Xuất khẩu tiếp tục tăng trưởng

Năm 2025, tỉnh Sơn La phấn đấu đạt 215 triệu USD giá trị hàng hóa tham gia xuất khẩu, tăng 8% so với cùng kỳ. Trong đó, nhóm nông sản và thực phẩm chiếm tỷ trọng lớn với 208 triệu USD, tăng 9,22%. Những mặt hàng xuất khẩu chủ lực tiếp tục là chè, cà phê, tinh bột sắn, đường mía, xoài, nhãn, chanh leo, chuối...

Ông Quàng Văn Dũng, Phó Giám đốc Sở Công Thương, cho biết: Năm 2025, nông sản Sơn La tiếp tục duy trì năng lực cạnh tranh tại các thị trường, trong đó Trung Quốc, Nhật Bản, Pakistan, Đài Loan, Lào, Ấn Độ, Anh, Pháp, Thụy Điển, Đức và Mỹ là các thị trường xuất khẩu chính. Kết quả, 11 tháng đầu năm 2025, giá trị hàng hóa tham gia xuất khẩu đạt trên 208 triệu USD, tăng 17,91%, trong đó giá trị nông sản, thực phẩm đạt trên 202 triệu USD, tăng 19,96% so với cùng kỳ. Các sản phẩm như xoài, nhãn, thanh long, chè và cà phê đều được đánh giá cao về chất lượng và tính ổn định trong chuỗi cung ứng. Sự mở rộng thị trường không chỉ tạo đầu ra ổn định cho nông sản mà còn góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, thúc đẩy các doanh nghiệp tiếp tục đầu tư chiều sâu vào chế biến.

Chi nhánh Công ty cổ phần tinh bột sắn Phú Yên - Nhà máy tinh bột sắn Sơn La, xã Chiềng Mung, chuyên thu mua, chế biến tinh bột sắn phục vụ xuất khẩu sang Trung Quốc đã hoàn thành mục tiêu sản xuất kinh doanh năm 2025. Trong năm, nhà máy thu mua gần 100 nghìn tấn sắn củ tươi, sản xuất trên 30 nghìn tấn tinh bột sắn thành phẩm. Đến nay, Chi nhánh đã xuất khẩu được 20.000 tấn tinh bột sắn sang Trung Quốc. Niên vụ năm 2025-2026, nhà máy đặt mục tiêu thu mua khoảng 120.000 tấn sắn củ tươi, sản xuất 35.000 tấn tinh bột sắn xuất khẩu sang Trung Quốc cho các đối tác.

Ông Ngô Quang Tuấn, Phó Giám đốc Chi nhánh, thông tin: Hiện nay, nhà máy đã vào vụ sản xuất được 30 ngày, với công suất hiện tại 800 tấn củ sắn tươi/ngày, giá thu mua sắn tươi trung bình 2.000 nghìn đồng/kg. Đơn vị đã liên kết với hàng nghìn hộ dân trên địa bàn tỉnh Sơn La và một số xã của tỉnh Điện Biên để cung cấp nguyên liệu cho nhà máy chế biến.

Chi nhánh Tổng Công ty Chè Việt Nam - Công ty cổ phần Chè tại Sơn La (Vinatea Mộc Châu), đang quản lý vùng nguyên liệu 551 ha chè, với các giống chính như Shan, Kim Tuyên, Bát Tiên, 100% được sản xuất theo tiêu chuẩn nông nghiệp bền vững RainForest Alliance (R.A), trong đó vùng chè ứng dụng công nghệ cao cho 329,6 ha chè. Sản lượng bình quân đạt hơn 10.000 tấn búp tươi/năm, chế biến khoảng 2.500 tấn chè khô; doanh thu hằng năm ổn định ở mức 120 - 130 tỷ đồng, nộp ngân sách 5 - 6 tỷ đồng.

Ông Lê Chí Long, Giám đốc Vinatea Mộc Châu, chia sẻ: Công ty đã số hóa toàn bộ quy trình quản lý vùng nguyên liệu, thu mua và giám sát chất lượng. Nhà máy đạt chuẩn ISO 2000:2022, đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường xuất khẩu. Việc ứng dụng công nghệ cao giúp Vinatea Mộc Châu củng cố thương hiệu chè Mộc Châu trên thị trường quốc tế, đồng thời tạo việc làm ổn định cho hàng nghìn lao động. Từ đầu năm đến nay, Vinatea Mộc Châu đã xuất khẩu được trên 1.000 tấn chè, sang thị trường Đài Loan và các nước Afganistan, Pakistan, Trung Quốc, Nhật Bản.

