Thủ đoạn tinh vi

Chị Lò Thị H, ở bản Hài, phường Chiềng An, thành phố Sơn La, là hộ nghèo, chồng mắc bệnh đã mất, do khó khăn, túng quẫn không biết vay mượn ai, chị tìm đến “Công ty TNHH CTL kết nối tạo thành công” ở Thành phố để vay. Chị H kể: Điều kiện của “Công ty” là phải có xe thế chấp, tôi đã thế chấp chứng minh nhân dân và giấy tờ đăng ký xe để vay 9 triệu đồng, với lãi suất 80 nghìn đồng/ngày trong vòng 1 tháng phải trả đủ cả gốc và lãi. Vì muốn có tiền ngay để trang trải nên tôi đã nhanh chóng ký hợp đồng. Sau một tháng, chưa kịp thanh toán thì chiếc xe đã bị "Công ty" siết nợ.

Nạn nhân tín dụng đen chị Lò Thị H chia sẻ thông tin với phóng viên Báo Sơn La. 

Không riêng chị H là nạn nhân mà có đến hàng trăm nạn nhân đã bị Công ty thu lợi bất chính qua hình thức này. Qua nguồn tin báo cung cấp và những tài liệu thu thập được, cuối tháng 10/2021, Công an thành phố Sơn La đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Lê Văn Cường, sinh năm 1989 và Bùi Thị Khánh Linh, sinh năm 1994, trú tại tổ 9, phường Quyết Tâm, thành phố Sơn La là chủ “Công ty TNHH CTL kết nối tạo thành công” về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự và ra lệnh tạm giam đối với 2 bị can để phục vụ điều tra.

Cơ quan Công an khởi tố hai đối tượng Lê Văn Cường và Bùi Thị Khánh Linh. 

Trung tá Phạm Thu Hằng, Đội trưởng Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế - ma túy, Công an Thành phố, cho biết: Quá trình điều tra, khám phá chuyên án gặp nhiều khó khăn, bởi các đối tượng hoạt động tinh vi, núp bóng các hình thức kinh doanh hợp pháp, giao dịch cho vay trái pháp luật được ngụy trang bằng các thỏa thuận, hợp đồng. Trong khoảng thời gian từ năm 2019 đến 2021, Lê Văn Cường và Bùi Thị Khánh Linh đã mở các cơ sở hoạt động cho vay nặng lãi dưới “vỏ bọc” là Công ty TNHH CTL kết nối tạo thành công với các chi nhánh tại Thành phố và huyện Mai Sơn. Đối tượng cùng nhân viên đã quảng cáo trên các trang mạng xã hội. Với các chiêu trò tinh vi, Công ty này thu lợi bất chính hơn 600 triệu đồng.

Thủ đoạn của đối tượng Lê Văn Cường và Bùi Thị Khánh Linh mở công ty đa lĩnh vực tại nhiều điểm trên địa bàn Thành phố và huyện Mai Sơn núp bóng để cho vay nặng lãi. 

Ngoài chiêu trò lách luật tinh vi từ vụ việc trên, các đối tượng hoạt động liên quan "tín dụng đen" còn núp bóng, bằng phương thức thủ đoạn để đối phó với lực lượng chức năng, như cất giấu sổ sách, giấy tờ về hoạt động cho vay ở địa điểm khác nhau; cho vay tiền với lãi suất “cắt cổ” từ 200% đến 500% dưới nhiều hình thức, khi con nợ mất khả năng thanh toán sẽ siết nợ hoặc gửi đơn đến cơ quan chức năng yêu cầu xử lý, gây khó khăn cho cơ quan chức năng khi chứng minh hành vi cho vay lãi nặng. Hiện nay, các đối tượng cho vay nặng lãi đã chuyển sang sử dụng công nghệ cao, cho vay tiền qua website, vay tiền qua ứng dụng, chúng sử dụng các số thuê bao, tài khoản không chính chủ, rất khó quản lý, khó phát hiện, làm cản trở việc đấu tranh với nạn “tín dụng đen”. 

Quyết liệt đấu tranh với "tín dụng đen"

Quyết liệt phòng ngừa và đấu tranh không khoan nhượng với loại tội phạm liên quan "tín dụng đen", Phòng Cảnh sát hình sự đã tham mưu cho Công an tỉnh, UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo phòng ngừa, đấu tranh. Phòng phối hợp với các phòng, ban, Công an các huyện, thành phố tăng cường quản lý, kiểm tra các cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ, đòi nợ và các cơ sở kinh doanh khác có biểu hiện hoạt động cho vay lãi nặng, nhằm ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật.

Thượng tá Nguyễn Trường Giang, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh, cho biết: Do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, nhu cầu vay vốn của người dân và doanh nghiệp gia tăng. Các tổ chức, cá nhân thường tìm đến các cơ sở tín dụng không chính thức để giao dịch. Bên cạnh đó, một số người do ham mê cờ bạc, cá độ... đã vay nặng lãi để sử dụng vào mục bất hợp pháp. 

