Nằm ở độ cao 1.600 – 1.800 m so với mặt nước biển, nên xã Tà Xùa luôn có khí hậu mát mẻ từ 18-20 độ c về mùa hè, mùa đông thường xuyên có mây mù phủ kín, giá lạnh nên chất lượng chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi rất đặc biệt. Cả xã Tà Xùa có gần 300 ha cây chè Shan tuyết, trong đó, khoảng 40 ha cây chè Shan tuyết cổ thụ, với 2.500 - 3.000 cây có 100 - 300 tuổi, tập trung ở bản Bẹ; còn hơn 250 ha chè dưới 100 năm tuổi trồng ở các bản Tà Xùa, Chung Chinh. 

Người cao tuổi ở bản Bẹ kể từ khi lớn lên đã thấy cây chè to lớn lắm và không ai biết rõ cây chè có từ bao giờ. Trước đây bà con thường hái búp chè tươi về sao lên để uống và tặng cho khách quý. Trà là thức uống hằng ngày, gắn bó với đời sống sinh hoạt, văn hóa của đồng bào dân tộc Mông vùng cao Tà Xùa hàng trăm năm nay, nghề sao chè cũng ra đời từ đó.

Những cây chè cổ thụ có thân cây cao to, vỏ cây rêu mốc, nhiều địa y bám vào, cành vươn xa phải bắc thang trèo lên mới hái được từng búp chè non bỏ vào gùi. Công việc thu hái trên những cây chè cổ thụ tốn nhiều công sức, mỗi cây chè cổ thụ cho hái một năm 3 lứa, mỗi lứa hái được 7-8 kg.

Gia đình anh Mùa A Sềnh, bản Bẹ, có 30 cây chè cổ thụ trên 100 năm tuổi, là một trong những hộ có diện tích chè nhiều nhất bản, cho biết: Những cây chè này là của ông cha để lại, nên chúng tôi luôn giữ gìn, bảo vệ và khai thác cẩn thận. Tuy cây chè cho năng suất thấp, nhưng chất lượng trà rất thơm ngon, mang lại giá trị kinh tế cao. Những cây chè được trồng lâu đời, phát triển hoàn toàn tự nhiên, không dùng phân hóa học, thuốc bảo vệ thực vật để chăm nón, nên sản phẩm thơm ngon tự nhiên và rất an toàn, được rất nhiều người ưa chuộng và tìm mua. Mỗi năm, gia đình thu được gần 2 tạ trà thành phẩm, bán được hơn 160 triệu đồng.  

Chè cổ thụ ở bản Bẹ được nhiều người biết đến và tìm mua, nhưng không nhiều người mua được, vì loại chè đặc sản sản lượng có hạn. Anh Hoàng Minh Công, ở quận Hoàng Mai, Hà Nội, cho biết: Tôi đã uống chè Tà Xùa nhiều năm nay. Nhấp ngụm trà, cảm giác đầu tiên là vị hơi chát sau đó dần chuyển sang ngọt đượm, có hương thơm đặc trưng riêng, vị ngọt dịu còn đọng lại lâu mà khó loại chè nào có được. Một điều đặc biệt nữa là, pha một ấm chè Tà Xùa có thể dùng hết một phích nước 2 lít mới phải thay trà.

Hiện nay, phần lớn sản phẩm chè búp tươi của cây chè cổ thụ bản Bẹ, xã Tà Xùa được Công ty TNHH trà và đặc sản Tây Bắc thu mua với giá 80.000 -100.000 đồng/kg búp tươi, để chế biến thành các sản phẩm: Bạch trà Mây, Hoàng trà Mây, trà viên, trà trúc, trà mây… đáp ứng nhu cầu khách hàng trong nước và phục vụ xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc và các nước thuộc khối EU.

Ông Phạm Vũ Khánh, Giám đốc Công ty TNHH trà và đặc sản Tây Bắc, cho biết: Công ty chế biến chè theo công nghệ lên men hiện đại. Riêng loại Bạch trà Mây và Hoàng trà Mây có cách chế biến rất đặc biệt, nguyên liệu chè đem ép bánh chặt, tận dụng quá trình lên men chậm, nội chất trà tự thân biến đổi, hàm lượng khoáng chất trong trà như axit amin, các loại vitamin, độ ngọt càng biến chuyển phong phú hơn. Sau khi chế biến, bánh trà tiếp tục lên men, để hàng vài chục năm, càng để lâu càng giá trị, không bị mất mùi, vẫn hội tụ đủ hương thơm, vị ngọt, màu nước. Từ năm 2020, các loại trà của công ty đạt sản phẩm OCOP. Hiện nay, chúng tôi đang chuẩn bị hoàn tất thủ tục để sản phẩm trà tiếp tục trở thành sản phẩm 5 sao cấp quốc gia vào cuối năm 2023.

Bảo tồn và tăng diện tích chè đặc sản địa phương, bà Trịnh Thị Phượng, Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Yên, cho biết: Chúng tôi đang chỉ đạo các đơn vị và xã Tà Xùa tập trung hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, thu hái để nâng cao chất lượng sản phẩm; tuyên truyền, vận động người dân mở rộng diện tích vùng trồng chè, phấn đấu đến năm 2025 sẽ trồng mới 50 ha chè Shan tuyết, nâng diện tích chè của xã lên 418 ha. Đồng thời, liên kết với doanh nghiệp giữ gìn, bảo tồn diện tích chè cổ thụ, nhằm nâng cao thương hiệu trà Tà Xùa, góp phần nâng cao đời sống bà con vùng cao Bắc Yên.