Do đường sạt lở tại bản Nà Ớt, xã Nà Ớt (Mai Sơn) nên người dân làm đường tránh, thu phí người qua lại.

Thực hiện Quyết định số 2058/QĐ-UBND ngày 4/8/2014 của UBND tỉnh Sơn La về việc phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình: Cải tạo nâng cấp đường tỉnh lộ 113, đoạn Cò Nòi - Nà Ớt (km 0 - km 30), với tổng mức đầu tư 604.330 triệu đồng, từ nguồn vốn di dân tái định cư thủy điện Sơn La và ngân sách Nhà nước cùng các nguồn vốn hợp pháp khác, do Ban Quản lý dự án di dân tái định cư thủy điện Sơn La làm chủ đầu tư; Công ty cổ phần tư vấn đầu tư giao thông Sơn La tư vấn lập dự án và có 15 đơn vị thi công.

Đây là công trình đường ô tô cấp III, dài 30 km. Điểm đầu tuyến giao với quốc lộ 6 tại km 264+950, thuộc địa phận xã Cò Nòi; điểm cuối tuyến giao với quốc lộ 4G tại km 34+400, thuộc địa phận xã Nà Ớt (Mai Sơn). Tùy từng đoạn có bề rộng nền đường từ 7,5-16 mét và bề rộng mặt đường từ 3,5-7,5 m. Công trình được khởi công xây dựng từ tháng 9 năm 2015, đến hết tháng 3 năm 2016 hoàn thành và đưa vào sử dụng. Tuyến đường hoàn thành tạo điều kiện cho nhân dân các xã: Cò Nòi, Chiềng Lương, Phiêng Pằn (Mai Sơn) và các xã dọc quốc lộ 6 của huyện Yên Châu đi huyện Sông Mã rút ngắn được hàng trăm km, do không phải đi ngược lên ngã ba Mai Sơn để vào huyện Sông Mã. Vậy là niềm mơ ước bấy lâu của người dân các xã trong khu vực về con đường rải nhựa phong quang, thuận lợi cho việc đi lại và giao thương hàng hóa đã thành hiện thực.

Sau một trận mưa to vào trung tuần tháng 6 vừa qua, hàng nghìn m3 đá xít đã sạt lở xuống mặt đường, đoạn đi qua bản Nà Ớt, vùi lấp khoảng 50 mét đường, làm ách tắc giao thông tuyến đường. Để “thực mục sở thị”, chúng tôi cùng anh Lò Văn Inh, cán bộ địa chính xã Nà Ớt đến nơi sạt lở. Dù đã được thông tin trước, nhưng cũng khó tưởng tượng được khối lượng đất đá sạt lở lại nhiều đến vậy. Từ dưới chân lên đến đỉnh đồi đá xít gây sạt lở cao khoảng 60-70 m. Những tảng đá xít to, nhỏ nằm ngổn ngang phủ kín toàn bộ mặt đường dài khoảng 50 mét và dồn thành đống bên tà luy dương của đoạn đường. Theo quan sát của chúng tôi, khả năng tiếp tục sạt lở là không tránh khỏi, bởi loại đá này không có độ gắn kết, xếp chồng lên nhau từ dưới chân lên tận đỉnh đồi. Nếu dùng máy xúc khối lượng đá sạt trên mặt đường chắc chắn đá từ trên đỉnh sẽ tiếp tục lở xuống, thậm chí có thể đổ ụp cả quả đồi. Anh Inh nói: Dù trời không mưa, nhưng cứ khoảng vài giờ đồng hồ lại có một vài tảng đá lăn xuống, rất nguy hiểm. Đã từng có người dân khi đi qua gần đoạn đường này bị thương do đá sạt lở lăn vào người. Nhà báo tác nghiệp thật nhanh để ra khỏi nơi nguy hiểm này, đề phòng đá lăn xảy ra tai nạn.

Đến điểm có hộ gia đình làm đường tránh để thu phí của người đi qua, trò chuyện với chị Cầm Thị Toán - chủ của chiếc “barie” từ phía xã Nà Ớt sang xã Cò Nòi. Chị không giấu giếm: Gia đình tôi có vườn cà phê, cây ăn quả nằm phía dưới tà luy âm của đoạn đường bị sạt lở. Sau khi đoạn đường bị sạt lở, bà con hỏi đi nhờ vào vườn của gia đình, dù không muốn nhưng vẫn phải cho họ đi qua, vì không có con đường nào khác để đi. Do vậy, gia đình đã chặt một số cây ăn quả và cây cà phê để tạo đường đi. Để bù đắp lại những thiệt hại của vườn cây, gia đình đã thu phí 10.000 đồng/người/lượt đi qua. Dù có thu phí, nhưng chúng tôi vẫn rất mong Nhà nước khẩn trương khắc phục sạt lở để tránh nguy hiểm cho bà con và để gia đình chúng tôi củng cố lại vườn cây - nguồn thu nhập chính của gia đình. Chị cho biết thêm: Chủ của chiếc “barie” phía Cò Nòi đi Nà Ớt cũng làm giống như gia đình chị.