HTX Nông nghiệp Ngọc Hoàng, xã Chiềng Sung hiện liên kết trồng khoảng 300 ha thanh long ruột đỏ tại nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh. Ông Nguyễn Quang Vinh, Giám đốc HTX, cho biết: Thanh long của HTX được trồng theo VietGAP, sử dụng phân hữu cơ, năng suất đạt 20 - 30 tấn/ha, 70 ha của HTX đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, được cấp 2 mã vùng trồng. Sản phẩm của HTX ngoài cung ứng cho chuỗi của hàng hoa quả sạch trong nước, đã xuất khẩu sang Trung Quốc, Hàn Quốc, Nga và một số thị trường EU. Nhờ tuân thủ quy trình kỹ thuật và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, thanh long Sơn La ngày càng được các thị trường khó tính chấp nhận.

Chìa khóa tăng sức cạnh tranh

Để hoàn thành mục tiêu xuất khẩu năm 2025, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành và địa phương tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu, nhất là trong lĩnh vực logistics, kiểm định chất lượng, truy xuất nguồn gốc và cấp mã vùng trồng. Phối hợp xúc tiến thương mại quốc tế, kết nối giao thương với thị trường Trung Quốc, ASEAN, Hàn Quốc, EU thông qua hội chợ, sàn giao dịch điện tử, thương vụ thương mại.

Ông Quàng Văn Dũng, Phó Giám đốc Sở Công Thương, thông tin:Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Công Thương tiếp tục thông tin hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia quảng bá, kết nối tiêu thụ sản phẩm trên các sàn thương mại điện tử lớn; hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã cách thức livestream bán hàng; thông báo, hướng dẫn cho các doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia các chương trình kết nối cung cầu, xuất khẩu trực tuyến, hội chợ, triển lãm thương mại do Bộ Công Thương, các tỉnh thành trong cả nước tổ chức.

Bên cạnh đó, Sở Công Thương sẽ phối hợp với các đơn vị đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong hoạt động xuất khẩu như: Hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử, nền tảng số kết nối nông sản xuất khẩu, qua đó hỗ trợ nông dân và doanh nghiệp tiếp cận thị trường nhanh chóng, hiệu quả hơn. Nâng cao năng lực vận chuyển, kho bãi, dịch vụ hải quan, tạo điều kiện thuận lợi cho thông quan hàng hóa qua các cửa khẩu như Lóng Sập, Chiềng Khương.

Ngoài ra, tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành đẩy mạnh phát triển dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật sau xuất khẩu như bảo hiểm hàng hóa, tài chính thương mại, tư vấn pháp lý. Những giải pháp đồng bộ giúp giảm rủi ro, tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp và nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa Sơn La.

Đặc biệt, để duy trì tốc độ tăng trưởng xuất khẩu ổn định, khai thác tối đa lợi thế xuất khẩu và tập trung đẩy mạnh xuất khẩu trực tiếp các sản phẩm chủ lực, các sản phẩm có lợi thế của tỉnh như: Nhãn, xoài, chè, cà phê, sản phẩm nông sản chế biến... Ngày 20/11/2025, UBND tỉnh Sơn La đã ban hành Quyết định số 2954/QĐ-UBND về việc ban hành kế hoạch xuất khẩu sản phẩm hàng hóa tỉnh Sơn La giai đoạn 2026-2030, với mục tiêu: Phấn đấu giá trị hàng hóa tham gia xuất khẩu đến năm 2030 đạt 400 triệu USD, tăng bình quân hàng năm trong giai đoạn này đạt 10 - 13%/năm. Trong đó, giá trị sản phẩm nông sản, thực phẩm tham gia xuất khẩu đạt 395 triệu USD; giá trị hàng công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp tham gia xuất khẩu đạt 5 triệu USD.

Với định hướng đúng và sự đồng hành của các cấp, các ngành, doanh nghiệp, HTX, tỉnh Sơn La đang từng bước khẳng định vị thế là điểm sáng xuất khẩu nông sản của vùng Tây Bắc. Sự lớn mạnh của các doanh nghiệp chế biến và HTX sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế không chỉ tạo giá trị kinh tế cao mà còn nâng tầm thương hiệu nông sản Sơn La trên bản đồ xuất khẩu thế giới.