Mô hình “Tổ thuyền tự quản” ở bản Búa Bon, xã Mường Sại, huyện Quỳnh Nhai, vùng lòng hồ thủy điện Sơn La được thành lập trên tinh thần tự nguyện và hoạt động theo quy định chấp hành Luật Giao thông đường thủy nội địa, bảo đảm an toàn khi sử dụng phương tiện đường thủy trên sông.

Quỳnh Nhai hiện có 36 bến thuyền thuộc địa bàn 9 xã, với 1.447 phương tiện thủy nội địa, chủ yếu là phương tiện dưới 5 mã lực thuộc sở hữu của các gia đình. Bà con chủ yếu dùng thuyền để phục vụ khai thác, đánh bắt thủy sản và vận chuyển nông sản, thủy sản từ nơi sản xuất về gia đình và một số phương tiện dùng để chở khách qua sông tại các bến thuyền cố định.

Thời gian qua, Công an huyện Quỳnh Nhai đã phối hợp rà soát, lập danh sách toàn bộ phương tiện thủy nội địa hoạt động trên địa bàn. Đồng thời, tuyên truyền, vận động các chủ thuyền công suất dưới 5 mã lực thực hiện đăng ký, đăng kiểm phương tiện. Đến nay, 100% số phương tiện thuộc diện đăng ký theo thẩm quyền của UBND xã đã được các xã đăng ký, quản lý đúng quy định.

Thượng tá Trần Việt Cường, Trưởng Công an huyện, cho biết: Với đặc thù của vùng lòng hồ, việc vận chuyển hàng hóa, hành khách trên sông ở Quỳnh Nhai chủ yếu vẫn là tự phát, không có trang bị các phương tiện, thiết bị cứu sinh, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn. Trên thực tế, đã có những trường hợp tai nạn trên sông, gây thiệt hại về người và tài sản. Chính vì vậy, đơn vị đã rà soát, nghiên cứu và cho thành lập “Tổ thuyền tự quản” tại xã Mường Sại làm mô hình điểm, giúp bà con nâng cao ý thức về tự quản, tự bảo đảm an toàn khi tham gia giao thông đường thủy.

“Tổ thuyền tự quản” bản Búa Bon có 10 thành viên, là các chủ thuyền kinh doanh dịch vụ vận chuyển hành khách qua sông, hoạt động dưới sự quản lý, giám sát của UBND xã. Tổ có quy định hoạt động với 8 điều khoản bắt buộc, như: phương tiện phải được đăng kiểm, được đánh số thứ tự và xếp tại bến của bản, xếp lịch hoạt động xen kẽ các ngày trong tuần nhằm đảm bảo về kinh tế cho chủ thuyền tham gia mô hình. Mỗi thuyền được trang bị ít nhất 1 phao cứu sinh, cứu đắm và áo phao, dụng cụ nổi cá nhân cho hành khách. Người điều khiển phương tiện phải có chứng chỉ do Sở Giao thông Vận tải cấp. Các phương tiện phải tuân thủ quy định về số lượng người, phương tiện vận chuyển mỗi chuyến, phí vận chuyển... Nếu vi phạm một trong các điều khoản trong quy định thì phương tiện sẽ bị truất quyền hoạt động 1-2 lượt, trường hợp tái phạm nhiều lần sẽ bị hủy tư cách thành viên. Nhằm đảm bảo hoạt động của “Tổ thuyền tự quản”, Công an huyện Quỳnh Nhai đã hỗ trợ 10 phao cứu sinh, 40 áo phao cho các chủ phương tiện. 

Ông Lò Văn Khôm, Tổ trưởng “Tổ thuyền tự quản” bản Búa Bon, chia sẻ: Tham gia mô hình, các thành viên được hướng dẫn kiến thức, kỹ năng và quy định của pháp luật về tham gia giao thông đường thủy, được trang bị các loại phao cứu sinh. Nhờ đó, các chủ thuyền có ý thức hơn trong việc bảo đảm an toàn khi chở khách qua sông, thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng phương tiện, tránh sự cố có thể xảy ra.

Anh Là Văn Ngọc, nhà ở xã Chiềng Bằng, công tác tại xã Mường Sại, hằng ngày phải đi làm bằng phương tiện đường thủy qua bến thuyền bản Búa Bon. Anh Ngọc chia sẻ: Trước đây, các phương tiện chở khách qua sông không có quy định hoạt động, không có các thiết bị bảo đảm an toàn, nhiều khi còn chở quá tải rất nguy hiểm. Từ khi có “Tổ thuyền tự quản”, chúng tôi thấy yên tâm hơn, thuyền có áo phao, phao cứu sinh và nhất là không chở quá số người quy định. Hy vọng mô hình này được nhân rộng để phục vụ tốt hơn và đảm bảo an toàn cho người qua sông, nhất là các cán bộ, giáo viên công tác tại các xã dọc sông, thường xuyên phải di chuyển bằng thuyền đến nơi làm việc.

Sau gần một tháng hoạt động, mô hình “Tổ thuyền tự quản” bản Búa Bon đã được khách đi thuyền đánh giá cao. Từ kết quả bước đầu này, Công an huyện Quỳnh Nhai dự kiến thành lập thêm 3 “Tổ thuyền tự quản” tại các bến thuyền trên địa bàn huyện trong năm 2024. Việc nhân rộng mô hình này sẽ góp phần bảo đảm an toàn giao thông đường thủy trên địa bàn xuất phát từ chính ý thức và sự tuân thủ nghiêm quy định của pháp luật của người dân địa phương.