Cũng tại đây, chúng tôi gặp một số người dân đi từ xã Nà Ớt về xã Sặp Vạt (Yên Châu). Họ tính toán: Nếu từ Nà Ớt theo quốc lộ 4G về ngã ba Mai Sơn, xuôi về xã Sặp Vạt sẽ phải đi khoảng 100 km. Nhưng đi theo đường tránh từ Nà Ớt về Cò Nòi, xuôi về Sặp Vạt chỉ cỡ 50 km. Như vậy, mất 10.000 đồng để đi đường tránh sẽ tiết kiệm được thời gian và chi phí xăng xe để đi 50 km đường. Họ đều bày tỏ mong muốn Nhà nước sớm có biện pháp khắc phục sạt lở để tạo thuận lợi cho người dân đi lại và giao thương hàng hóa.

Trở về trụ sở UBND xã Nà Ớt, trong câu chuyện về đoạn đường bị sạt lở, đồng chí Lường Văn Piềng, Bí thư Đảng ủy xã Nà Ớt lo lắng: Nếu tình trạng kéo dài sẽ rất nguy hiểm cho người dân khi đi qua khu vực này. Mặc dù đơn vị thi công đã có biển báo nguy hiểm ở hai bên đoạn sạt lở, nhưng vẫn có người liều lĩnh đi bộ qua. Họ nói sẽ vừa đi vừa nhìn, nếu có đá lăn thì chạy thật nhanh (!). Dù xã có huy động nhân lực để giải tỏa khối lượng đá sạt lở cũng không thể làm được, vì khối lượng đá trên đỉnh đồi sẽ đổ ụp xuống rất nguy hiểm. Anh Piềng phỏng đoán: Mặc dù đã xây kè dưới chân mỏm đá cao hơn mặt đường khoảng 4-5 mét, dài 30 mét, nhưng khi thi công đoạn đường này máy xúc chạm đến chân của quả đồi, nên khi mưa to đã làm sạt khối lượng đá lớn vượt qua kè, tràn ra mặt đường... Xã đã báo với huyện, nhưng được trả lời là tuyến đường này chưa được bàn giao cho huyện quản lý nên không thuộc trách nhiệm xử lý.

Để trả lời câu hỏi của người dân: Bao giờ sẽ triển khai việc khắc phục sạt lở đoạn đường nêu trên, chúng tôi đến Ban Quản lý dự án di dân TĐC thủy điện Sơn La - đơn vị chủ đầu tư xây dựng tuyến đường 113. Đồng chí Nguyễn Minh Tiến, Trưởng ban cho biết: Công trình có nguồn vốn thuộc chương trình di dân TĐC thủy điện Sơn La đã được quyết toán. Mặc dù đã đưa vào sử dụng, nhưng do mưa lũ nên chưa bàn giao cho cơ quan chuyên môn và huyện quản lý tuyến đường. Sạt lở là việc phát sinh, nằm ngoài thiết kế, lại khó xử lý. Song, đơn vị đã chủ động tiến hành khảo sát bước đầu và đưa ra hướng giải quyết, đồng thời báo cáo với Ban Chỉ đạo công tác di dân TĐC các công trình thủy điện tỉnh xin ý kiến chỉ đạo để thông tuyến đường trong thời gian sớm nhất. Theo đó, việc khắc phục sẽ được tính là gói thầu riêng, đơn vị đang tiếp tục khảo sát, thiết kế, lập dự án, sau đó giao cho nhà thầu tiến hành khắc phục đoạn đường sạt lở trên. Phấn đấu thông tuyến đường trước ngày 30-9-2016.

Sau hơn 2 tháng tắc đường, cùng với những lo lắng về đá tiếp tục sạt lở nguy hiểm đến tính mạng của người dân qua lại khu vực này, chắc chắn thông tin về thông tuyến đường 113 trước ngày 30-9 sẽ là niềm vui lớn đối với người dân nơi đây.