Khu du lịch quốc gia Mộc Châu không chỉ hấp dẫn bởi cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, mà còn thu hút bởi những nét đặc sắc của văn hóa truyền thống các dân tộc, đã và đang được những người làm du lịch tại đây khai thác, phát triển thành sản phẩm du lịch độc đáo, khác biệt.

Bức tranh văn hóa các dân tộc của huyện Mộc Châu, Vân Hồ khá đa dạng với những nét đặc sắc, riêng có của văn hóa dân tộc Mông, Dao, Thái, Mường… Đó là những lễ hội truyền thống, các tín ngưỡng dân gian, những điệu dân ca, dân vũ, trang phục truyền thống… hội tụ trong nền văn hóa lâu đời được lưu truyền, gìn giữ qua nhiều thế hệ, tạo nên những di sản văn hóa vô giá của các dân tộc. Trong đó, có thể kể đến như: Lễ cấp sắc, đám cưới truyền thống, nghệ thuật tạo hoa văn trên trang phục dân tộc Dao; lễ cúng dòng họ, nghệ thuật khèn của dân tộc Mông; lễ hội Hết Chá, nghệ thuật xòe của dân tộc Thái…, đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, hiện đang được gìn giữ, bảo tồn, phục dựng để phát huy giá trị, phục vụ phát triển du lịch tại Khu du lịch quốc gia Mộc Châu.

Bà Đinh Thị Hường, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Mộc Châu, chia sẻ: Du khách đến với Khu du lịch quốc gia Mộc Châu không chỉ bởi yêu thích khung cảnh thơ mộng, khí hậu trong lành mà còn ấn tượng về mảnh đất giàu truyền thống văn hóa và mến khách. Bởi vậy, việc bảo tồn, phát huy giá trị tốt đẹp của văn hóa dân tộc và phát triển nông nghiệp xanh được xác định là 2 nền tảng chính trong định hướng phát triển du lịch bền vững của huyện Mộc Châu.

Mộc Châu hiện đang duy trì hơn 300 đội văn nghệ quần chúng ở các bản, tiểu khu, các cơ quan, đơn vị, trường học. Trong đó, các đội văn nghệ ở những bản du lịch cộng đồng, như: Bản Áng, xã Đông Sang; bản Nà Bó, bản Vặt, bản Lùn, xã Mường Sang; bản Dọi, xã Tân Lập... luôn có hoạt động thường xuyên, đáp ứng nhu cầu thưởng thức của du khách về chương trình biểu diễn mang bản sắc dân tộc của địa phương.

Tại Mộc Châu, không chỉ các bản du lịch cộng đồng mà các điểm đến nổi tiếng, như: Chợ đêm - phố đi bộ Mộc Châu, khu du lịch Mộc Châu Island, các nhà hàng, khách sạn... đều có các đội văn nghệ quần chúng biểu diễn những chương trình văn nghệ mang đậm bản sắc dân tộc để phục vụ du lịch, tạo không khí vui vẻ, hòa đồng, thu hút du khách cùng tham gia. Đặc biệt là Tuần văn hóa du lịch Mộc Châu được tổ chức vào dịp nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 hay các sự kiện văn hóa, du lịch đều có hoạt động trình diễn văn hóa cộng đồng, phục dựng các lễ hội truyền thống, trưng bày không gian văn hóa các dân tộc... giúp cho du lịch Mộc Châu càng thêm đa sắc, thực sự hấp dẫn du khách.

Ông Vũ Thanh Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện Vân Hồ, cho biết: Hằng năm, huyện Vân Hồ duy trì tổ chức các lễ hội truyền thống như lễ hội Hoa ban, lễ hội Hoa đào, tạo điểm nhấn để thu hút khách du lịch. Đây cũng là dịp để tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của cộng đồng các dân tộc huyện Vân Hồ, động viên, khuyến khích bà con bảo tồn văn hóa dân tộc, góp phần phát triển du lịch. Đồng thời, truyền tải thông điệp về sự mến khách, thân thiện của mảnh đất Vân Hồ tới đông đảo người dân, du khách trong và ngoài nước, xây dựng huyện Vân Hồ trở thành điểm đến thân thiện, an toàn, hấp dẫn.

Được trực tiếp trải nghiệm không gian văn hóa tại lễ hội Hoa ban huyện Vân Hồ năm 2024, chị Hà Thị Thanh Trâm, du khách thành phố Hồ Chí Minh, hào hứng nói: Tôi rất ấn tượng với không gian văn hóa của các dân tộc được tái hiện trong khuôn khổ lễ hội. Mỗi dân tộc có những nét độc đáo riêng và rất đặc sắc, thú vị, cuốn hút du khách phương xa. Chắc chắn tôi sẽ còn quay lại đây thêm nhiều lần nữa để tìm hiểu sâu hơn về văn hóa truyền thống của đồng bào.

Nét độc đáo trong văn hóa bản địa là yếu tố khơi dậy niềm yêu thích, đam mê khám phá, tạo không gian trải nghiệm đáng nhớ cho du khách. Đồng thời, các hoạt động văn hóa cũng mang đến sự thân thiện, hiếu khách, tạo ấn tượng tốt đẹp cho mỗi du khách. Văn hóa truyền thống của các dân tộc tại Khu du lịch quốc gia Mộc Châu đã và đang được các địa phương bảo tồn, phát huy đúng hướng để khai thác tiềm năng, phát triển thành sản phẩm du lịch có sức hấp dẫn riêng.