Người dân xã Tà Xùa, huyện Bắc Yên thu hái chè shan tuyết cổ thụ.

Trong giai đoạn 2016-2020, Sơn La đã tập trung chỉ đạo thực hiện hiệu quả các chương trình, chính sách lớn đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN), theo các quyết định của Thủ tướng Chính phủ, như: Chương trình 135; chương trình giảm nghèo nhanh và bền vững theo Nghị quyết 30a; Quyết định số 102 về hỗ trợ trực tiếp cho người dân thuộc hộ nghèo vùng khó khăn; chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS&MN giai đoạn 2017-2020; Đề án hỗ trợ phát triển kinh tế xã hội các DTTS ít người giai đoạn 2016-2025; Đề án giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và bình đẳng giới...

Kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS&MN được cải thiện rõ rệt; kết cấu hạ tầng tiếp tục được tăng cường; cơ cấu kinh tế chuyển mạnh theo hướng sản xuất hàng hóa; đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc không ngừng được cải thiện; bản sắc văn hóa truyền thống được giữ gìn, phát huy; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo; hệ thống chính trị cơ sở được củng cố, kiện toàn; khối đại đoàn kết các dân tộc được củng cố, đồng bào các dân tộc luôn tin tưởng và thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. 

Tuy nhiên, thu nhập bình quân đầu người của đồng bào DTTS mới đạt 19,6 triệu đồng/năm, bằng 75% thu nhập bình quân đầu người toàn tỉnh; tỷ lệ hộ nghèo, nguy cơ tái nghèo còn cao. Kết cấu hạ tầng còn thiếu; sản xuất nông nghiệp còn manh mún; khả năng tiếp cận, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất của đồng bào các dân tộc còn hạn chế; một số tập quán, phong tục lạc hậu, tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; di dịch cư tự do, tranh chấp đất đai... còn xảy ra.

Bữa ăn của học sinh Trường PTDT Nội trú THCS - THPT Phù Yên.

Thực hiện Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021 - 2030, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình giai đoạn 2021-2025 và Chương trình năm 2022 trên địa bàn tỉnh. Ông Đinh Trung Dũng, Trưởng ban Dân tộc tỉnh, cho biết: Mục tiêu của chương trình nhằm đẩy mạnh phát triển sản xuất, khai thác tiềm năng, lợi thế, đổi mới sáng tạo, nâng cao thu nhập, ổn định đời sống của đồng bào các dân tộc; giảm nghèo nhanh, bền vững, giảm số xã, bản có điều kiện KT-XH đặc biệt khó khăn; quy hoạch sắp xếp ổn định dân cư; xây dựng hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ; phát triển toàn diện giáo dục, đào tạo, y tế, văn hóa; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức người DTTS số có đủ về cơ cấu, phẩm chất, năng lực, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ; củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc; bảo đảm quốc phòng - an ninh; xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh; củng cố, nâng cao niềm tin của đồng bào các dân tộc vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.

Từ ngân sách Trung ương, ngân sách tỉnh, vốn vay và một số nguồn vốn khác thực hiện 10 dự án thành phần thuộc chương trình giai đoạn 2021-2025, tỉnh ta phấn đấu đến năm 2025, thu nhập bình quân của người DTTS trên địa bàn tỉnh tăng 2 lần so với năm 2020. Giảm tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo 4 - 5%/năm; hết năm 2025, có ít nhất 1 huyện được đưa ra khỏi danh sách huyện nghèo; mỗi năm giảm 4 - 5% hộ nghèo, hộ cận nghèo ở các xã đặc biệt khó khăn; 44% số xã vùng đồng bào DTTS đạt chuẩn nông thôn mới; 100% xã có đường ôtô đến trung tâm xã được nhựa hóa hoặc bê tông hóa; 85% số bản có đường giao thông từ xã đến trung tâm bản được cứng hóa; 100% số xã có trường, lớp học được xây dựng kiên cố; 99% số hộ gia đình được sử dụng điện lưới an toàn; 80% số hộ nông thôn được sử dụng nước sạch; 100% dân số nông thôn được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; 96,2% số người dân có thẻ bảo hiểm y tế. Giảm 50% số xã đặc biệt khó khăn và giảm 52 bản đặc biệt khó khăn. 100% các trường học (nơi có học sinh bán trú) ở xã vùng đặc biệt khó khăn, biên giới có nhà ở, bếp ăn, công trình vệ sinh đáp ứng cơ bản nhu cầu ăn, ở cho học sinh ở các cấp học. 100% đồng bào vùng sâu, vùng xa, biên giới, vùng đặc biệt khó khăn được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe...

Ông Mùa A Dê, Trưởng phòng Dân tộc huyện Phù Yên, thông tin: Bám sát kế hoạch của UBND tỉnh, chúng tôi đã tham mưu cho UBND huyện xây dựng kế hoạch, sớm triển khai các chương trình. Việc triển khai chương trình sẽ là động lực quan trọng góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào các DTTS trên địa bàn.

Với sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền các cấp, tin tưởng việc triển khai chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế, xã hội vùng DTTS&MN giai đoạn 2021 - 2025 sẽ tạo sự chuyển biến tích cực, nâng cao đời sống của đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh.