Những năm gần đây, Bắc Yên không chỉ nổi tiếng với các sản phẩm chè Tà Xùa, táo sơn tra, rượu Hang Chú... mà hiện nay, cây chuối tiêu hồng được trồng tại một số xã vùng thấp đã và đang mang lại hiệu quả rõ nét. Chuối tiêu hồng quả to, vị ngọt thanh, mùi thơm nhẹ gần giống chuối ngự Hà Nam, đang từng bước trở thành đặc sản của vùng cao này.

Thành viên HTX nông nghiệp hữu cơ Bắc Yên chăm sóc vườn chuối tiêu hồng.

Để “thực mục sở thị” loại chuối tiêu hồng, chúng tôi tìm đến nơi trồng nhiều nhất huyện, đó là HTX nông nghiệp hữu cơ Bắc Yên, đóng tại bản Cao Đa 1, xã Phiêng Ban. Tại đây, chúng tôi nắm được khá nhiều thông tin thú vị về loại cây này thông qua bà Lò Thị Im, Giám đốc HTX. Trong ngôi nhà sàn làm bằng gỗ khang trang, vừa cùng mấy người trong gia đình đóng gói từng bẹ chuối, từng cân sản phẩm măng tây để giao cho khách đặt hàng, bà Im vừa chia sẻ: Chuối tiêu hồng và măng tây đang là hai trong những sản phẩm mới rất "hot" của HTX, chỉ mới đưa vào trồng gần 2 năm, nhưng đang cho thu nhập khá tốt. Chuối tiêu hồng bén duyên với đồng đất vùng cao Bắc Yên trong một lần bà Im đi tham quan, trải nghiệm một số mô hình kinh tế ở các tỉnh miền xuôi; thấy thành quả kinh tế của sản phẩm này mang lại rất khá, bà liền mua 600 cây giống ở Trung tâm Giống cây trồng (Học viện Nông nghiệp Việt Nam) mang về trồng ở quê nhà. Khi hỏi về những điểm khác biệt của chuối tiêu hồng so với các loại chuối tiêu khác, bà Im vui vẻ: Chuối tiêu hồng vị ngọt thanh hơn chuối tiêu thường, mùi thơm nhẹ, khá giống mùi hương của chuối ngự tỉnh Hà Nam. Nếu chỉ nhìn bằng mắt thường thì thấy quả chuối tiêu hồng không khác lắm, chỉ khi ăn mới có thể cảm nhận rõ sự đặc biệt của loại nông sản này.

Dẫn chúng tôi ra vườn chuối, bà Im bảo trước đây khu đất này chỉ trồng ngô, sắn, dong riềng. Trải qua nhiều năm canh tác, đất đai bị bạc màu, năng suất cây lương thực ngày càng giảm. Vậy là bà quyết định chuyển đổi toàn bộ diện tích sang trồng giống chuối tiêu hồng. Trên 600 cây giống ban đầu đã được trồng trên diện tích gần 4 ha tại bản Cao Đa 1. Vụ năm 2018, vườn chuối tiêu hồng cho thu lứa quả đầu tiên, dù chưa được nhiều người biết, chỉ bán cho người dân một số xã và thị trấn Bắc Yên trong dịp tết mà đã thu trên 200 triệu đồng. Cũng từ lứa quả đầu tiên này, HTX đã nhận được nhiều phản hồi tích cực từ người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm chuối tiêu hồng. Từ đó, thêm nhiều thành viên của HTX đăng ký mở rộng diện tích trồng chuối tiêu hồng. Không chỉ thế, việc tìm đầu ra cho sản phẩm cũng được khẩn trương xúc tiến, HTX đã chủ động tìm kiếm và liên kết với các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh để bao tiêu sản phẩm. Vui hơn nữa, ngoài bao tiêu sản phẩm, phía đối tác còn sẵn sàng đầu tư, hướng dẫn trồng chuối theo tiêu chuẩn VietGAP hoặc GlobalGAP nhằm nâng cao giá trị sản phẩm, có thể xuất khẩu. Tuy nhiên, trong đợt thu mua đầu tiên vào giữa năm 2018, chỉ có 4 ha trồng chuối nên sản phẩm chuối quả của HTX không đủ số lượng để đơn vị liên kết vận chuyển về miền xuôi tiêu thụ. Vậy là, đơn vị liên kết thu mua yêu cầu HTX mở rộng diện tích trồng chuối tiêu hồng để tăng sản lượng. HTX đang tập trung nghiên cứu mở rộng quy mô sản xuất, đề nghị các cấp, các ngành liên quan hỗ trợ để tăng cường nguồn vốn, mở rộng diện tích không chỉ ở xã Phiêng Ban mà còn ở các xã khác.

Với những thành viên HTX Nông nghiệp hữu cơ Bắc Yên, trồng chuối tiêu hồng đã và đang là một trong những hướng đi mang lại hiệu quả kinh tế, là điểm khởi đầu thuận lợi cho sản xuất nông sản có chất lượng, là điều kiện quan trọng để HTX tiếp tục hướng tới hình thành vùng trồng chuối tiêu hồng tập trung, xây dựng thương hiệu chuối tiêu hồng Bắc Yên.