Bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, những năm qua, huyện Mai Sơn đã huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn đầu tư cải tạo, nâng cấp và xây mới các công trình thủy lợi; vận động nhân dân tham gia duy tu, bảo dưỡng, bảo vệ các công trình thủy lợi.

Trên địa bàn huyện Mai Sơn có 204 công trình hồ, đập thủy lợi, 236 km mương nội đồng cấp nước phục vụ sản xuất trên 16.600 ha lúa, ngô, cây ăn quả, rau màu và nuôi trồng thủy sản. Ông Nguyễn Khắc Hào, Trưởng phòng NN & PTNT huyện, thông tin: Hằng năm, Phòng đã tham mưu cho UBND huyện chỉ đạo các cơ quan kiểm tra, đánh giá công tác quản lý khai thác, kế hoạch cấp nước phục vụ sản xuất, đảm bảo an toàn các công trình thủy lợi, hồ chứa nước trước, trong và sau mùa mưa lũ. Chỉ đạo UBND các xã, thị trấn củng cố, kiện toàn 175 tổ thủy nông ở cơ sở; xây dựng kế hoạch điều tiết nguồn nước hợp lý theo từng mùa vụ.

Bên cạnh đó, tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tham gia khơi thông dòng chảy, gia cố các hồ, đập và những điểm xung yếu có nguy cơ bị rò rỉ nước. Từ đầu năm đến nay, các xã đã huy động 12.870 ngày công của nhân dân tham gia nạo vét hơn 166 km mương dẫn nước, với gần 5.600 m³ đất, đá; phát dọn trên 167 km đường mương dẫn nước.

Từ nguồn kinh phí được phân cấp hằng năm, huyện chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn và UBND các xã phối hợp với Chi nhánh Công ty TNHH một thành viên quản lý khai thác công trình thủy lợi Sơn La tại Mai Sơn rà soát các công trình bị hư hỏng, xuống cấp để lập kế hoạch, ưu tiên các hạng mục công trình mang tính cấp bách đưa vào tu sửa, nâng cấp. Tăng cường kiểm tra, phát hiện và xử lý các trường hợp lấn chiếm, xây dựng công trình trái phép trong phạm vi công trình thủy lợi.

Ông Lò Đức Hương, Trưởng Chi nhánh Công ty TNHH một thành viên quản lý khai thác công trình thủy lợi Sơn La tại Mai Sơn, cho biết: Từ năm 2022 đến nay, Chi nhánh đã sửa chữa, nâng cấp 7 công trình thủy lợi tại các xã Mường Chanh, Chiềng Ve, Nà Bó, Chiềng Lương, Chiềng Ban, tổng đầu tư trên 3 tỷ đồng; chi trả hơn 400 triệu đồng cho các tổ thủy nông cơ sở. Ngoài ra, còn cử nhân viên phụ trách từng xã hoặc cụm xã, phối hợp với địa phương nâng cao khả năng quản lý, khai thác các công trình thủy lợi.

Năm 2022, công trình thủy lợi Huổi Khoang, xã Chiềng Ban được kiên cố hóa tuyến mương và các hạng mục trên mương, với tổng mức đầu tư 495 triệu đồng, phục vụ sản xuất gần 10 ha lúa 2 vụ, 30 ha hoa màu, cây ăn quả các loại và gần 2 ha nuôi thủy sản của bản Huổi Khoang. Ông Lò Văn Khoa, Phó trưởng bản Huổi Khoang, chia sẻ: Vụ mùa năm nay, bản gieo cấy gần 10 ha lúa. Nhờ được đầu tư tuyến thủy lợi kiên cố, chủ động được nguồn nước tưới tiêu, nên ngay sau khi thu hoạch xong lúa chiêm xuân, bà con đã khẩn trương làm đất gieo cấy vụ mùa.

Tại xã Mường Bon đang quản lý, khai thác 4 công trình thủy lợi, gồm: Hồ chứa bản Bon, bản Ỏ Tra, bản Xa Căn và phai tràn bản Lẳm Cút, với chiều dài mương 28,5 km. Các công trình đáp ứng nhu cầu nước tưới cho 126 ha lúa xuân, 159 ha lúa mùa, 111 ha rau màu và trên 35 ha ao nuôi thủy sản. Ngay từ đầu năm, xã đã huy động 1.337 công lao động phát dọn, đắp bờ kè, nạo vét 333 m3 đất đá, duy tu, sửa chữa 8,5 km kênh mương. Nhờ chủ động nguồn nước tưới phục vụ sản xuất, hằng năm, sản lượng lương thực có hạt của xã đạt hơn 5.000 tấn.

Hiện nay, trên địa bàn huyện còn một số công trình thủy lợi ở các xã Chiềng Lương, Mường Bằng, Chiềng Chung, Chiềng Lương... bị hư hỏng, xuống cấp, cần được sửa chữa nâng cấp. Trong thời gian chưa có nguồn kinh phí của Nhà nước đầu tư, Chi nhánh Công ty TNHH một thành viên quản lý khai thác công trình thủy lợi Sơn La tại Mai Sơn tiếp tục phối hợp với UBND các xã thực hiện các biện pháp bảo vệ công trình; huy động lực lượng gia cố các điểm xung yếu, đảm bảo an toàn công trình. Đồng thời, tập huấn kỹ thuật quản lý vận hành công trình thủy lợi nội đồng cho các tổ thủy nông cơ sở; đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao ý thức sử dụng nước tiết kiệm, giảm chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp.