Công nhân Nhà máy thủy điện Nậm Chanh kiểm tra an toàn các thiết bị.

Trong 38 công trình đã hoàn thành phát điện có 30 nhà máy có đập và hồ chứa, trong đó, 8 nhà máy có hồ chứa trên 1 triệu m3 và 22 nhà máy có hồ chứa dưới 1 triệu m3. Từ đầu năm đến nay, đặc biệt là những tháng cao điểm của mùa mưa lũ, qua kiểm tra, rà soát của các cơ quan chức năng, nhìn chung các nhà máy đã chấp hành nghiêm quy định trong quản lý vận hành hồ chứa, quản lý an toàn đập, phòng chống lũ bão, kiểm định an toàn đập. Hiện, 30 công trình có đập và hồ chứa đã thực hiện đăng ký an toàn đập và được phê duyệt phương án bảo vệ đập, phương án phòng, chống lũ cho vùng hạ du. Bên cạnh đó, qua công tác rà soát các quy trình vận hành hồ chứa đã cơ bản tuân thủ quy định của pháp luật, vận hành an toàn công trình, giảm thiểu tác động đến môi trường, tránh tối đa việc ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất của nhân dân. Đồng thời, các chủ đầu tư đã tích cực tham gia xây dựng hệ thống đường giao thông, góp phần tạo sự đồng bộ về kết cấu hạ tầng nông thôn trong khu vực quy hoạch dự án. 8 tháng năm 2017, sản lượng điện của 38 nhà máy đạt 1.175 triệu kWh, tạo việc làm cho trên 700 lao động địa phương.

Tuy nhiên, trên thực tế công tác quy hoạch các công trình thủy điện nhỏ của tỉnh còn thiếu tính tổng thể, một số công trình phải điều chỉnh quy mô, công suất, một số chủ đầu tư chưa bảo đảm hài hòa giữa lợi ích của doanh nghiệp và người dân. Công tác thẩm định, đánh giá tác động môi trường, quy trình vận hành hồ chứa, phương án phòng chống lũ bão, điều tiết nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt vùng hạ du của một số nhà máy còn bất cập, chưa tính toán cụ thể những tác động đến lưu vực và vùng hạ du. Từ đầu năm đến nay, qua kiểm tra của Sở Công Thương và phản ánh của địa phương, một số nhà máy còn để xảy ra sai sót. Trong đó, nhà máy thủy điện Keo Bắc, Nậm Công 4 (Sông Mã); thủy điện To Buông, Sập Việt (Yên Châu); thủy điện Suối Lừm 3, Nậm Chim 2, Xím Vàng 2, Suối Sập 3 (Bắc Yên); Nậm Pia, Nậm Pia 1 (Mường La); Nậm Hóa 2 (Thuận Châu) và thủy điện Nậm La (Thành phố) trong quá trình vận hành chưa bảo đảm cấp nước sinh hoạt và phục vụ sản xuất của nhân dân vùng hạ du trong mùa khô; việc xả lũ làm cuốn trôi đất đá, bồi lấp đất sản xuất nông nghiệp, hoặc trong quá trình thi công chưa bảo đảm môi trường.

Nhằm tăng cường công tác quản lý, vận hành an toàn các nhà máy thủy điện nhỏ, cũng như điều tiết nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt của nhân dân, bảo đảm khai thác hiệu quả tiềm năng phát triển nguồn năng lượng sạch, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương, tỉnh ta đang tập trung chỉ đạo thực hiện quản lý chặt chẽ quá trình thiết kế, thẩm định, thi công và quản lý các công trình. Các ngành chức năng tăng cường phối hợp với các địa phương tổ chức rà soát các dự án thủy điện, bảo đảm yêu cầu hiệu quả kinh tế - xã hội, môi trường; điều chỉnh bổ sung đề xuất giải pháp tổ chức thực hiện quy chế quản lý, quy trình vận hành, khắc phục triệt để những hạn chế, vướng mắc trong quá trình vận hành các nhà máy, nhất là đối với những nhà máy đang trong quá trình xây dựng, vận hành có ảnh hưởng đến môi trường, sản xuất của nhân dân và yêu cầu các chủ đầu tư thực hiện nghiêm túc việc trồng bù rừng thay thế và nộp phí dịch vụ môi trường rừng. Đối với các nhà máy có vi phạm nêu trên, yêu cầu phối hợp tốt với chính quyền địa phương trong công tác quản lý, vận hành và khai thác nguồn tài nguyên nước bảo đảm đúng quy định của pháp luật và hài hòa giữa lợi ích của doanh nghiệp với nhân dân. Xây dựng và thực hiện nghiêm túc quy trình vận hành thoát lũ theo phương án được phê duyệt; duy trì phát điện đồng thời với lượng nước xả phục vụ sản xuất và sinh hoạt trong mùa khô, hỗ trợ kịp thời nhân dân khắc phục hậu quả thiệt hại trong mùa mưa lũ.

Dự kiến từ nay đến hết năm 2018, toàn tỉnh sẽ có gần 10 nhà máy thủy điện nhỏ, tổng công suất lắp máy gần 140 MW hoàn thành đi vào hoạt động. Tỉnh đang tập trung chỉ đạo các ngành chức năng tăng cường công tác quản lý Nhà nước, phối hợp với các địa phương kiểm tra, đôn đốc chủ đầu tư thực hiện đầy đủ quy định của pháp luật trong quá trình đầu tư xây dựng, quản lý an toàn đập, tuân thủ nghiêm quy trình vận hành hồ chứa, quản lý, khai thác công trình an toàn, hiệu quả, góp phần tăng thu ngân sách, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.