Nông dân xã Đứa Mòn phát triển chăn nuôi gia súc.

Vượt hơn 50km từ trung tâm thị trấn huyện, chúng tôi đến xã Đứa Mòn. Ông Lường Văn Toan, Chủ tịch UBND xã nhanh tay rót chén trà nóng và bảo: Mời nhà báo thưởng thức, đây là chè bản Ngam Trạng đấy, nơi đây hiện còn 3 cây chè cổ từ thời Pháp thuộc, có vị thơm, chát, ngọt khác hẳn với hương vị chè vùng khác. Rồi ông tranh thủ khái quát: Đứa Mòn là xã vùng III, có 28 bản, 1.535 hộ với 8.094 nhân khẩu, gồm 3 dân tộc cùng sinh sống; trình độ dân trí không đồng đều, tỷ lệ hộ nghèo chiếm 54,4%. Nguyên nhân nghèo chủ yếu là do tập quán canh tác thuần nông, đất dốc bạc màu chưa được cải tạo, bón phân, nên năng suất thấp; thiếu kiến thức kinh nghiệm trong đầu tư phát triển kinh tế; hệ thống điện, đường giao thông chưa được đầu tư, mùa mưa đường thường xuyên bị sạt lở, giao thương hàng hóa gặp khó khăn... Đặc biệt, 4 bản vùng cao của xã là: Hua Phẩng, Hua Thóng, Huổi Núa và Huổi Lếch II đến nay vẫn chưa có điện. Riêng bản Hua Phẩng hiện vẫn chưa có đường ô tô; xã mới đạt 5 tiêu chí xây dựng nông thôn mới...

Chúng tôi được anh Cà Văn Thư, cán bộ khuyến nông xã đưa đến bản Hua Phẩng, cách trung tâm xã hơn 10km. Trong số các bản vùng cao của xã thì Hua Phẩng là bản khó khăn nhất, đến nay vẫn chưa có điện, chưa có đường ô tô. Anh Sồng A Của, Trưởng bản, cho hay: Bản có 17 hộ với 97 nhân khẩu, 100% là đồng bào dân tộc Mông, các hộ trong bản đều thuộc diện hộ nghèo, đến nay bản vẫn phải dùng dầu hỏa do Nhà nước hỗ trợ để thắp sáng, nhà nào có điều kiện thì mua máy phát điện mini; giao thông đi lại đều là đường đất do dân tự mở; đất đai canh tác bạc màu, năng suất thấp...

Làm việc với Chủ tịch UBND xã Đứa Mòn, chúng tôi được biết, để thoát nghèo bền vững cho người dân, xã đang tích cực triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó chú trọng thực hiện chính sách hỗ trợ hộ nghèo phát triển sản xuất, đăng ký với huyện mở các lớp dạy nghề ngắn hạn; đề xuất với huyện cử cán bộ khuyến nông đến xã mở các lớp tập huấn ngắn ngày về kỹ thuật trồng trọt và chăn nuôi cho bà con; quan tâm chính sách vay tín dụng ưu đãi đối với hộ nghèo đầu tư phát triển sản xuất; thực hiện hiệu quả chính sách an sinh xã hội. Đặc biệt, để tìm hướng phát triển kinh tế phù hợp, xã đã tập trung nghiên cứu và cụ thể hóa Kết luận số 121-TB/TU ngày 30/11/2015 của Ban Thường vụ tỉnh ủy về một số chủ trương trồng cây ăn quả trên đất dốc đến năm 2020, qua đó đánh giá điều kiện thực tế, tuyên truyền vận động người dân giảm dần diện tích trồng cây lương thực kém hiệu quả trên đất dốc sang trồng cây ăn quả và cây trồng khác; tập trung phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm theo hướng chăn nuôi tập trung, nuôi nhốt gắn với trồng cỏ. Hiện, xã đã đăng ký chuyển gần 116 ha đất trồng cây lương thực trên nương sang trồng cây ăn quả và từ đầu năm đến nay, đã chuyển đổi 31 ha đất trồng cây lương thực kém hiệu quả trên đất dốc sang trồng nhãn, xoài và sơn tra.

Riêng cây sơn tra, toàn xã đã trồng trên 60 ha (năm nay trồng mới được 25 ha), phần lớn diện tích sơn tra đã bắt đầu cho thu hoạch, tập trung chủ yếu ở các bản Ngam Trạng, Hua Thóng, Huổi Lếch I, Huổi Núa. Vào vụ thu hoạch, nhiều thương lái đến tận nơi để thu mua, từng bước khẳng định cây sơn tra trở thành cây trồng chính, giúp các hộ dân nơi đây có thêm thu nhập, tiêu biểu như hộ gia đình các anh Sồng A Lộng, Sộng Bả Phia ở bản Ngam Trạng, Bi Thái Dạ ở bản Huổi Lếch I... thu nhập mỗi năm 20-30 triệu đồng/vụ.

Nông dân xã Đứa Mòn phát triển trồng nhãn trên đất dốc.

Trong phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm xã đã triển khai hiệu quả các chương trình, dự án, chính sách của Nhà nước về hỗ trợ người dân về giống, vốn đầu tư phát triển chăn nuôi, hướng dẫn bà con vay vốn ưu đãi mua trâu, bò sinh sản gắn với trồng cỏ. Hiện, xã đã vận động trồng được gần 2 ha cỏ để đảm bảo nguồn thức ăn cho gia súc, chuyển dần từ chăn nuôi nhỏ lẻ sang phát triển chăn nuôi hàng hóa, tiêu biểu như gia đình ông Lường Văn Phát, bản Huổi Pặt, phát triển chăn nuôi theo quy mô trang trại với 33 con trâu, bò và ngựa cho thu nhập mỗi năm gần 200 triệu đồng. Nhờ thực hiện các giải pháp tích cực trong chăn nuôi nên tổng đàn gia súc của xã đến nay đạt gần 10 nghìn con, trong đó đàn trâu, bò gần 4.000 con, lợn hơn 3.500 con, tập trung ở các bản Huổi Pặt, Púng Lúa, Hin Pẻn... Ngoài chăn nuôi gia súc, xã cũng tập trung phát triển nuôi trồng thủy sản và gia cầm, toàn xã có 17 ha ao cá, chủ yếu nuôi cá giống và cá thịt; hơn 20 nghìn con gia cầm các loại, tập trung tại các bản Củ 1, Củ 2...

Để Đứa Mòn thoát nghèo hiệu quả, ngoài nỗ lực của Đảng bộ và nhân dân các dân tộc trong xã, rất mong các cấp, các ngành liên quan tham mưu đầu tư đường điện cho 4 bản vùng cao Hua Phẩng, Hua Thóng, Huổi Núa và Huổi Lếch II; huyện Sông Mã sớm đẩy nhanh tiến độ khảo sát, phê duyệt dự án mở đường giao thông cho bản Hua Phẩng; quan tâm hỗ trợ hộ nghèo về giống, vay vốn ưu đãi để đầu tư phát triển sản xuất; mở lớp tập huấn về chuyển giao kỹ thuật, phát triển sản xuất, các lớp dạy nghề ngắn hạn gắn với xây dựng mô hình kinh tế cho người dân...