Những năm qua, công tác quản lý Nhà nước về tài nguyên khoáng sản trên địa bàn huyện Sốp Cộp luôn được cấp ủy, chính quyền các cấp chỉ đạo quyết liệt, triển khai nhiều giải pháp bảo vệ tài nguyên khoáng sản, góp phần phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.

Tài nguyên khoáng sản trên địa bàn huyện chủ yếu là đá vôi, cát sỏi, đất sét, trữ lượng nhỏ, phân bố rải rác tại các xã, có thể khai thác với quy mô nhỏ phục vụ nhu cầu tại chỗ, như: Mỏ đá Tà Cọ, xã Sốp Cộp; mỏ đá Huổi Lầu, xã Mường Và. Ngoài ra, còn có 2 điểm quặng trữ lượng nhỏ là mỏ quặng chì - brarit bản Huổi Lầu, xã Mường Và; quặng chì kẽm bản Pú Sút xã Sam Kha. Hiện nay, trên địa bàn huyện có 1 điểm mỏ khoáng sản đá vôi tại xã Mường Và được cơ quan có thẩm quyền cấp phép cho Công ty cổ phần Xây dựng Trường Giang khai thác. 

Ghi nhận tại mỏ đá vôi tại bản Huổi Lầu, xã Mường Và, là khu vực duy nhất trên địa bàn huyện được UBND tỉnh cấp phép khai thác. Ông Đinh Xuân Thơ, quản lý khu mỏ, Công ty cổ phần Xây dựng Trường Giang, thông tin: Mỏ đá có trữ lượng khai thác khoảng 540.000m³, thời hạn khai thác 18 năm bằng phương pháp lộ thiên. Sau khi hoàn thành các thủ tục cần thiết, đến tháng 5 năm 2024, đơn vị chính thức khai thác khoáng sản tại khu vực này. Trong hoạt động khai thác, đơn vị tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật về khoáng sản. Riêng khu vực bãi khai thác chính, Công ty đã xây dựng nhà điều hành, lắp đặt hệ thống trạm cân cũng như hệ thống camera được kết nối với dữ liệu máy tính cung cấp cho Chi cục Thuế khu vực Sông Mã - Sốp Cộp để giám sát, quản lý khối lượng mua, bán tại mỏ đá.

Hằng năm, UBND huyện ban hành các văn bản chỉ đạo tăng cường công tác quản lý Nhà nước về hoạt động khoáng sản; tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân thực hiện đúng các quy định của Luật Khoáng sản. Xây dựng quy chế phối hợp giữa UBND huyện với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện và các tổ chức thành viên trong việc ngăn chặn khai thác cát, sỏi trái phép trên địa bàn huyện. Thành lập tổ công tác kiểm tra, xác minh, ngăn chặn, xử lý hiện tượng có các hộ dân tự ý san lấp, đổ đất hai bên quốc lộ 4G, tỉnh lộ, các tuyến đường do huyện, xã quản lý và dọc 2 bên bờ các con suối Nậm Lạnh, Nậm Ca, Nậm Ban để làm nhà, trồng cây ăn quả…

Ông Vũ Văn Quân, Phó Chủ tịch UBND huyện, cho biết: Huyện đã tổ chức ký cam kết nâng cao vai trò, trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp xã với Chủ tịch UBND huyện trong quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường. Nếu để xảy ra hoạt động khai thác trái phép khoáng sản thành điểm nóng, ảnh hưởng xấu đến môi trường, làm mất an ninh trật tự, gây bức xúc cho nhân dân sẽ phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND huyện.

Các cơ quan, đơn vị liên quan tăng cường phối hợp kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản, kịp thời phát hiện, đấu tranh, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Chú trọng bảo vệ khoáng sản chưa khai thác tại các khu vực có tiềm năng về khoáng sản nhưng chưa cấp phép hoặc các khu vực tiềm ẩn xảy ra khai thác khoáng sản trái phép.

Do nhu cầu sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng trên địa bàn tăng cao, nguồn cung không đáp ứng đủ nên từ năm 2020 đến nay, xảy ra 9 trường hợp khai thác cát trái phép tại bản Cống, xã Mường Lạn và lòng hồ thủy điện Tà Cọ, xã Sốp Cộp, đã bị cơ quan chức năng phát hiện xử lý kịp thời, tịch thu tang vật, thu hồi khoáng sản khai thác trái phép và xử lý vi phạm với tổng số tiền là 61 triệu đồng.

Bà Tòng Thị Chuyên, Phó Chủ tịch UBND xã Sốp Cộp, thông tin: Hiện nay, việc khai thác trái phép các điểm mỏ trên địa bàn đã dừng và được giữ nguyên hiện trạng, không có hoạt động khai thác trái phép. Xã đang giao cho cộng đồng bản quản lý, bảo vệ. Để nâng cao ý thức chấp hành Luật Khoáng sản cho nhân dân, UBND xã đã tổ chức ký cam kết về công tác bảo vệ môi trường, khoáng sản với 11 trưởng bản. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân không khai thác, thu mua, vận chuyển khoáng sản trái phép.

Với các giải pháp đồng bộ, huyện Sốp Cộp đã từng bước ngăn chặn tình trạng khai thác trái phép khoáng sản trên địa bàn. Thời gian tới, huyện tiếp tục chỉ đạo UBND các xã thực hiện tốt cam kết với Chủ tịch UBND huyện trong quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật về quản lý khai thác cát, sỏi đến nhân dân. Chú trọng kiểm tra, giám sát hoạt động khoáng sản, sớm phát hiện, ngăn chặn vi phạm. Kiên quyết xử lý các tổ chức, cá nhân và trách nhiệm người đứng đầu địa phương nếu để xảy ra khai thác, lập bến bãi thu mua cát, sỏi, trái phép. Tiếp tục phối hợp với các sở, ngành rà soát, bổ sung các điểm mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng vào quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường,…