Chủ trương lớn, quyết tâm cao

Nghị quyết số 18-NQ/TW xác định: “Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhằm tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước, chất lượng hoạt động của MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội; phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại, nâng cao chất lượng, sử dụng hiệu quả đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; giảm chi thường xuyên và góp phần cải cách chính sách tiền lương”...

Cụ thể hóa Nghị quyết số 18-NQ/TW, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Sơn La tập trung lãnh đạo sắp xếp lại tổ chức, bộ máy các cơ quan, đơn vị theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; bảo đảm không bỏ sót, chồng chéo, trùng lắp chức năng, nhiệm vụ, theo hướng một việc chỉ giao một cơ quan, đơn vị; phê duyệt danh mục, bố trí sắp xếp đội ngũ công chức, viên chức theo vị trí việc làm.

Việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy là nhiệm vụ phức tạp, nhiều thách thức, do đó, tỉnh lãnh đạo sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt. Lãnh đạo cấp ủy, chính quyền, cơ quan, đơn vị các cấp, nhất là người đứng đầu có quyết tâm chính trị cao; chú trọng giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao nhận thức cán bộ, đảng viên về đổi mới, sắp xếp tổ chức, bộ máy, tinh giản biên chế. Đồng thời, tuyên truyền, vận động, thuyết phục, tạo sự thống nhất cao trong Đảng và sự đồng thuận trong xã hội trong quá trình thực hiện.

Những kết quả quan trọng

Giai đoạn năm 2017 - 10/2024, tỉnh đã giảm 1 tổ chức đảng trực thuộc Tỉnh ủy; hoàn thành sắp xếp tổ chức bộ máy, đầu mối bên trong các cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy; giảm 55 biên chế, 32 cấp phó cơ quan, đơn vị cấp tỉnh. Tại cơ quan hành chính cấp tỉnh, kiện toàn tổ chức tại 21 cơ quan; giảm 41 phòng chuyên môn; giảm 7 chi cục xuống còn 10 đơn vị; giảm 45 phòng trong chi cục xuống còn 32 phòng.

Tổng số đơn vị sự nghiệp trong tỉnh còn 715 đơn vị (giảm 301 đơn vị). Đối với sắp xếp đơn vị hành chính, tỉnh thực hiện việc sáp nhập các bản, tiểu khu chưa đảm bảo tiêu chuẩn theo quy định. Sau 6 đợt sắp xếp, toàn tỉnh giảm 1.076 bản, tiểu khu (từ 3.324 xuống 2.248 bản, tiểu khu).

Từ tháng 11/2024 đến nay, tỉnh tiếp tục giảm 1 ban đảng cấp tỉnh (hợp nhất Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và Ban Dân vận Tỉnh ủy); kết thúc hoạt động các đảng đoàn, ban cán sự đảng, Đảng ủy Khối các cơ quan và doanh nghiệp tỉnh; thành lập Đảng bộ các cơ quan Đảng tỉnh và Đảng bộ UBND tỉnh. Thành lập 6 cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, gồm: Sở Xây dựng hợp nhất Sở Giao thông Vận tải với Sở Xây dựng; Sở Tài chính hợp nhất Sở Kế hoạch và Đầu tư với Sở Tài chính; Sở Nội vụ hợp nhất Sở Lao động - Thương binh và xã hội với Sở Nội vụ; Sở Nông nghiệp và Môi trường hợp nhất Sở TN&MT với Sở NN&PTNT; Sở Khoa học và Công nghệ hợp nhất Sở Thông tin và Truyền thông với Sở Khoa học và Công nghệ; Sở Dân tộc và Tôn giáo hợp nhất công tác tôn giáo vào Ban Dân tộc tỉnh. Tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ và điều chỉnh lại nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức các sở: Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Công Thương, Giáo dục và Đào tạo, Y tế, Thanh tra tỉnh, Ngoại vụ, Tư pháp, Văn phòng UBND tỉnh.

Sau khi sắp xếp, tỉnh có 14 cơ quan chuyên môn trực thuộc (giảm 5 sở); 96 phòng chuyên môn (giảm 18 phòng); 100 đơn vị sự nghiệp trực thuộc sở (giảm 9 đơn vị); 5 đơn vị sự nghiệp trực thuộc chi cục (giảm 1 đơn vị).

Đối với các hội quần chúng được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ, tỉnh đã hợp nhất Hội Khoa học Kinh tế, Hội Khoa học Lịch sử và Hội Ngành nghề nông nghiệp, nông thôn thành Hội Khoa học tổng hợp; hợp nhất Hội Bảo trợ Người khuyết tật và Trẻ mồ côi, Hội Người mù, Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin thành Hội Bảo trợ. Sau khi hợp nhất, toàn tỉnh từ 17 hội giảm còn 13 hội; giảm 3 biên chế, 4 Chủ tịch, 8 Phó Chủ tịch.

Từ ngày 1/7/2025, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, kết thúc đơn vị hành chính cấp huyện, tỉnh sắp xếp 200 đơn vị hành chính cấp xã thành 75 đơn vị; giảm 27 đơn vị sự nghiệp công lập từ 715 đơn vị xuống còn 688 đơn vị; giữ nguyên 13 tổ chức Hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ về trực thuộc Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh. Các chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức bị tác động thực hiện kịp thời, thỏa đáng. Đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh có 1.423 trường hợp nghỉ việc theo Nghị định số 178/2024/NĐ-CP và Nghị định số 67/2025/NĐ-CP của Chính phủ, Kết luận số 183-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư; thực hiện chi trả cho 1.401 người, với tổng kinh phí trên 1.286 tỷ đồng.

