

Mai Sơn hiện có trên 43.000ha đang được chi trả dịch vụ môi trường rừng. Ông Mai Hồng Lưu, Quyền trưởng Chi nhánh Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Mai Sơn - Yên Châu, cho biết: Năm 2024, Quỹ đã chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng cho 5.975 chủ rừng là hộ gia đình, cá nhân, nhóm hộ, cộng đồng, tổ chức chính trị xã hội của bản và UBND xã trên địa bàn huyện Mai Sơn. Đảm bảo đúng tiến độ, minh bạch trong việc chi trả, Quỹ đã phối hợp với Phòng giao dịch Ngân hàng CSXH huyện Mai Sơn thực hiện chi trả qua tài khoản của 5.981 chủ rừng, với tổng số tiền trên 10,5 tỷ đồng.

Đối với số tiền được chi trả từ  dịch vụ môi trường rừng, Quỹ đã phối hợp với các địa phương hướng dẫn các bản xây dựng quy chế quản lý và sử dụng tiền dịch vụ môi trường rừng, bảo đảm công khai, minh bạch. Từ nguồn kinh phí này, các bản đã xây dựng được nhiều công trình phục vụ đời sống sinh hoạt của nhân dân, như làm đường, xây dựng nhà văn hóa bản, công trình nước sinh hoạt, sân thể thao...

Thông qua các chính sách phát triển lâm nghiệp bền vững, đã góp phần hiện thực hóa chủ trương xã hội hóa nghề rừng, tạo được việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện sinh kế cho người dân, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số sống gần rừng. Đến nay, huyện Mai Sơn đang tập trung quản lý 56.000ha rừng hiện có; chăm sóc 300ha rừng trồng phòng hộ; khoanh nuôi tái sinh khoảng 500ha rừng tự nhiên; tỷ lệ che phủ rừng năm 2024 đạt 39%.

Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đã góp phần quan trọng cải thiện diện mạo nông thôn trên địa bàn huyện Mai Sơn. Đây cũng là nguồn kinh phí quan trọng để các tổ, đội quần chúng ở cơ sở nâng cao trách nhiệm quản lý và bảo vệ rừng tại địa phương và tăng thu nhập cho nhiều hộ dân, tạo động lực để người dân gắn bó, giữ gìn và phát triển rừng.