Trên địa bàn huyện Mai Sơn có 65.742 ha đất quy hoạch cho lâm nghiệp; trong đó có 56.053 ha rừng, gồm 22.280 ha rừng phòng hộ và 33.773 ha rừng sản xuất. Những năm qua, cùng với tập trung chỉ đạo thực hiện tốt chính sách phát triển lâm nghiệp bền vững, huyện đã phối hợp với Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh triển khai hiệu quả chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng.

Hằng năm, huyện chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp với các lực lượng chức năng, chính quyền các xã tăng cường phổ biến, triển khai các quy định của pháp luật về lĩnh vực lâm nghiệp đến nhân dân. Hạt Kiểm lâm huyện chỉ đạo kiểm lâm địa bàn phối hợp với ban quản lý các bản tổ chức họp dân, tuyên truyền các quy định của pháp luật về bảo vệ, phát triển rừng, PCCCR. Đồng thời, tổ chức ký cam kết bảo vệ rừng, PCCCR giữa Chủ tịch UBND huyện với Chủ tịch 22 xã, thị trấn; giữa Chủ tịch các xã, thị trấn với các bản, tiểu khu và giữa trưởng bản với các hộ gia đình, cá nhân. Từ đầu năm đến nay, Hạt Kiểm lâm huyện đã tổ chức 145 cuộc họp tuyên truyền, với gần 10.000 lượt người tham gia nghe và ký cam kết bảo vệ rừng.

Năm 2022, huyện Mai Sơn có 45.318 ha rừng đủ điều kiện chi trả dịch vụ môi trường rừng, với tổng số tiền hơn 13 tỷ đồng; đến nay, Chi nhánh Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Mai Sơn - Yên Châu đã hoàn thành giải ngân chi trả cho các chủ rừng. Để bảo đảm việc sử dụng tiền dịch vụ môi trường rừng đúng quy định, góp phần nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ, phát triển rừng và tạo thêm sinh kế cho nhân dân từ nghề rừng, huyện đã chỉ đạo chính quyền các xã phối hợp với Chi nhánh Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Mai Sơn - Yên Châu và Hạt Kiểm lâm huyện theo dõi, giám sát, thường xuyên kiểm tra việc thực hiện chính sách, cũng như quản lý, sử dụng nguồn kinh phí được chi trả của các chủ rừng là cộng đồng, tổ chức chính trị - xã hội các bản, bảo đảm công khai, minh bạch và đúng mục đích.

Ông Mai Hồng Lưu, Trưởng Chi nhánh Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Mai Sơn - Yên Châu, cho biết: Việc chi trả kịp thời và giám sát chặt chẽ, đã giúp các cộng đồng bản có thêm điều kiện củng cố các tổ, đội bảo vệ rừng, mua sắm dụng cụ phục vụ tuần tra bảo vệ rừng, kiểm soát và PCCCR; kết hợp tuyên truyền, phổ biến pháp luật với xây dựng lực lượng bảo vệ rừng ở cơ sở.

Chiềng Lương là một trong những xã làm tốt công tác bảo vệ và phát triển rừng của huyện Mai Sơn, với 5.311 ha rừng, tỷ lệ che phủ rừng gần 45%, năm 2023, xã được chi trả 1 tỷ 265 triệu đồng dịch vụ môi trường rừng. Ông Lò Văn Lai, Phó Chủ tịch UBND xã, cho biết: Từ khi triển khai chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, công tác bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn có sự chuyển biến tích cực. Chính quyền xã có thêm nguồn lực rà soát, bổ sung quy định nâng cao trách nhiệm của cộng đồng và người dân trong việc quản lý, bảo vệ rừng. Các cộng đồng bản có thêm điều kiện hỗ trợ bà con sinh kế, hạn chế tình trạng phá rừng làm nương. Những năm qua, từ nguồn kinh phí dịch vụ môi trường rừng, ngoài việc hỗ trợ công tác bảo vệ, phát triển rừng, các bản đã trích hàng tỷ đồng xây dựng hàng trăm công trình phục vụ đời sống và sản xuất theo chương trình xây dựng nông thôn mới.

Bản Oi, xã Chiềng Lương, có 116 hộ đồng bào dân tộc Thái, sản xuất của bà con chủ yếu canh tác lúa ruộng và trồng cây ngắn ngày trên nương. Anh Lường Văn Dũng, Bí thư Chi bộ, Trưởng bản, chia sẻ: Bản có 690 ha rừng được giao cho các chủ rừng là cộng đồng bản và hộ gia đình. Hơn chục năm qua, trung bình mỗi năm cộng đồng bản được chi trả 70 triệu đồng tiền dịch vụ môi trường rừng. Từ năm 2019 đến nay, cùng với nguồn vốn chương trình xây dựng nông thôn mới, bản đã trích gần 120 triệu đồng xây dựng nhà văn hóa bản, gần 50 triệu đồng mở rộng đường nội bản và gần 6 triệu đồng mua cây giống trồng rừng. Hiện nay, bản đang chuẩn bị đổ bê tông hơn 2 km tuyến đường nội bản. Nhiều năm nay, ở bản không còn tình trạng phá rừng làm nương, không để xảy ra cháy rừng.

Việc triển khai thực hiện hiệu quả chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng trên địa bàn huyện Mai Sơn đã từng bước nâng cao ý thức và trách nhiệm của các chủ rừng và người dân, tác động tích cực đến công tác bảo vệ và phát triển rừng, góp phần vào bảo vệ môi trường sinh thái, chống xói mòn, bảo vệ nguồn nước và đa dạng sinh học.