Thanh niên Sơn La trong thời kỳ kháng chiến

Ngược dòng lịch sử, đất nước giai đoạn 1930-1945, thực dân Pháp đày ải hàng trăm chiến sĩ cộng sản lên Nhà ngục Sơn La. Đầu năm 1943, Chi bộ Nhà ngục Sơn La đã bí mật lập ra tổ chức cách mạng đầu tiên đó là hai tổ Thanh niên cứu quốc “Mú nóm chất mương” ở Mường La và ở tỉnh lỵ, thực hiện nhiệm vụ tiếp nhận chủ trương, đường lối của Đảng, giác ngộ quần chúng, tập hợp các đoàn viên thanh niên có ý thức tham gia cách mạng, lôi kéo những người có cảm tình với cách mạng.

Chiến công đầu tiên của tổ Thanh niên cứu quốc là thành tích của anh Lò Văn Giá. Anh đã dũng cảm dẫn đường cho 4 cán bộ cốt cán của Đảng (Nguyễn Lương Bằng, Trần Đăng Ninh, Nguyễn Văn Trân và Lưu Đức Hiểu) vượt ngục, chuẩn bị cho cuộc tổng khởi nghĩa toàn quốc. Cuộc vượt ngục thành công, anh Giá bị địch bắt và giết hại một cách hèn hạ. Anh Giá hy sinh nhưng chiến công của anh đã trở thành niềm động lực, cổ vũ to lớn cho phong trào cách mạng địa phương.

Sau cuộc vượt ngục, bọn thực dân, tay sai thống trị tiến hành khủng bố dữ dội các cơ sở cách mạng ở tỉnh lỵ và Mường La, khiến cho phong trào cách mạng gặp rất nhiều khó khăn. Được giao nhiệm vụ, cuối năm 1943, đồng chí Chu Văn Thịnh đã vào Mường Chanh gây cơ sở, tuyên truyền, vận động nhân dân và thành lập Hội Thanh niên cứu quốc Mường Chanh. Tiếp tục dưới sự chỉ đạo của Xứ ủy Bắc Kỳ, sự lãnh đạo trực tiếp của Chi bộ Nhà tù Sơn La, cuối năm 1944 đầu năm 1945, Sơn La đã phát triển 60 cơ sở cách mạng trong toàn tỉnh. Hội “Người Thái cứu quốc” (Côn tay chất mương) được thành lập với lực lượng nòng cốt là các tổ Thanh niên cứu quốc.

Trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, thanh niên tỉnh nhà dưới sự lãnh đạo của Đảng đã không quản ngại hy sinh gian khổ, bảo vệ Đảng, bảo vệ quê hương đất nước. Tuổi trẻ các dân tộc tỉnh Sơn La đã trở thành lực lượng tự vệ chính ở các châu, xã, đi đầu trong thực hiện các chủ trương do chính quyền cách mạng phát động, tích cực đấu tranh chống bọn phản động, tham gia xóa mù chữ, bài trừ các hủ tục lạc hậu, tích cực tăng gia sản xuất. Hàng ngàn thanh niên đã được huấn luyện và gia nhập quân đội, trở thành lực lượng nòng cốt trong vận chuyển khí giới, lương thực, thực phẩm, khắc phục giao thông... góp phần quan trọng vào giải phóng Sơn La.

Trong chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử, TNXP Sơn La đã cùng với những đội viên TNXP Đội 34 và Đội 40 của Tổng đội TNXP, sát cánh cùng quân và dân có mặt trên khắp chiến trường, nhất là tại những nơi “túi bom, chảo lửa” như cầu Tà Vài,  Ngã ba Cò Nòi, đèo Pha Đin... Với ý chí và lòng dũng cảm, các đội viên TNXP vẫn kiên cường bám trụ chiến đấu, dẫu phải hy sinh xương máu, các chiến sĩ vẫn không hề nao núng, cùng các đơn vị vận chuyển hàng nghìn tấn vũ khí, lương thực, thực phẩm bằng nhiều loại phương tiện, phục vụ kịp thời cho quân ta làm nên chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

Dưới ngọn cờ vinh quang của Đảng và sự tổ chức của Đoàn, các thế hệ thanh niên Việt Nam, trong đó có thanh niên các dân tộc Sơn La đã giương cao ngọn cờ cách mạng, kiên cường, dũng cảm chiến đấu, hi sinh với tinh thần “không có gì quý hơn độc lập tự do”, luôn xung kích đi đầu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Ngay sau ngày toàn thắng, non sông thống nhất, đất nước bước vào công cuộc tái thiết. Đoàn viên, thanh niên toàn tỉnh đã bắt tay vào những nhiệm vụ mới trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Khẩu hiệu “Sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại” tiếp tục là ngọn đuốc soi đường cho thanh niên. Thanh niên Sơn La đã tích cực tham gia hưởng ứng các phong trào thi đua của tuổi trẻ như: Phong trào “Hành quân theo bước chân những người anh hùng”; “Ba xung kích làm chủ tập thể”, “Bốn tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”; “Thanh niên lập nghiệp”; “Tuổi trẻ giữ nước”; “Thanh niên tình nguyện”... đã có hàng vạn thanh niên hăng hái tham gia lao động sản xuất, đảm nhận xây dựng các công trình thanh niên, cải tiến kỹ thuật, khắc phục giao thông, góp phần tích cực vào những kết quả chung trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, từng bước đưa Sơn La thoát khỏi một tỉnh đặc biệt khó khăn, thực hiện bình đẳng và đoàn kết dân tộc, giữ vững an ninh chính trị, quốc phòng...

