Tháng 3 về, thoảng lẫn trong hương bưởi nồng nàn, hương chanh ngào ngạt, hoa gạo rụng đỏ, còn có mùi thơm dịu nhẹ của hoa nhãn. Mùa này về huyện Sông Mã, hoa nhãn có ở khắp các ngả đường, trải thảm trong các khu vườn, rắc đầy trên những lối đi.

Thời điểm hoa nhãn nở cũng là mùa đón những giọt mật ngọt lành. Chính yếu tố này đã làm nên thương hiệu mật ong hoa nhãn Sông Mã. Ông Lê Văn Kính, thị trấn Sông Mã, nói: Gia đình tôi có gần 200 đàn ong mật. Mùa nào ong cũng đi lấy mật, nhưng tháng 3 hoa nở rộ, ong lấy được nhiều mật và mật hoa nhãn chất lượng tốt.

Cây nhãn được bà con tỉnh Hưng Yên đưa lên trồng trên đồng đất của huyện Sông Mã vào những năm 60 của thế kỷ 20, chủ yếu trồng ở dọc bờ sông Mã ở các xã Chiềng Khương, Chiềng Cang, Chiềng Khoong, Nà Nghịu. Trong những năm gần đây các vườn nhãn được cải tạo, ghép những giống nhãn chất lượng và năng suất cao. Đến nay, toàn huyện có trên 7.500 ha nhãn, năm 2022, sản lượng trên 60.000 tấn quả, trong đó, hơn 500 tấn được xuất khẩu. Năm 2021, Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ đã cấp Giấy chứng nhận đăng ký “Nhãn hiệu chứng nhận nhãn Sông Mã”; trên 452 ha được cấp mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu sang thị trường Mỹ, trung Quốc, Úc, New Zealand.

Theo kinh nghiệm của các hộ dân, sau khi thu hoạch quả, sẽ tiến hành cắt tỉa, tạo tán thông thoáng, hạ độ cao tán; bón phân phục hồi sức sinh trưởng cho cây. Tháng 9, cây ra lộc, tiếp tục phun thuốc trừ sâu bệnh. Tháng 11, cây ra lộc thứ 2 bắt đầu xử lý (khoanh cành, phun thuốc) để kích ra bông. Sau 45 ngày xử lý cây thì tưới nước. Đến tháng 3, cây ra hoa, bắt đầu cắt tỉa chùm để cho quả to, chất lượng…

Anh Lò Văn Nguyên, xã Chiềng Sơ, chia sẻ: Gia đình tôi có hơn 3 ha nhãn, chủ yếu là giống nhãn miền thiết. Trong đó, có 2 ha nhãn sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. So với mọi năm, vụ này hoa nhãn sai hơn. Hy vọng cùng với kỹ thuật trong chăm sóc thì thời tiết ôn hòa, như vậy nông dân chúng tôi sẽ có một năm bội thu.

Trong tiết trời ấm áp, năm nay những vườn hoa nhãn nở không bị mưa, tỷ lệ đậu quả cao. Cùng với sự chăm sóc cẩn thận, hứa hẹn một vụ mùa bội thu cho người trồng nhãn ở Sông Mã.