Cộng đồng người Khơ Mú ở Sơn La luôn gìn giữ và trao truyền những giá trị văn hóa truyền thống độc đáo của dân tộc. Bà Mòng Thị Ơi, Nghệ nhân ưu tú người Khơ Mú, xã Sốp Cộp, chia sẻ: Ở nhiều nơi, người Khơ Mú chung sống cùng với đồng bào Thái nhưng bà con vẫn giữ được tiếng nói, trang phục riêng, nhất là các nghi lễ cổ truyền, điệu  múa, nhạc cụ mang bản sắc riêng, là niềm tự hào về nguồn cội của dân tộc. Với mong muốn gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống, tôi tích cực tham gia các hoạt động tại bản, xã, truyền dạy tiếng nói, hát dân ca, thực hiện nghi lễ cho lớp trẻ.

Trang phục của dân tộc Khơ Mú mang nét riêng biệt, dễ nhận diện, nhất là trang phục của nữ giới với màu đen tuyền chủ đạo. Váy đen, kết hợp áo cóm đen được tô điểm bằng hàng cúc bạc to hình chữ nhật, đính kèm những đồng tiền bạc trên thân áo, còn khăn piêu được thêu hoa văn sặc sỡ, quấn ngược để lộ phần hoa văn sau gáy. Văn hóa truyền thống của đồng bào có nhiều nét đặc sắc. Trong đó phải kể đến điệu múa “au eo” lắc hông uyển chuyển, kết hợp với đạo cụ bằng tre, những động tác mô phỏng sinh hoạt thường ngày như gặt lúa, trồng ngô, hái rau, xúc tép... Âm nhạc tuy mộc mạc nhưng ẩn chứa nhiều ý nghĩa, ngoài trống, sáo, pí còn có chiêng khỉ (rơ bang họa), loại nhạc cụ được chế tác từ ba ống tre xếp ngang, khi gõ phát ra những âm thanh vui tai, thường được dùng đệm cho các bài hát và điệu múa.

Quan niệm, tín ngưỡng tâm linh của người Khơ Mú được thể hiện qua phong tục thờ cúng tổ tiên, duy trì các nghi lễ vòng đời, từ đặt tên, cưới xin, tang ma cho đến các nghi lễ chung của dòng họ, làng bản. Đặc biệt phải kể đến lễ khoai lang, cúng khoai sọ, lễ xên cung (cúng bản), lễ cúng lúa mới, lễ đón năm mới...

Ông Lò Văn Ơn, nghệ nhân dân gian dân tộc Khơ Mú, người có uy tín của bản Phiêng Nong, xã Chiềng La, cho biết: Lễ cúng lúa mới là nghi lễ lớn nhất trong năm của người Khơ Mú, được tổ chức với ý nghĩa tạ ơn thần linh, tổ tiên và cầu cho vụ mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, chăn nuôi phát triển. Nghi lễ cũng nhằm răn dạy con cháu phải biết bảo vệ rừng, nguồn nước, đoàn kết, giữ bản làng bình yên, no ấm và tạo không khí ngày hội vui tươi, phấn khởi cho bà con dân bản.

Bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống dân tộc Khơ Mú, nhiều giải pháp thiết thực đã được các địa phương triển khai, đặc biệt là tăng cường tuyên truyền, khích lệ bà con đồng bào Khơ Mú có ý thức gìn giữ văn hóa nguồn cội của dân tộc mình. Các nghệ nhân người Khơ Mú được quan tâm, trong đó, có 2 người đã được phong tặng là Nghệ nhân ưu tú. Tại các bản người Khơ Mú, các đội văn nghệ quần chúng được thành lập, duy trì hoạt động thường xuyên, một số đội văn nghệ nòng cốt còn được tập huấn, hỗ trợ dàn dựng, biên đạo tiết mục mang bản sắc dân tộc. Mới đây, Câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian dân tộc Khơ Mú đã được thành lập tại xã Chiềng La, duy trì truyền dạy các điệu múa truyền thống, hòa tấu nhạc cụ và tái hiện các nghi lễ.

Anh Lò Văn Thơm, chủ nhiệm CLB, chia sẻ: CLB có sự tham gia của các thành viên ở nhiều lứa tuổi. Chúng tôi duy trì hoạt động thường xuyên, luyện tập và biểu diễn giao lưu. Vừa qua, CLB đã được trình diễn lễ cúng lúa mới tại sự kiện Lễ Kỷ niệm 130 năm Ngày thành lập tỉnh Sơn La. Đây là niềm vinh dự, tự hào và chúng tôi thấy phải có trách nhiệm hơn trong việc bảo tồn văn hóa dân tộc Khơ Mú.

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã và đang tích cực nghiên cứu, thực hiện công tác kiểm kê di sản đối với các loại hình văn hóa truyền thống của dân tộc Khơ Mú. Đặc biệt, Sở đang tiến hành lập hồ sơ di sản văn hóa lễ đón năm mới của người Khơ Mú đề nghị đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, để văn hóa truyền thống của đồng bào Khơ Mú được tiếp nối, lưu truyền và phát huy giá trị.