Chung tay xây dựng quê hương giàu mạnh

Phát huy truyền thống đó, công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi tỉnh Sơn La ngày nay luôn bám sát nhiệm vụ chính trị và tình hình thực tiễn của địa phương, không ngừng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động. Các hoạt động của Đoàn chú trọng giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống, văn hóa cho thanh thiếu nhi; phát huy tính chủ động, sáng tạo, xung kích của ĐVTN tham gia phát triển kinh tế - xã hội, tình nguyện vì cộng đồng, tình nguyện lên đường và bảo vệ Tổ quốc. Công tác xây dựng Đoàn - Hội - Đội có nhiều chuyển biến tích cực từ cơ sở đến tỉnh, nâng cao chất lượng, đoàn kết tập hợp thanh niên trên địa bàn dân cư, trong doanh nghiệp, cơ quan, trường học; huy động và kết nối các nguồn lực của xã hội trong chăm lo cho thanh thiếu nhi, các công trình, phần việc của Đoàn gắn với xây dựng nông thôn mới và xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị...

Chị Cầm Thị Huyền Trang, Bí thư Tỉnh đoàn, cho biết: Hiện nay, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Sơn La có 1 Ban công tác Đoàn và thanh thiếu nhi cấp tỉnh; 75 tổ chức đoàn cấp xã; 5 đơn vị trực thuộc và 1 Trung tâm Hoạt động thanh thiếu nhi, với gần 61.000 đoàn viên. Đại đa số ĐVTN có lập trường tư tưởng vững vàng, tin tưởng tuyệt đối vào mục tiêu, lý tưởng của Đảng; luôn giữ vững và phát huy tốt những truyền thống tốt đẹp của dân tộc; có chí hướng phấn đấu vươn lên trong học tập, nâng cao trình độ học vấn, hiệu quả quản lý chuyên môn, nghiệp vụ, lao động và sản xuất, chủ động, sáng tạo, có quyết tâm vượt qua khó khăn, quyết chí vươn lên làm giàu cho bản thân và xã hội; xung kích đảm nhận những phần việc khó, lĩnh vực mới, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.

Được sống trong nền hòa bình, dân chủ, thanh niên Sơn La càng thêm tự hào và quyết tâm ra sức xây dựng và bảo vệ nền độc lập, hòa bình của đất nước. Điều đó được thể hiện khi tuổi trẻ đã có mặt ở mọi “trận địa” của cuộc sống, từ học tập, lao động sản xuất, phát triển kinh tế và nhất là sẵn sàng lên đường làm nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Nơi nào khó khăn nhất, gian khổ nhất, nơi đó có sự có mặt của thanh niên.

Anh Hà Văn Sáng, đoàn viên chi đoàn bản Nguồn, xã Mường Bang là một trong 20 gương mặt đoạt giải thưởng “Thanh niên sống đẹp” năm 2025 do Trung ương Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam tổ chức nhằm tôn vinh những thanh niên giàu nhiệt huyết, lan tỏa tinh thần sống có ích vì cộng đồng. Anh cho biết: Tôi lựa chọn khởi nghiệp bằng con đường sáng tạo nội dung số và xây dựng hai kênh YouTube là Sangvy farm và Thaovy garden farm chuyên làm các nội dung về không gian tại làng quê, phong cảnh yên bình và con người bình dị để phục vụ người xem. Thông qua kênh của mình, tôi còn làm mô hình VAC để giới thiệu các nông sản sạch và phát triển mô hình nông nghiệp kết hợp du lịch trải nghiệm cho du khách. Thông qua các video này, những nông sản địa phương được nhiều người biết đến, góp phần kết nối, mở rộng thị trường, giúp gia đình có thu nhập khá trên mảnh đất quê hương mình.

Thiết thực chào mừng 130 năm Ngày thành lập tỉnh Sơn La, các cơ sở đoàn đã triển khai nhiều hoạt động ý nghĩa gắn với ba phong trào hành động cách mạng “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc”. 9 tháng qua, các cơ sở đoàn đã thực hiện 39 công trình và phần việc thanh niên; hỗ trợ xóa 8 nhà tạm, nhà dột nát cho các đối tượng chính sách; trồng mới hơn 8.400 cây xanh; sửa chữa, làm mới 24,5 km đường giao thông nông thôn; hỗ trợ 477 ý tưởng, sáng kiến và 44 dự án khởi nghiệp sáng tạo của đoàn viên được hiện thực hóa. Triển khai 145 đội hình “Bình dân học vụ số”. Hơn 6.000 ĐVTN được tư vấn hướng nghiệp, có hơn 2.000 đoàn viên thanh niên được giới thiệu việc làm... Qua đó, phát hiện, bồi dưỡng và giới thiệu 3.400 đoàn viên ưu tú cho Đảng, có 405 đoàn viên ưu tú được kết nạp Đảng.

Tiếp bước truyền thống cha anh, thanh niên Sơn La đã và đang nỗ lực phát huy vai trò xung kích, tình nguyện, khả năng sáng tạo thực hiện các công trình thanh niên, thi đua phát triển kinh tế, làm tốt công tác an sinh xã hội, góp phần xây dựng tỉnh Sơn La ngày càng văn minh, giàu đẹp.