Dù còn phải đối mặt với nhiều thách thức và rào cản, song Liên hợp quốc đã làm nên “một sự khác biệt thực sự” trong năm 2018 và cần phải tiếp tục gặt hái thêm nhiều thành tựu trong năm 2019 thông qua các mục tiêu trọng tâm cụ thể.

Đây là nội dung trong thông điệp năm mới do Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Gutteres đưa ra từ trụ sở Liên hợp quốc tại New York (Mỹ), ngày 16/1. Bản thông điệp năm mới của ông Gutteres cũng vạch ra 5 vấn đề ưu tiên của người đứng đầu Liên hợp quốc trong năm 2019, bao gồm: Ngoại giao vì hòa bình, chống biến đổi khí hậu, thúc đẩy các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), nâng cao quản trị công nghệ mới và các giá trị vững mạnh hơn của Liên hợp quốc trên toàn thế giới.

Điểm lại những thành tựu quan trọng nhất của Liên hợp quốc trong năm 2018, ông Guterres nhấn mạnh: “Những thực tiễn trong năm 2018 cho thấy khi chúng ta cùng phối hợp với nhau và cùng sẻ chia, gánh vác trách nhiệm, thì công việc sẽ được giải quyết”. Trong đó, những thành tựu mà tổ chức đa phương này đạt được trong năm 2018 phải kể đến bao gồm: Thiết lập nền tảng hòa bình ở Yemen, bán đảo Triều Tiên, Nam Sudan, hạ nhiệt căng thẳng giữa Ethiopia và Eritrea.

Bên cạnh đó, ông Guterres cũng nhấn mạnh tới những kết quả thành công tại Hội nghị của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu diễn ra tại Ba Lan vào tháng 12/2018, đã mang lại tiếng nói đồng thuận chung về cách thức triển khai Thỏa thuận Paris 2015 về biến đổi khí hậu. Ngoài ra, những thành tựu mang tầm quốc tế khác mà Liên hợp quốc đã đạt được trong năm 2018 gồm việc đưa ra những thỏa thuận toàn cầu về người di cư và người tị nạn, tiếp tục thúc đẩy các hoạt động gìn giữ hòa bình và thực hiện những bước đi chủ đạo để cải tổ Liên hợp quốc.

“Dù đã ghi nhận những tiến bộ đạt được trong năm 2018, song chúng ta không thể lấy thế làm tự mãn. Để đáp ứng nhu cầu và sự kỳ vọng của những người mà chúng ta phục vụ, chúng ta phải tiếp tục thúc đẩy công việc của mình” - Tổng thư ký Guterres nhấn mạnh trước khi nói về những ưu tiên cụ thể trong năm 2019 với những nét chính như sau:

Trong lĩnh vực ngoại giao, Tổng thư ký Guterres nêu rõ quan điểm coi các mối quan hệ đối tác là nền tảng cơ bản, đặc biệt là ở lục địa đen châu Phi – nơi mà Liên hợp quốc đang thúc đẩy các mục tiêu vì hòa bình ở Sahel, Mali, Nam Sudan, Somalia, Cộng hòa Trung Phi và CHDC Congo.

Ngoài ra, ông Guterres nhấn mạnh vai trò của những nỗ lực ngoại giao hiệu quả để có thể hỗ trợ Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc tháo gỡ tình thế bế tắc ở Yemen, Libya, Syria và Afghanistan.

“Khi chúng ta nỗ lực vì mục tiêu chấm dứt các cuộc xung đột trên thế giới, chúng ta hiểu rằng, hòa bình lâu dài phải được tạo dựng dựa trên nền tảng đồng thuận rộng rãi từ xã hội, cùng với việc huy động vai trò tham gia đầy đủ của phụ nữ trong tất cả các tiến trình hòa bình” – người đứng đầu Liên hợp quốc nêu rõ.

Liên quan tới vấn đề chống biến đổi khí hậu, Tổng thư ký Liên hợp quốc Guterres khẳng định, hiện tượng biến đổi khí hậu sẽ là một thách thức nghiêm trọng nhất mà thế giới phải đối mặt cả ở thời điểm hiện tại và tương lai. Ông Guterres lưu ý các nước thành viên Liên hợp quốc rằng, năm 2020 chính là thời điểm then chốt để đánh giá tiến bộ và đưa ra những cam kết mới dựa trên tinh thần của Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu. Việc hiện thực hóa mục tiêu đưa khí thải toàn cầu về ngưỡng 0 vào năm 2050 đòi hỏi các nước phải tăng cường nỗ lực ngay từ bây giờ, theo đó, vừa cắt giảm khí thải vừa nắm bắt các cơ hội về năng lượng sạch, năng lượng xanh của tương lai.

