Ngày 17/5, Bộ Tư pháp đã tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết tình hình thực hiện Luật Giám định tư pháp và Đề án tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp. Đồng chủ trì Hội nghị tại điểm cầu Trung ương có các đồng chí: Nguyễn Văn Yên, Phó Trưởng ban Nội chính Trung ương; Mai Lương Khôi, Thứ trưởng Bộ Tư pháp; Đỗ Xuân Tuyên, Thứ trưởng Bộ Y tế. Dự Hội nghị, có các bộ, ban, ngành, cơ quan tố tụng và các cơ quan, đơn vị giám định Trung ương.

Tại điểm cầu tỉnh Sơn La, dự Hội nghị có lãnh đạo Ban Nội chính Tỉnh ủy, Sở Tư pháp, một số sở, ban, ngành, cơ quan tố tụng và các đơn vị giám định công lập trên địa bàn tỉnh. 

Triển khai Luật Giám định tư pháp năm 2013 và Đề án tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp (Đề án 250), các bộ, ngành trung ương và địa phương đã tiến hành rà soát các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến giám định tư pháp (GĐTP). Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện phục vụ giám định và kinh phí hoạt động. Thực hiện dự toán, cấp phát, chi trả chi phí, bồi dưỡng GĐTP và thực hiện chế độ, chính sách đối với tổ chức, người GĐTP đúng quy định. Ban hành quy chế phối hợp liên ngành giữa Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án Nhân dân tối cao và một số bộ, ngành liên quan.

Hiện nay, hệ thống pháp y công lập cả nước có: Viện Pháp y Quốc gia (Bộ Y tế), Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an), Viện Pháp y quân đội (Bộ Quốc phòng). 55/63 tỉnh, thành phố hoạt động theo mô hình trung tâm giám định pháp y; 7 tỉnh hoạt động theo mô hình lồng ghép trung tâm pháp y - giám định y khoa, trực thuộc Sở Y tế; 1 tỉnh hoạt động theo mô hình pháp y, thuộc Bệnh viện đa khoa tỉnh. Có 66 tổ chức giám định kỹ thuật hình sự; 580 tổ chức GĐTP theo vụ việc ở các lĩnh vực và 1 tổ chức GĐTP ngoài công lập. Toàn quốc có 7.135 giám định viên tư pháp ở các lĩnh vực và 2.621 người GĐTP theo vụ việc chuyên môn.

Từ năm 2018 đến tháng 6/2023, các cơ quan, đơn vị giám định cả nước đã tiếp nhận và giám định hơn 1 triệu vụ việc ở các lĩnh vực. Việc sử dụng kết luận giám định đã giúp cơ quan điều tra có cơ sở áp dụng các biện pháp điều tra phù hợp, tạo thuận lợi trong việc xác định đối tượng gây án, thiệt hại do tội phạm gây ra và là căn cứ xác định năng lực trách nhiệm hình sự của người có liên quan trực tiếp và gián tiếp đến vụ việc.

Tại Hội nghị, các đại biểu đã thảo luận, cho ý kiến về: Sửa đổi Luật GĐTP theo hướng cho phép bác sĩ pháp y của công an địa phương tiến hành đầy đủ các chuyên ngành của giám định pháp y; việc thu phí giám định khi thực hiện dịch vụ giám định ngoài tố tụng theo yêu cầu của cá nhân, tổ chức. Phân định trách nhiệm giữa cơ quan tố tụng và cơ quan thực hiện giám định. Quy định cụ thể các nguồn thu khác của tổ chức GĐTP công lập, hướng dẫn cụ thể về GĐTP lĩnh vực tài chính - ngân hàng; đẩy mạnh xã hội hóa công tác GĐTP. Nghiên cứu, bổ sung quy định về trách nhiệm của đơn vị chủ trì trường hợp giám định tập thể và hướng dẫn quy trình kết luận giám định tập thể.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi đã ghi nhận những ý kiến tham luận của các đại biểu; tiếp tục rà soát, tổng hợp các ý kiến để hoàn thiện báo cáo tổng kết thực hiện Luật GĐTP và Đề án 250. Trên cơ sở đó, tham mưu, đề xuất, bổ sung, thay thế, bãi bỏ hoặc ban hành mới các văn bản đảm bảo phù hợp với quy định, nhằm tiếp tục triển khai hiệu quả Luật GĐTP và các văn bản hướng dẫn thi hành. Đồng chí đề nghị các bộ, ngành trung ương và các địa phương tăng cường trách nhiệm, phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng và cơ quan, đơn vị thực hiện GĐTP để thực hiện công tác giám định pháp y hiệu quả.