Với vai trò là cơ quan thường trực, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) đã chủ động tham mưu cho tỉnh ban hành nhiều kế hoạch, chính sách cụ thể nhằm phát huy vai trò của cộng đồng trong xây dựng văn hóa cơ sở. Công tác tuyên truyền được triển khai sâu rộng, gắn kết chặt chẽ với các phong trào thi đua yêu nước, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh và các hoạt động hướng về cơ sở, lan tỏa giá trị tốt đẹp của phong trào đến cộng đồng.

Ông Phạm Hồng Thu, Phó Giám đốc Sở VHTTDL, cho biết: Để phong trào đi vào thực tiễn cuộc sống, Sở đã ban hành các hướng dẫn cụ thể, triển khai tuyên truyền theo đợt, có trọng tâm, trọng điểm và theo chủ đề. Trên cơ sở đó, các địa phương đã tích cực hưởng ứng, đẩy mạnh công tác tuyên truyền tại các cơ quan, đơn vị, khu dân cư bằng nhiều hình thức trực quan, các hoạt động thực tế, mang lại ý nghĩa thiết thực cho cộng đồng.

Hằng năm, Sở VHTTDL ban hành các kế hoạch, nội dung thực hiện phong trào, đẩy mạnh công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức đa dạng, như: Tuyên truyền trực quan bằng băng zôn, pa nô, khẩu hiệu; tuyên truyền lưu động. Mỗi năm, tổ chức hàng chục hội nghị tập huấn nâng cao kiến thức cho các đối tượng về bình đẳng giới, nghiệp vụ phong trào, xây dựng quy ước, hương ước; xây dựng các đội văn nghệ mẫu, các câu lạc bộ văn hóa, nghệ nhân; truyền dạy về di sản... Nhờ vậy, phong trào có sức lan tỏa mạnh mẽ, các ban, ngành, địa phương, đặc biệt là các tổ chức đoàn thể hưởng ứng tích cực với nhiều hoạt động được triển khai gắn với các phong trào thi đua yêu nước, phát huy truyền thống đoàn kết, tinh thần “tương thân, tương ái”, phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, phong trào “Học tập, lao động sáng tạo”, phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững; xây dựng gia đình văn hóa, bản văn hoá, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hoá...

Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao sôi nổi được khuyến khích phát triển rộng khắp. Toàn tỉnh hiện có hơn 2.000 đội văn nghệ quần chúng, 500 câu lạc bộ thể thao, trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân. Các đội văn nghệ quần chúng được hỗ trợ 2 triệu đồng/năm để mua sắm trang phục, đạo cụ, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động tại cơ sở.

Tiêu biểu như tại bản Cù, xã Phù Yên, từ nhiều năm nay đã duy trì các đội văn nghệ quần chúng của thanh niên, phụ nữ, người cao tuổi, các đội, nhóm thể thao theo sở thích và hoạt động trên tinh thần tự nguyện. Bà Đinh Thị Yêm, người cao tuổi uy tín trong bản, đồng thời là nghệ nhân dân gian được bà con kính trọng, chia sẻ: Tôi rất vui khi các con cháu bây giờ có nhiều hoạt động sôi nổi, ý nghĩa, thu hút được sự tham gia của các thành viên thuộc nhiều thế hệ. Thông qua các hoạt động văn nghệ mà những điệu múa truyền thống, nhất là lễ hội Mợi của dân tộc Mường được con cháu tiếp nối gìn giữ. Bà con trong bản cũng thường xuyên gặp gỡ, thấu hiểu nhau và đoàn kết, gắn bó hơn.

Việc xây dựng và thực hiện quy ước, hương ước được các địa phương triển khai nghiêm túc đến từng khu dân cư. Đặc biệt, việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang không chỉ góp phần giữ gìn trật tự, an ninh mà còn là cơ sở để cộng đồng cùng nhau giám sát, thực hiện. Kết quả thực hiện quy ước là căn cứ quan trọng để bình xét các danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Bản văn hóa” hằng năm, qua đó khuyến khích người dân nỗ lực, gắn bó và tăng cường trách nhiệm với cộng đồng.

Tại xã vùng cao Co Mạ, nơi chủ yếu là đồng bào Mông sinh sống, công tác tuyên truyền về xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở luôn được chính quyền địa phương quan tâm. Ông Bạc Cầm Cảm, Phó Chủ tịch UBND xã, thông tin: Xã hiện có 33 bản thì 100% bản đều xây dựng quy ước, hương ước, duy trì 33 đội văn nghệ quần chúng; phát huy tốt vai trò của các bí thư chi bộ, trưởng bản, người có uy tín và cộng đồng trong việc giám sát thực hiện quy ước, hương ước. Nhờ đó, đời sống của đồng bào dân tộc đã có nhiều đổi thay, văn minh hơn, xóa bỏ các hủ tục lạc hậu, nhất là trong việc cưới, việc tang.

Từ các mô hình tiêu biểu, phong trào xây dựng đời sống văn hóa đã lan tỏa sâu rộng, đạt được nhiều kết quả khởi sắc qua từng năm. Năm 2024, toàn tỉnh có 78,8% số hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa (tăng 2,9% so với năm 2023) và 53,9% bản, tổ dân phố đạt văn hóa; tỷ lệ hộ gia đình thể thao đạt 23,4%. Toàn tỉnh có trên 92% số tổ, bản, tiểu khu có nhà văn hóa, được sử dụng là nơi sinh hoạt cộng đồng hiệu quả; 100% tổ, bản, tiểu khu có quy ước, hương ước đúng quy định. Sức lan tỏa của phong trào xây dựng đời sống văn hóa cũng giúp cho các phong trào thi đua yêu nước được triển khai đồng bộ và đem lại hiệu quả thiết thực tại cơ sở, như: Phong trào “Người tốt, việc tốt”, “Toàn dân tham gia bảo vệ an ninh tổ quốc”, “Nông dân sản xuất giỏi, đoàn kết giúp nhau xóa đói giảm nghèo”, “Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình 5 không 3 sạch”... giúp phát huy vai trò đầu tàu của cấp ủy, chính quyền các cấp, các tổ chức đoàn thể, đặc biệt là thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia, củng cố tư tưởng chính trị, xây dựng nếp sống văn minh và kỷ cương xã hội. 

Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" đã và đang phát huy hiệu quả mạnh mẽ từ nền tảng sức mạnh đại đoàn kết. Những giá trị tốt đẹp ấy đang từng ngày được vun đắp, lan tỏa đến từng khu dân cư, góp phần xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ngày càng văn minh - giàu đẹp - nghĩa tình, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.