Động lực phát triển

Với quyết tâm chính trị cao, tinh thần quyết liệt, tỉnh Sơn La triển khai phương án sắp xếp, tổ chức bộ máy hệ thống chính trị đúng yêu cầu tiến độ đề ra, đảm bảo chặt chẽ, thận trọng, bám sát yêu cầu Trung ương và thực tiễn của tỉnh. Trên tinh thần bắt tay ngay vào việc, sau sắp xếp, các đơn vị trong tỉnh khẩn trương đi vào hoạt động, ổn định tổ chức, đảm bảo phục vụ nhân dân, doanh nghiệp một cách thông suốt.

Sở Nông nghiệp và Môi trường thành lập trên cơ sở hợp nhất Sở NN&PTNT và Sở TN&MT. Sau khi hợp nhất, cơ cấu tổ chức của Sở gồm 7 phòng chuyên môn, 5 chi cục trực thuộc, 4 đơn vị sự nghiệp. Ông Phùng Kim Sơn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, chia sẻ: Sau gần 8 tháng hợp nhất, hoạt động của đơn vị có những bước chuyển hiệu quả, nhất là phát huy việc thực hiện các nhiệm vụ được giao theo hướng rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, tối ưu hóa chức năng, nhiệm vụ, tránh chồng chéo, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ. Nhờ đó, việc ra quyết định, triển khai chính sách, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp hiệu quả hơn.

Thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về Đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra, Thanh tra tỉnh tham mưu UBND tỉnh xây dựng đề án nhằm kiện toàn, tổ chức bộ máy của đơn vị; tiếp nhận nhiệm vụ từ Thanh tra sở và Thanh tra huyện, thành phố. Ông Tòng Thế Anh, Chánh Thanh tra tỉnh, cho biết: Việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy thực hiện trên nguyên tắc đảm bảo tinh, gọn, mạnh, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; nâng cao tính độc lập trong thực thi công vụ, kiểm soát quyền lực trong điều kiện thực hiện phân cấp, phân quyền.

Từ ngày 1/7/2025, Thanh tra tỉnh được tổ chức lại gồm 9 đơn vị cấp phòng, biên chế được giao là 120 công chức. Đơn vị tiếp nhận và sắp xếp vị trí việc làm cho 71 công chức thanh tra huyện và thanh tra sở chuyển về và bố trí đầy đủ các điều kiện cần thiết đảm bảo hoạt động. Ngay sau khi bộ máy được kiện toàn, sắp xếp, Thanh tra tỉnh ban hành quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các phòng chuyên môn trực thuộc. Trên cơ sở đó, các phòng chuyên môn, đội ngũ cán bộ, công chức của đơn vị l bám sát quy định triển khai nhiệm vụ.

Còn tại các địa phương, sau khi kiện toàn tổ chức theo mô hình chính quyền mới, các hoạt động tiếp công dân, giải quyết thủ tục hành chính, triển khai nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội diễn ra thuận lợi. Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức nhanh chóng thích ứng với bộ máy mới, nêu cao tinh thần trách nhiệm, phục vụ nhân dân.

Đồng chí Hà Văn Bình, Bí thư Đảng ủy xã Chiềng Mai, cho biết: Xã mới được thành lập trên cơ sở sáp nhập 5 xã Chiềng Dong, Chiềng Ve, Chiềng Mai, Chiềng Kheo và Chiềng Ban. Với không gian địa lý được mở rộng theo hướng đa dạng về nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại, dịch vụ, xã được đánh giá có dư địa, nguồn lực để tăng tốc phát triển trong giai đoạn mới. Sau sáp nhập, xã Chiềng Mai đã kiện toàn, sắp xếp lại đội ngũ cán bộ; các chức danh lãnh đạo chủ chốt và phòng ban chuyên môn được bố trí phù hợp quy định. Trung tâm phục vụ hành chính công được đầu tư trang thiết bị, bố trí cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ đáp ứng nhiệm vụ  hiệu quả hơn. Nếu như trước đây, một số ít công chức có tư tưởng làm việc theo kiểu "tròn vai", thì nay thay bằng tinh thần trách nhiệm cao, vì nhân dân phục vụ.

Từ định hướng chiến lược của Trung ương đến hành động cụ thể ở địa phương, Sơn La đã quyết liệt thực hiện cuộc “cách mạng tinh gọn bộ máy” với quyết tâm chính trị cao, cách làm sáng tạo, từng bước củng cố niềm tin, tạo đồng thuận xã hội.

Sau 8 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành của hệ thống chính trị tỉnh Sơn La được nâng lên rõ rệt; đội ngũ cán bộ kiện toàn theo hướng chuyên nghiệp, trách nhiệm và gần dân hơn. Đây là nền tảng quan trọng để tỉnh tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, đổi mới, sáng tạo; đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao năng lực phục vụ nhân dân, hướng tới xây dựng hệ thống chính trị thật sự tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả vì mục tiêu phát triển nhanh, bền vững.