"Để chọn được ngành học phù hợp, trước hết phải có đam mê, yêu thích và muốn dành sức lực, tâm huyết để theo đuổi ngành, nghề đó. Thứ hai là năng lực, khả năng và thế mạnh của bản thân có phù hợp với ngành, nghề đó hay không? Thứ ba là nghề nghiệp của ngành mình chọn có cơ hội cạnh tranh trong quá trình tìm kiếm việc làm sau này hay không?". Đó là chia sẻ của cô giáo Kiều Thanh Huệ tại buổi tọa đàm tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh khối 12 của Trường THPT Chiềng Sinh, thành phố Sơn La.

Em Nguyễn Phương Thảo, học sinh lớp 12A5, Trường THPT Chiềng Sinh, chia sẻ: Tham gia buổi tọa đàm tư vấn hướng nghiệp, thầy cô đã phổ biến cho chúng em về ngành nghề đào tạo, phương thức xét tuyển của các trường đại học, cao đẳng; môi trường học tập; ngưỡng trúng tuyển, cơ hội làm việc sau khi ra trường… Những thông tin bổ ích, là cơ sở để chúng em tham khảo, từ đó tập trung ôn tập thi đỗ tốt nghiệp THPT và có lựa chọn ngành học phù hợp nhất.

Còn tại Trường THPT Chuyên Sơn La, việc tư vấn, hướng nghiệp học sinh được nhà trường thực hiện ngay từ đầu cấp để các em sớm có định hướng và đầu tư những môn học theo các ngành đã chọn. Cùng với đó, nhà trường hướng dẫn giáo viên chủ nhiệm lồng ghép các hoạt động hướng nghiệp cho học sinh vào các tiết sinh hoạt; thực hiện khảo sát đối với học sinh các khối lớp, trên cơ sở kết quả học tập của học sinh, trường sẽ tư vấn để các em hiểu rõ và lựa chọn ngành, nghề phù hợp.

Thầy giáo Nguyễn Quốc Định, Bí thư Đoàn Trường THPT Chuyên Sơn La, cho biết: Giúp học sinh lựa chọn những ngành, nghề phù hợp, hằng năm, Đoàn trường tổ chức Chương trình tư vấn tuyển sinh “Chuyên Sơn La - Người dẫn đường” với sự tham gia tư vấn trực tiếp của cựu học sinh của trường đang học tập tại các trường chuyên nghiệp và công tác tại nhiều ngành, nghề, lĩnh vực.

Tham dự chương trình, học sinh được giới thiệu những nét cơ bản về các ngành; phổ biến quy chế tuyển sinh, dấu mốc quan trọng, những điểm cần lưu ý trong tuyển sinh của các trường đại học; kinh nghiệm, phương pháp ôn thi... Đồng thời, giải đáp khó khăn, vướng mắc về định hướng ngành, nghề và cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp; chia sẻ kinh nghiệm học tập, sinh hoạt, làm thêm, các hoạt động khi theo học tại các trường chuyên nghiệp, giúp học sinh tìm hiểu thêm về ngành nghề, đưa ra lựa chọn sát thực.

Năm học 2022-2023, toàn tỉnh có 57 trường THPT, trung tâm giáo dục thường xuyên, phổ thông dân tộc nội trú, với hơn 11.000 học sinh thi tốt nghiệp THPT. Các trường THPT đã đưa nội dung hướng nghiệp lồng ghép vào các môn học Công nghệ, Giáo dục công dân và tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh tham gia.

Ông Vũ Việt Hùng, Trưởng phòng Giáo dục Trung học và Giáo dục thường xuyên, Sở Giáo dục và Đào tạo, chia sẻ: Thực hiện Quyết định số 522/QĐ-TTg ngày 14/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án "Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2019-2025", Phòng đã tham mưu cho ngành chỉ đạo các trường THPT đổi mới tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh, đa dạng hoá hình thức tư vấn, hướng nghiệp thường xuyên, liên tục trong suốt năm học.

Đến nay, 100% trường THPT thành lập ban hướng nghiệp, tổ chức tư vấn, định hướng cho học sinh đầu cấp chọn môn học phù hợp với năng lực bản thân. Các trường đã thay đổi hình thức tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh, như tổ chức các buổi ngoại khoá, nói chuyện chuyên đề, hội thảo phổ biến đến học sinh, phụ huynh về việc chọn trường, chọn nghề phù hợp với năng lực và điều kiện của gia đình, bản thân...

Hiện nay, mỗi trường THPT có ít nhất 1 hoạt động tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh/tháng; gần 80% số trường học liên kết với một số trường đại học, cao đẳng tổ chức chương trình tư vấn tuyển sinh tại trường; tổ chức trải nghiệm, tham quan các trường dạy nghề. Ngành Giáo dục và Đào tạo tiếp tục đa dạng hóa các hình thức, nội dung tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh THPT, với mục tiêu ngày càng nâng cao tỷ lệ học sinh đỗ vào các trường chuyên nghiệp và chọn đúng trường, ngành, nghề với năng lực, sở trường của bản thân.

Việc chủ động triển khai hoạt động tư vấn, hướng nghiệp của ngành Giáo dục và Đào tạo, nhất là các trường THPT là cơ sở giúp học sinh khối THPT nói chung, khối lớp 12 nói riêng trên địa bàn tỉnh chọn ngành, chọn nghề phù hợp với năng lực, sở trường và tránh lãng phí nguồn nhân lực sau đào tạo.