Lực lượng Công an kê biên tang vật là xe máy của các nạn nhân mang đến Công ty TNHH CTL kết nối tạo thành công để thế chấp vay tiền

Năm 2021, Công an tỉnh đã kiểm tra 133 cơ cở kinh doanh dịch vụ cầm đồ. Trong đó, phát hiện xử lý 4 cơ sở về hành vi “cầm cố tài sản không chính chủ, không có giấy ủy quyền hợp pháp, không thực hiện đúng các thủ tục quy định về an ninh trật tự” và “không thực hiện đầy đủ các quy định về quản lý ANTT đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện”. Xử phạt vi phạm hành chính 8 vụ, 8 đối tượng về hành vi“cho vay tiền có cầm cố tài sản nhưng lãi suất cho vay vượt quá 150% lãi suất cơ bản, với tổng số tiền phạt 80 triệu đồng. Khởi tố 2 vụ án hình sự, khởi tố 4 bị can về tội “cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”. Điều tra, làm rõ số tiền các đối tượng sử dụng để cho vay hơn 1,6 tỷ đồng, số tiền thu lợi bất chính hơn 1,4 tỷ đồng. Đây mới chỉ là “bề nổi” trong “tảng băng chìm”, bởi đa số người bị hại do xấu hổ, sợ bị đe dọa, khống chế, trả thù, nên đã im lặng, tự tìm cách giải quyết, không dám trình báo cơ quan chức năng.

Đẩy lùi tệ nạn "tín dụng đen"

Trước thực trạng trên, Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh Sơn La đã chỉ đạo hệ thống ngân hàng trong tỉnh tích cực triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn về tín dụng cho người dân. Ông Đặng Hồng Thắng, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh Sơn La cho hay: Hệ thống ngân hàng trong tỉnh đã đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, phát triển các dịch vụ cho vay, thanh toán trực tuyến, gắn với cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy trình, thủ tục để tạo điều kiện cho mọi tầng lớp nhân dân dễ dàng tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính thức với lãi suất phù hợp, nhất là đối với khu vực nông thôn nơi dễ phát sinh hoạt động "tín dụng đen".  

Người dân xã Tông Cọ, huyện Thuận Châu vay vốn Agribank đầu tư nuôi bò vỗ béo cho thu nhập cao. 

Agribank Chi nhánh tỉnh Sơn La, giúp khách hàng thuận tiện trong tiếp cận dịch vụ ngân hàng, ngoài việc triển khai điểm giao dịch lưu động đem nguồn vốn đến cho người dân ở những vùng sâu vùng xa, vùng còn nhiều khó khăn. Ông Phạm Văn Bằng, Giám đốc Agribank chi nhánh tỉnh Sơn La cho biết: Agribank Sơn La đã đơn giản hóa tối đa thủ tục cho vay đối với các khoản vay tiêu dùng nhỏ lẻ ở khu vực nông thôn với mức hạn vay thấu chi 30 triệu đồng. Đồng thời, cho vay thấu chi lên đến 100 triệu đồng lãi suất ưu đãi đối với khách hàng trả lương qua tài khoản tại Agribank, góp phần nâng cao đời sống người dân và hạn chế tình trạng cho vay nặng lãi ở vùng nông thôn.

Gia đình anh Lò Văn Lả, Tổ trưởng Tổ vay vốn của Agribank, ở bản Nà Xa, xã Phổng Lăng, huyện Thuận Châu, được vay vốn 200 triệu đồng từ Agribank đầu tư nuôi trâu, bò vỗ béo, với tổng doanh thu 100 triệu đồng/năm. Anh Lả phấn khởi: Tôi và những thành viên trong Tổ vay vốn còn được Agribank Thuận Châu cấp cho thẻ thấu chi sử dụng rất thuận lợi, với lãi suất ưu đãi, không cần tài sản bảo đảm, nhiều hộ đã chủ động được nguồn tiền phục vụ các nhu cầu chi tiêu đột xuất mà không phải vay từ “tín dụng đen”.

Trao đổi về việc ngăn chặn triệt để “tín dụng đen”, nhất là những biến tướng của loại tội phạm này, Thượng tá Nguyễn Trường Giang, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự chia sẻ thông tin: Lực lượng cảnh sát hình sự tích cực tuyên truyền về hậu quả của "tín dụng đen", nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân, nhất là các quy định về giao dịch, vay mượn sử dụng vốn an toàn, thủ đoạn liên quan cho vay lãi nặng, đòi nợ thuê; tăng cường phối hợp giữa các đơn vị nghiệp vụ và lực lượng cảnh sát quản lý hành chính để đấu tranh hiệu quả hơn. Tập trung điều tra, sớm đề nghị truy tố các vụ án liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”... 

Việc đẩy lùi "tín dụng đen" cần có sự vào cuộc của các cấp, các ngành, chính quyền địa phương. Trong đó, lực lượng Công an đẩy nhanh tiến độ kết nối thông tin giữa cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với các ngành, lĩnh vực, làm cơ sở để tổ chức tín dụng có đầy đủ thông tin, rút ngắn được quy trình thẩm định, giải ngân cho vay. Các tổ chức tín dụng nghiên cứu các hình thức vay thích hợp phục vụ các đối tượng là người nghèo, người lao động, học sinh sinh viên với phương thức linh hoạt, ứng dụng các phần mềm kiểm soát thị trường cho vay, đề cao tiêu chí hỗ trợ hơn lợi nhuận. Đặc biệt, mỗi người dân nâng cao cảnh giác, tự mình điều chỉnh kế hoạch tài chính thích hợp, tránh mắc bẫy của "tín dụng đen".