Năm 2019, tỉnh ta triển khai thực hiện Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), các doanh nghiệp, HTX đã chú trọng đầu tư ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, chế biến để nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng sức cạnh tranh trên thị trường, đáp ứng các tiêu chí sản phẩm OCOP.

Tại huyện Mộc Châu, nhiều HTX đã mạnh dạn đầu tư công nghệ, phát triển sản phẩm OCOP. Hiện nay, trên địa bàn huyện có 30 sản phẩm đã được UBND tỉnh công nhận là sản phẩm OCOP; trong đó, có 11 sản phẩm được xếp hạng 4 sao, 19 sản phẩm đạt 3 sao. Nhiều sản phẩm OCOP của huyện đã khẳng định được chỗ đứng trên thị trường; điển hình là các sản phẩm mận sấy mật ong, rượu mận, xoài sấy dẻo, hồng giòn sấy dẻo...

Thành lập năm 2018, HTX nông nghiệp Quyết Thanh Mộc Châu đã đầu tư máy sấy tia hồng ngoại của Hàn Quốc, các sản phẩm trái cây sau khi sấy bằng tia hồng ngoại vẫn giữ được hương vị thơm ngon của từng loại quả, không mất đi hàm lượng dinh dưỡng có trong quả.

Ông Phạm Văn Quyết, Giám đốc HTX, chia sẻ: Ngoài đầu tư máy sấy tia hồng ngoại, HTX đầu tư thêm 2 máy sấy bơm nhiệt để chế biến. Nhờ ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất và sự hỗ trợ tích cực từ Sở Khoa học và Công nghệ về xây dựng nhãn hiệu, truy xuất nguồn gốc, nên chất lượng và giá thành tăng gấp nhiều lần. Hiện tại, HTX có 4 sản phẩm, là mận, chuối, xoài, hồng giòn sấy dẻo đạt OCOP 4 sao và 2 sản phẩm đu đủ sấy dẻo, nước cốt chanh leo đạt OCOP 3 sao.

Còn tại huyện Yên Châu, với mong muốn sản phẩm trà hoa đu đủ đực được thị trường biết đến rộng rãi, đầu năm 2022, HTX tuổi trẻ 26/3 đã đăng ký với UBND huyện hỗ trợ hoàn thiện hồ sơ tham gia chương trình OCOP. Đồng thời, HTX đầu tư hệ thống máy sấy lạnh, các loại máy xay, máy đóng túi trà tự động phục vụ sản xuất; cùng với việc được các ngành hỗ trợ xây dựng thương hiệu, nên sản phẩm trà đu đủ của HTX được người tiêu dùng tin tưởng và đón nhận.

Anh Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc HTX, chia sẻ: Qua nghiên cứu về những tác dụng của hoa đu đủ trong hỗ trợ điều trị các bệnh, HTX đã phát triển vùng trồng, chế biến các sản phẩm từ hoa đu đủ thành hàng hóa. Sau khi thu hoạch, hoa đu đủ được làm sạch, phân loại và cắt cuống đưa vào hệ thống máy sấy lạnh 20 tiếng và chế biến thành trà. Trung bình mỗi tháng, HTX sản xuất 1-2 tấn hoa đu đủ khô và 2.000 hộp trà các loại. Cuối năm 2022, sản phẩm trà hoa đu đủ đực đã được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao.

Ngoài sản phẩm trà, HTX tuổi trẻ 26/3 còn nghiên cứu phát triển sản phẩm trà đông trùng hạ thảo, tỏi lên men ứng dụng công nghệ của Nhật Bản. Nhờ ứng dụng những công nghệ trong khâu chế biến, đóng gói giúp sản phẩm đẹp về hình thức mẫu mã, khả năng bảo quản lâu hơn, được người tiêu dùng đón nhận. Năm 2022, doanh thu của HTX đạt 4 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho 10-15 lao động địa phương với mức thu nhập 6 triệu đồng/người/tháng.

Giúp các doanh nghiệp, HTX trên địa bàn tỉnh chủ động thực hiện các giải pháp về khoa học công nghệ, hằng năm, Sở Khoa học và Công nghệ tiến hành khảo sát, đánh giá nhu cầu của các HTX, doanh nghiệp, để hỗ trợ ứng dụng chuyển giao công nghệ, tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất và chế biến; hướng dẫn ghi nhãn hàng hóa, mẫu mã bao bì sản phẩm, đăng ký mã số, mã vạch, truy xuất nguồn gốc; xây dựng bảo hộ thương hiệu, nhãn hiệu cho các sản phẩm OCOP... Qua đó, nâng cao giá trị, khẳng định thương hiệu, tăng sức cạnh tranh của các sản phẩm OCOP trên thị trường. Đến nay, toàn tỉnh đã có 110 sản phẩm của 82 chủ thể được công nhận sản phẩm OCOP; trong đó, có 1 sản phẩm 5 sao, 51 sản phẩm 4 sao và 58 sản phẩm 3 sao.

Ông Lưu Bình Khiêm, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, cho biết: Sở đang xây dựng, triển khai các đề tài, dự án nghiên cứu khoa học, hoàn thiện công nghệ và ứng dụng công nghệ vào sản xuất, chế biến cho các sản phẩm OCOP dựa trên nhu cầu cụ thể của các tổ chức kinh tế. Tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp, HTX và các cơ sở sản xuất trong việc tạo lập, quản lý và phát triển quyền sở hữu trí tuệ, truy xuất nguồn gốc theo chuỗi giá trị liên quan đến các sản phẩm OCOP... Giúp các doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất hoàn thiện, nâng tầm chất lượng sản phẩm, nhằm thúc đẩy chương trình OCOP của tỉnh tiếp tục phát triển.

Mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, toàn tỉnh có ít nhất 50% sản phẩm đã được xếp hạng 3 sao giai đoạn 2021-2025, được nâng hạng lên 4 sao; tối thiểu 10 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 5 sao cấp quốc gia và có từ 40-50 sản phẩm OCOP của tỉnh xuất khẩu ra nước ngoài. Việc ứng dụng khoa học công nghệ là một trong những yếu tố then chốt giúp các sản phẩm nâng cao về chất lượng và sức cạnh tranh trên thị trường.