“Đây cũng là lý do tại sao tôi sẽ triệu tập Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu vào ngày 23/9/2019 để huy động nỗ lực từ các nhà lãnh đạo chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức xã hội dân sự…Chúng ta cần đưa ra một tham vọng lớn lao hơn – đó là tham vọng về giảm nhẹ, tham vọng về sự thích ứng, tham vọng về tài chính và tham vọng về sự đổi mới” – người đứng đầu Liên hợp quốc nhấn mạnh.

Đề cập với việc thúc đẩy các mục tiêu phát triển bền vững, ông Guterres thừa nhận, cho tới tận bây giờ, dù đã theo đuổi nhiều nỗ lực đáng kể, song nhiều nước trên thế giới vẫn chưa tạo được những thay đổi mang tính bước ngoặt như Chương trình nghị sự 2030 đề ra. Từ đó, người đứng đầu Liên hợp quốc kêu gọi các nước thành viên tập trung hơn nữa vào công tác cắt giảm đói nghèo và bất bình đẳng, thúc đẩy sự mạnh mẽ và tính toàn diện cho các nền kinh tế trong khi bảo đảm các mục tiêu bảo vệ môi trường. “Và chúng ta cần tăng tài chính cho các giải pháp đó” – ông Guterres nói.

Trong tháng 9/2019, ngay sau khi Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu kết thúc, Liên hợp quốc dự kiến sẽ triệu tập đại diện các nước tham gia vào một Hội nghị thượng đỉnh khác với mục tiêu trọng tâm nhằm thúc đẩy hành động hướng tới SDGs và tổ chức một số cuộc họp khác liên quan tới lĩnh vực tài chính phát triển, sức khỏe cộng đồng.

Trong thông điệp năm mới, người đứng đầu Liên hợp quốc kêu gọi mọi người hãy nỗ lực hết mình để đưa tháng 9/2019 trở thành một thời điểm then chốt trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, đạt được các mục tiêu SDGs và thiết lập nền tảng công bằng trong tiến trình toàn cầu hóa.

Đối với mục tiêu tháo gỡ những thách thức mà công nghệ mới tạo ra, ông Guterres cho rằng, công nghệ mới giúp thúc đẩy những nỗ lực vì hòa bình và phát triển bền vững, song cũng gây ra những tác động tiêu cực. Tổng thư ký Liên hợp quốc nêu rõ, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đã mở ra những cơ hội mới trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, giáo dục, hỗ trợ nhân đạo… song cũng cảnh báo cuộc cách mạng công nghiệp này sẽ tạo ra thách thức cho thị trường lao động, lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và khiến cho hoạt động của các trang web đen trở nên khó kiểm soát.

Từ những thách thức nêu trên, ông Guterres cho biết, trong năm 2019, Liên hợp quốc đề ra những mục tiêu trong lĩnh vực này bao gồm: Giảm sự bất bình đẳng về kỹ thuật số, xây dựng năng lực kỹ thuật số và bảo đảm rằng các công nghệ mới trở thành một lực lượng phục vụ cho những mục tiêu tốt đẹp của con người.

Về mục tiêu tái khẳng định các giá trị toàn cầu của Liên hợp quốc, ông Guterres nêu rõ, các giá trị phổ quát của Hiến chương Liên hợp quốc trong đó có hòa bình, công lý, nhân phẩm, đoàn kết và bao dung đã trở thành yếu tố dẫn dắt và kết nối mọi người lại với nhau. Tuy nhiên, người đứng đầu Liên hợp quốc cũng cảnh báo rằng, ngày nay, những giá trị trên đang “bị tấn công” trên toàn thế giới và “một cuộc giằng co về ý thức hệ” cũng đang diễn ra. Ông Guterres kêu gọi những nỗ lực mạnh mẽ hơn để chứng tỏ Liên hợp quốc thấu hiểu sự bất an, lo sợ và quan ngại của người dân các nước, tiến đến giải quyết nguyên nhân gốc rễ khiến người dân cảm thấy họ bị bỏ rơi trong một thế giới đang thay đổi nhanh chóng.

“Hãy tiếp tục chứng tỏ cho mọi người thấy rằng chúng ta quan tâm… Hãy tiếp tục chứng tỏ về giá trị của chúng ta thông qua hành động” – người đứng đầu Liên hợp quốc nhấn mạnh./.