Là xã vùng III đặc biệt khó khăn của huyện Sốp Cộp, xã Mường Lèo giáp ranh với xã Mường Lói, tỉnh Điện Biên và cụm bản Na Son, huyện Phôn Thoong, tỉnh Luông Pha Băng (nước CHDCND Lào). Những năm qua, cùng với hỗ trợ của nhà nước, xã Mường Lèo đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nâng cao hiệu quả sản xuất.

Ông Lò Văn Chủ, Chủ tịch UBND xã, cho biết: Do là xã đặc biệt khó khăn, nên tỷ lệ hộ nghèo của xã còn trên 47%. Căn cứ chỉ tiêu giảm nghèo hằng năm của huyện giao, xã xây dựng các phương án hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo thoát nghèo bền vững và giao chỉ tiêu cụ thể cho các bản. Tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các hộ dân không trông chờ, ỷ lại vào nhà nước. Đồng thời, phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện tổ chức các lớp tập huấn cho bà con về kỹ thuật chăn nuôi gia súc, trồng và chăm sóc cây ăn quả, triết ghép, cải tạo vườn tạp. Các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội tín chấp với Ngân hàng Chính sách xã hội huyện cho 454 hộ vay gần 30 tỷ đồng để xây dựng các mô hình sản xuất hiệu quả.

Hằng năm, xã vận động nhân dân thâm canh 17,2 ha lúa xuân, 100 ha lúa mùa, 472 ha lúa nương, 59 ha ngô, sản lượng lương thực có hạt đạt hơn 1.400 tấn; trồng 141 ha sắn, sản lượng trên 1.450 tấn... Bên cạnh đó, bà con chuyển đổi đất trồng cây lương thực trên nương sang trồng 129 ha cây cam, sơn tra, xoài, năm 2023 cho thu hoạch gần 130 tấn quả các loại. Tận dụng những đồng cỏ, bãi chăn thả rộng lớn, nhân dân phát triển chăn nuôi gia súc theo hướng bán chăn thả. Hiện nay, tất cả các bản của Mường Lèo đều có bãi chăn thả riêng; tổng đàn gia súc có hơn 5.300 con trâu, bò, 664 con dê, gần 2.000 con lợn.

Nhiều mô hình nuôi trâu, bò sinh sản đem lại giá trị kinh tế cao, điển hình như gia đình ông Lường Văn Nguôn, bản Mạt, nuôi 16 con trâu, bò, dự kiến năm nay thu 130 triệu đồng; anh Lèo Văn Thinh, bản Huổi Luông, trồng hơn 8.000 m2 cỏ voi, nuôi nhốt chuồng 22 con trâu, bò, với giá bán từ 20-30 triệu đồng/con trâu và 10-12 triệu đồng/con bò như hiện tại, dự kiến năm nay thu khoảng 200 triệu đồng. Ngoài ra, bà con đào 17 ha ao thả cá, chủ yếu là các loại cá trắm cỏ, chép, mè trắng, trôi trắng... sản lượng năm 2023 đạt trên 30 tấn cá các loại.

Được hỗ trợ 30 kg cá giống từ Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 326 và được hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, gia đình anh Lường Văn Doãn, bản Liềng, đã phát triển mô hình nuôi cá ao. Anh Doãn nói: Với tổng diện tích hơn 2.000 m2, gia đình tôi chia thành 3 ao nuôi gối, trồng cỏ voi, chuối xung quanh bờ ao làm thức ăn cho cá và bổ sung thêm bột ngô, nên cá lớn nhanh, được xuất bán liên tục. Các loại cá chép, trắm, rô phi đơn tính được thương lái thu mua tận ao, từ nuôi cá, mỗi năm gia đình có thêm thu nhập từ 50-60 triệu đồng.

Được sự hỗ trợ của nhà nước và phát huy nội lực, hệ thống điện, đường, trường, trạm tiếp tục được quan tâm đầu tư. Năm 2023, xã Mường Lèo đã bê tông hóa được thêm 1,2 km đường liên bản, nâng số đường bê tông lên trên 15 km; 10/13 bản có nhà văn hóa; 98% số hộ được sử dụng điện lưới quốc gia; 85% nhân dân được dùng nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Hiện nay, đang được đầu tư xây dựng 2 công trình nước sinh hoạt tại bản Chăm Hỳ, Nậm Khún, sau khi hoàn thành sẽ giúp 100% hộ được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh.

Mặc dù còn nhiều khó khăn, thách thức, song những kết quả bước đầu đạt được đã góp phần từng bước thay đổi diện mạo mới cho xã vùng biên Mường Lèo. An ninh chính trị, an ninh biên giới và trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, đã giúp nhân dân yên tâm lao động sản xuất, phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống.