Huyện Bắc Yên hiện có trên 95% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) đang sinh sống, với các dân tộc chủ yếu: Thái, Mường, Mông, Dao, Khơ Mú, và Tày. Trong những năm qua, các cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ và các tổ chức chính trị xã hội huyện đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, thực hiện hiệu quả chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước, góp phần tạo động lực giúp đồng bào vươn lên phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo.

Đồng bào dân tộc Mông xã Tà Xùa thu hái chè.

Để triển khai hiệu quả các chính sách dân tộc, huyện đã tập trung tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, phát huy vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín trong phát triển kinh tế - xã hội. Huy động các nguồn lực đầu tư, ưu tiên giảm nghèo bền vững, đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất, nhằm nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng, góp phần nâng cao thu nhập, từng bước xóa đói, giảm nghèo bền vững. Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững vùng dân tộc thiểu số, miền núi, giai đoạn 2015-2018, huyện đã phân bổ hơn 60 tỷ đồng thuộc Chương trình 135 để triển khai hỗ trợ đầu tư và duy tu sửa chữa 124 công trình cơ sở hạ tầng, nước sinh hoạt, thủy lợi; 15,6 tỷ đồng triển khai thực hiện các dự án hỗ trợ cây, con giống, vật tư cho 2.488 hộ nghèo, cận nghèo phát triển sản xuất; tổ chức 32 lớp bồi dưỡng, đào tạo nâng cao năng lực quản lý cho 2.530 lượt cán bộ cấp xã, huyện tham gia chỉ đạo, quản lý dự án hỗ trợ phát triển sản xuất. Ngoài ra, còn hỗ trợ giống cây trồng, vật tư nông nghiệp cho 15.775 lượt hộ nghèo với 77.740 nhân khẩu theo Quyết định 102/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ; phân bổ trên 40,7 tỷ đồng từ chương trình 30a để thực hiện khoán khoanh nuôi bảo vệ rừng tự nhiên và rừng tái sinh; hỗ trợ đất sản xuất khai hoang, phục hóa ruộng bậc thang; hỗ trợ chuyển đổi cây trồng, vật nuôi với số hộ hưởng lợi là 6.735 hộ. Từ những chính sách hỗ trợ của Nhà nước, sản xuất nông - lâm nghiệp trên địa bàn huyện đã có bước chuyển biến tích cực theo hướng đổi mới cơ cấu cây trồng, vật nuôi, cơ cấu mùa vụ và sản xuất hàng hoá. Diện tích cây ăn quả, cây công nghiệp đạt gần 7.600 ha, tăng hơn 4.979 ha so với năm 2014, sản lượng đạt 6.385 tấn, tăng 1.506 tấn so với năm 2014. Nhiều mô hình sản xuất ứng dụng công nghệ tưới ẩm tiết kiệm nước, công nghệ cao đã được áp dụng, góp phần thay đổi dần tập quán canh tác lạc hậu của đồng bào dân tộc thiểu số, hướng đến cơ giới hóa, hiện đại hóa trong sản xuất nông nghiệp. Điển hình một số mô hình trong đồng bào dân tộc thiểu số thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm, như: Trồng sơn tra kết hợp với trồng cây thảo quả của gia đình ông Giàng A Chi, bản Nậm Lộng, xã Hang Chú; chăn nuôi đại gia súc của ông Đinh Văn Khoán, bản Tăng, xã Chiềng Sại... Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo bình quân mỗi năm giảm 4%, đến cuối năm 2018, toàn huyện còn 3.816 hộ nghèo, chiếm 27,72% và 2.856 hộ cận nghèo, chiếm 20,75%; có 1/15 xã đạt chuẩn nông thôn mới; 100% số xã có đường ô tô đến trung tâm xã, trong đó, được cứng hóa là 75%; tỷ lệ dân số nông thôn được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh đạt 96%.

Cán bộ công an xã Song Pe tuyên truyền pháp luật tới đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn.

Thực hiện đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng vùng cao, đáp ứng nhu cầu thiết yếu của nhân dân, 5 năm qua, toàn huyện đã làm gần 177,6 km đường giao thông liên xã và trục xã; nâng cấp và xây dựng 28 công trình thủy lợi, 39 công trình cấp nước sinh hoạt, xây dựng 4 nhà văn hoá, 12 trạm y tế, 216 phòng học, có 451 hộ được hỗ trợ xóa nhà tạm. Nhờ vậy, đã tác động tích cực tới thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống của đồng bào các dân tộc thiểu số.

Thời gian tới, Bắc Yên tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền các chính sách dân tộc, các gương điển hình tiêu biểu của đồng bào các dân tộc trong học tập, lao động sản xuất, nhằm tạo ra các phong trào thi đua sôi nổi. Lồng ghép các chương trình, dự án, huy động nhiều nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế phù hợp với điều kiện và trình độ canh tác của vùng đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn, đảm bảo có trên 50% lao động trong độ tuổi được tập huấn, đào tạo, trong đó, có 25% được đào tạo có văn bằng, chứng chỉ. Trong giai đoạn 2019 - 2020, bình quân mỗi năm phấn đấu giảm trên 4% hộ nghèo; trên 70% nhà ở đạt tiêu chuẩn; hỗ trợ phát triển kết cấu hạ tầng cho đồng bào DTTS, phấn đấu 100% đường trục liên xã được nhựa hóa, bê tông hóa và trên 50% đường trục thôn, xóm được cứng hóa; trên 95% số hộ được sử dụng điện thường xuyên và 100% số hộ được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh...