Xác định thực hiện tốt công tác dân số - KHHGĐ có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển kinh tế, xã hội của địa phương, thời gian qua, cấp ủy, chính quyền xã Phiêng Ban (Bắc Yên) đã chỉ đạo đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức, tạo sự chuyển biến tích cực về công tác dân số - KHHGĐ trong nhân dân.

Cán bộ Trạm Y tế xã Phiêng Ban (Bắc Yên) kiểm tra sức khỏe cho người dân trong xã.

Xã Phiêng Ban có 13 bản, với 1.030 hộ dân, thuộc 7 dân tộc anh em cùng sinh sống. Trước đây, trên địa bàn xã tỷ số giới tính khi sinh còn khá chênh lệch; số cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh con thứ ba trở lên ở mức cao; vẫn còn trường hợp tảo hôn; số cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại thấp... Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do việc tiếp cận, nắm bắt chủ trương, chính sách về công tác dân số còn hạn chế; tư tưởng lạc hậu phải có con trai để nối dõi tông đường, có con trai để làm trụ cột gia đình... Ngoài ra, một số gia đình kinh tế khá giả lại muốn có nhiều con, vì vậy, nhiều cặp vợ chồng dù đã có hai con, thậm chí có đủ con trai, con gái, song vẫn muốn sinh thêm con thứ ba, thứ tư, dẫn đến tỷ lệ sinh tăng cao. Tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên chiếm 15% số trẻ sinh ra trong năm.

Với quyết tâm thực hiện tốt các chính sách về dân số, Ban Dân số -KHHGĐ xã Phiêng Ban thường xuyên duy trì việc giao ban với cộng tác viên dân số các bản, cùng bàn bạc và đưa ra các giải pháp phù hợp đối với những bản còn tình trạng sinh con thứ ba, tảo hôn, kết hôn cận huyết thống... Tăng cường tuyên truyền bằng nhiều hình thức, như: Tuyên truyền trực tiếp, nói chuyện chuyên đề, thông qua hoạt động văn nghệ, phát tờ rơi, tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh của xã. Đồng thời, quan tâm, tạo điều kiện cho cán bộ làm công tác dân số của xã, CTV dân số các bản được tham gia tập huấn, bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ, kỹ năng tuyên truyền. Chị Lường Thị Liêm, cán bộ chuyên trách dân số xã cho biết: Từ sự nỗ lực của chính quyền địa phương và đội ngũ cán bộ dân số, nhận thức của người dân về công tác dân số-KHHGĐ đã được nâng lên. Qua thống kê, hiện 83% số cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ đã áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại; tỷ lệ sinh con thứ 3 trên địa bàn giảm hiện còn 7,6%.

Điểm nhấn là, xã đã xây dựng được đội ngũ cộng tác viên dân số làm nòng cốt vận động các gia đình trong độ tuổi sinh đẻ đã có đủ hai con thực hiện các biện pháp tránh thai hiện đại phù hợp. Hiện nay, 100% số bản đều có nhân viên y tế bản kiêm cộng tác viên dân số, đây đều là người địa bàn, có kinh nghiệm hoạt động nhiều năm, nên có cách tuyên truyền phù hợp và hiệu quả, thuận lợi trong việc tiếp cận với người dân, được bà con tin tưởng. Đội ngũ này thực sự là “cánh tay nối dài” đưa chính sách dân số đến với từng người dân, nhất là việc vận động các cặp vợ chồng trong độ tuổi thực hiện KHHGĐ; phụ nữ mang thai đi khám thai định kỳ, tiêm phòng uốn ván; trẻ em tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh, theo dõi cân nặng hàng tháng...

Chia sẻ với chúng tôi về nhiệm vụ của CTV dân số bản, bà Lường Thị Núi, bản Tân Ban, người có thâm niên 21 năm làm y tế bản, kiêm cộng tác viên dân số, cho biết: Tôi thường tranh thủ tuyên truyền công tác dân số trong các buổi họp bản, sinh hoạt của Chi hội Phụ nữ, Chi hội Nông dân và Chi đoàn thanh niên bản. Nội dung chủ yếu là phân tích, giải thích cho người dân hiểu rõ hơn về tác hại của việc sinh nhiều con, của hệ lụy tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; tư vấn việc lựa chọn biện pháp tránh thai hiện đại phù hợp... Nhờ vậy, nhiều gia đình trong độ tuổi sinh đẻ đã chủ động áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại, nên nhiều năm nay, bản Tân Ban không có trường hợp sinh con thứ ba.

Thời gian tới, xã Phiêng Ban tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, truyền thông về dân số, chăm sóc sức khỏe sinh sản/KHHGĐ, giúp người dân có nhận thức tốt và tự giác chuyển đổi hành vi dân số, góp phần phát triển kinh tế,  xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân trong xã.