Nhiều lán tôn được dựng trên hành lang bờ sông Mã tại bản Tân Hưng, xã Chiềng Khoong.

Có mặt tại bản Tân Hưng, nơi có số lán dựng lên nhiều nhất xã, chúng tôi thấy những chiếc lán lợp tôn chỉ cách quốc lộ 4G chừng trăm mét, nhưng vì nằm ở sát mép sông, thấp hơn mặt đường, vườn cây ăn quả của người dân che khuất nên không dễ phát hiện nếu không đến tận nơi. Qua quan sát và tìm hiểu, chúng tôi thấy lán nhỏ nhất cũng rộng đến 100m2, lán lớn hơn lên tới hàng trăm mét vuông. Nhà có điều kiện thì đổ hàng chục cọc bê tông rồi lợp mái tôn; số còn lại thì chôn cọc sắt lợp mái tôn; bình quân mỗi nhà đầu tư khoảng 30 triệu đồng để làm lán. Tất nhiên, đây hoàn toàn không phải là nơi dùng nuôi trâu bò hoặc là nơi cất giữ vật dụng của người dân. Cả xã Chiềng Khoong có 18 hộ ở các bản Hồng Nam, Pìn, Nậm Sọi, Mòn, Chiên và Tân Hưng dựng lán thì riêng bản Tân Hưng có 8 hộ dựng (1 hộ tự phá dỡ sau khi được cán bộ xã tuyên truyền).

Anh Phạm Văn Hiếu, ở bản Tân Hưng, là hộ đầu tư khá lớn để dựng lán. Anh Hiếu nói: Gia đình tôi đã đầu tư gần 500 triệu đồng để dựng 600 m2 lán tôn để làm chỗ… nuôi gà và chỗ... nghỉ ngơi!? Gia đình tôi vẫn chưa được hỗ trợ đền bù thỏa đáng, hàng rào B40 không được đền bù, cọc bê tông cũng thành cọc tre, mái lán chỉ được đo một nửa. Nhà có 5 cây nhãn 20 năm tuổi nhưng chỉ được xác định là 3 năm 350 nghìn đồng/cây...

Trao đổi vấn đề này với ông Vũ Văn Dưỡng, Trưởng bản Tân Hưng cho hay: khi biết có chủ trương xây dựng công trình thủy điện Mường Hung trên dòng sông Mã, thì từ năm 2016 đã xuất hiện một số hộ dân dựng lán ở khu vực giáp bờ sông. Phần lớn những hộ này có phần đất bị ảnh hưởng do công trình thủy điện. Tuy nhiên, bây giờ một số hộ muốn bán lại những lán lợp tôn này với giá chỉ 5-6 triệu đồng/lán nhưng không có người mua...

Còn ông Quàng Văn Phương, cán bộ địa chính xã Chiềng Khoong cho biết: Cuối năm 2015, khi có chủ trương xây dựng công trình thủy điện Mường Hung, xã đã tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân không gây cản trở, không xây dựng lều lán ở khu vực bị ảnh hưởng. Đa số các hộ đân đều tuân thủ khuyến cáo, chỉ một số hộ vẫn cố tình dựng lán, ảnh hưởng đến công tác giải phóng mặt bằng thực hiện công trình thủy điện. Hiện nay, xã vẫn tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân tháo dỡ những lán đã dựng.

Dự án thủy điện Mường Hung do Công ty CP thủy điện Pá Chiến làm chủ đầu tư. Dự án được xây dựng trên nhánh thứ nhất của sông Mã nằm trên địa phận các xã Chiềng Khoong, Mường Hung và Chiềng Cang. Công trình này có công suất lắp máy 24 MW, sản lượng điện trung bình khoảng 93,56 triệu kWh/năm, thuộc loại thủy điện nhà máy sau đập, có hồ chứa điều tiết. Công trình sẽ chiếm trên 100 ha đất các loại của các xã Chiềng Khoong, Mường Hung, Chiềng Cang; sẽ có 210 hộ của 3 xã này bị ảnh hưởng, trong đó 2 hộ phải di dời. Dự kiến công trình thủy điện Mường Hung sẽ hoàn thành trong năm 2019. Được biết, tại thời điểm dựng lán, người dân cũng chưa biết mực nước của thủy điện sẽ dâng đến đâu nên họ cứ dựng trên phần đất thuộc hành lang sông suối hoặc phần đất vườn của gia đình với với mục đích để được tăng mức hỗ trợ đền bù.

Để đảm bảo công tác giải phóng mặt bằng cho công trình cũng như đảm bảo an toàn về mọi mặt, cấp ủy, chính quyền các cấp của huyện Sông Mã cần phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, tuyên truyền, vận động giải quyết dứt điểm tình trạng dựng lán khu vực hành lang bờ sông Mã, tránh gây bức xúc trong dư luận cũng như thiệt hại không đáng có của Nhà nước, doanh nghiệp và nhân dân.