Nép mình giữa núi rừng Tây Bắc, xã Co Mạ có phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ, những cánh rừng xanh ngút ngàn, đậm nét hoang sơ với các phiên chợ vùng cao náo nhiệt, cùng bản sắc văn hóa độc đáo của đồng bào dân tộc Mông nơi đây.

Co Mạ được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã: Co Mạ, Pá Lông và Co Tòng, với 33 bản, trên 14.500 người, trong đó, hơn 80% là đồng bào Mông trắng. Chính vì vậy, văn hóa dân tộc Mông luôn là sắc màu chủ đạo, được thể hiện rõ nét qua trang phục, lễ hội, nghề thủ công truyền thống và các loại hình nghệ thuật dân gian.
Phụ nữ dân tộc Mông ở Co Mạ nổi bật với trang phục truyền thống có tông màu xanh lam và xanh lục; quần vải phin hoặc lụa; áo xẻ ngực, cổ áo là một miếng vải hình chữ nhật được trang trí hoa văn tinh xảo. Vạt áo được cài chéo kín đáo và dùng thắt lưng vừa để làm đẹp vừa để giữ áo. Phần tay áo với các họa tiết trang trí được tạo nên bằng kỹ thuật ghép các mảnh vải màu thành những đường kẻ lớn. Đầu đội khăn quấn thành hình chóp nhọn, đính thêm những quả bông màu hồng rực rỡ, tạo nên nét duyên dáng.
.jpg)
Trước kia, mỗi cô gái dân tộc Mông đều phải học để tự thêu cho mình những bộ trang phục. Bây giờ xuất hiện dịch vụ, nhiều hộ ở Co Mạ đã đầu tư máy thêu, máy may trang phục dân tộc, đáp ứng nhu cầu và thị hiếu thẩm mĩ ngày càng cao của người dân. Đến thăm xưởng thêu thổ cẩm của anh Ly A Khứ, bản Pha Khuông, dàn máy thêu hoạt động hết công suất để phục vụ hàng trăm đơn hàng từ nhiều nơi trong tỉnh.
Anh Khứ chia sẻ: Từ năm 2019 đến nay, tôi đầu tư 10 dàn máy thêu, trị giá hơn 3 tỷ đồng, công suất mỗi ngày từ 800-1.000 sản phẩm cạp váy, thắt lưng, cổ áo. Các mẫu họa tiết thổ cẩm được thiết kế trên máy tính nên đảm bảo chính xác từng đường nét, hoa văn theo yêu cầu của khách. Những năm gần đây, đồng bào dân tộc Mông ở Co Mạ, nhất là giới trẻ thường ưa chuộng những bộ trang phục cách tân với váy, áo được thiết kế mới mẻ, cùng những đồ trang sức như vòng cổ, vòng tay, mũ đội đầu bắt mắt. Với sự hỗ trợ của máy móc, công nghệ hiện đại, nên việc thiết kế các sản phẩm, trang phục cũng nhanh và đa dạng hơn.

Đến Co Mạ, du khách sẽ ấn tượng với đời sống văn hóa tinh thần phong phú của đồng bào Mông, với những làn điệu dân ca, dân vũ truyền thống kết hợp biểu diễn múa khèn, đàn môi... Loại hình văn hóa độc đáo này được bà con gìn giữ và trao truyền qua nhiều thế hệ. Phong trào văn nghệ quần chúng phát triển rộng khắp, gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”. Hiện nay, 100% số bản đều thành lập từ 1-2 đội văn nghệ, thường xuyên tập luyện, biểu diễn tại địa phương, thu hút người dân các lứa tuổi tham gia và quảng bá nét văn hóa với du khách.
Ông Vì A Di, Bí thư chi bộ, Trưởng bản Noong Vai, cho biết: Chi ủy, Ban quản lý bản thường xuyên vận động nhân dân giữ gìn và duy trì nghề trồng lanh dệt vải, thêu trang phục; chế tác nhạc cụ dân tộc và tổ chức các hoạt động văn nghệ, lễ hội truyền thống. Bà con rất tự hào và tích cực tham gia, nhất là lớp trẻ.

Nét văn hóa đặc sắc nữa nơi vùng cao Co Mạ phải kể đến là phiên chợ vùng cao được tổ chức vào dịp Quốc khánh 2/9 hằng năm. Vào dịp này, bà con dân tộc Mông ở nhiều nơi sẽ hội tụ về trung tâm xã để vui chơi, mua sắm; những chàng trai, cô gái diện những bộ trang phục rực rỡ sắc màu, càng làm cho không gian văn hóa thêm đa dạng, mang đậm bản sắc. Phiên chợ diễn ra với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao dân tộc, các trò chơi dân gian truyền thống, như: Múa khèn Mông, đánh tu lu, bắn nỏ, thi làm các món ăn dân tộc, giã bánh dày... Các gian hàng trưng bày, giới thiệu và bán các sản phẩm nông sản địa phương, như quả sơn tra, tinh bột nghệ, khoai sọ, dưa mèo, rượu ngô, cùng nhiều món ăn truyền thống độc đáo của đồng bào dân tộc Mông.

Ông Ly A Chứ, Chủ tịch UBND xã Co Mạ, cho biết: Quốc khánh 2/9 năm nay, chợ phiên Co Mạ tiếp tục được xã duy trì tổ chức, với mục tiêu giới thiệu các nét sinh hoạt cộng đồng của đồng bào và quảng bá các loại đặc sản đặc trưng của địa phương. Đồng thời, tạo cơ hội cho các đơn vị, HTX và các bản giới thiệu tiềm năng, thế mạnh, các sản phẩm nông nghiệp, thủ công tiêu biểu, những giá trị văn hóa truyền thống, tìm kiếm cơ hội kết nối với các doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm; hướng tới xây dựng và phát triển các chương trình du lịch.

Với những nét văn hóa vùng cao đậm đà bản sắc, Co Mạ đang từng bước trở thành điểm đến văn hóa hấp dẫn. Việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa không chỉ góp phần gìn giữ bản sắc truyền thống của dân tộc mà còn mở ra hướng đi bền vững trong phát triển du lịch.
Bạn còn 500/500 ký tự
Bạn vui lòng nhập từ 5 ký tự trở lên !!!