Trước yêu cầu đổi mới toàn diện hệ thống y tế cơ sở, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân, mô hình Bác sĩ gia đình được Bộ Y tế triển khai thí điểm từ 2013-2014, Sở Y tế Sơn La đã ban hành Đề án “Phát triển y tế cơ sở giai đoạn 2021-2025”, trong đó mô hình Bác sĩ gia đình là một trong những giải pháp trọng tâm, nhằm xây dựng mạng lưới chăm sóc sức khỏe liên tục, toàn diện, gắn với từng hộ gia đình.

Từ định hướng đó, tháng 6/2024, Trạm Y tế phường Chiềng Cơi tiên phong triển khai thực hiện mô hình Bác sĩ gia đình trên địa bàn tỉnh và lựa chọn tổ 3 làm điểm. Đội ngũ gồm 1 bác sĩ, 2 y sĩ, 2 cử nhân điều dưỡng, 1 cử nhân y tế công cộng và 1 hộ sinh cao đẳng do Phó Trưởng trạm Đoàn Thị Trâm phụ trách, trực tiếp lập kế hoạch, điều phối và giám sát toàn bộ hoạt động.

Thạc sĩ, Bác sĩ Đoàn Thị Trâm, chia sẻ: Tổ 3 là khu vực dân cư tập trung với khoảng 2.000 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái, Mường, Tày, Nùng, Dao, Hoa sinh sống xen kẽ. Địa hình đồi núi, dân cư phân tán, nhiều người cao tuổi, tỷ lệ người mắc bệnh mạn tính như tim mạch, hô hấp, tiểu đường cao hơn mặt bằng chung của phường. Vì vậy, việc triển khai mô hình Bác sĩ gia đình tại tổ 3 không chỉ mang tính thử nghiệm, còn có ý nghĩa thiết thực trong việc nâng cao hiệu quả chăm sóc sức khỏe tại cộng đồng, giảm tải cho tuyến trên và tạo điều kiện để nhân dân được chăm sóc y tế ngay từ cơ sở.

Phạm vi phục vụ của mô hình tập trung vào 300 - 400 hộ dân tại tổ 3, ưu tiên các nhóm dễ bị tổn thương như người cao tuổi, hộ nghèo, đối tượng chính sách, người mắc bệnh mãn tính. Các y, bác sĩ tiến hành khảo sát từng hộ dân, lập hồ sơ sức khỏe điện tử, phân loại nguy cơ bệnh tật và xây dựng kế hoạch chăm sóc, theo dõi định kỳ.

Từ tháng 7/2025, mỗi quý 1 lần, đội ngũ y, bác sĩ triển khai chương trình khám định kỳ tại nhà cho người già neo đơn, mắc bệnh mãn tính, đi lại khó khăn; có 15 bệnh nhân cao tuổi tổ 3 được lập hồ sơ theo dõi lâu dài, được thăm khám thường xuyên.

Sau hơn một năm thực hiện, mô hình đem lại chuyển biến rõ rệt: 85% người dân tổ 3 hài lòng, 30% bệnh mãn tính được phát hiện sớm, giảm 20% số ca chuyển tuyến trên. Nhân dân không còn phải di chuyển xa để thăm khám, tiết kiệm thời gian và chi phí. Trước hiệu quả trên, mô hình đã nhân rộng ra bản Chậu Cọ, nâng tổng số lên 250 người cao tuổi được khám định kỳ tại tổ 3 và bản Chậu Cọ.

Chúng tôi cùng bác sĩ Đoàn Thị Trâm, Phó Trưởng Trạm Y tế phường Chiềng Cơi, cùng các đồng nghiệp đến từng hộ dân ở tổ 3 và bản Chậu Cọ để khám sức khỏe định kỳ. Trên chiếc xe máy quen thuộc, các y, bác sĩ mang theo túi y tế, máy đo huyết áp, máy thử đường huyết, thuốc bổ và sổ theo dõi sức khỏe. Mỗi điểm dừng, các bác sĩ ân cần đo huyết áp, hỏi han sức khỏe, trao tận tay túi thuốc bổ.

Ông Lê Văn Sửu, 70 tuổi, tổ 3, xúc động chia sẻ: Tôi bị cao huyết áp, đi lại khó khăn, giờ được các bác sĩ đến tận nhà đo huyết áp, cho thuốc bổ, dặn dò cách ăn uống, thấy yên tâm hơn nhiều.

Còn bà Lò Thị Đưa, 85 tuổi, bản Chậu Cọ, cho biết: Tôi nằm liệt đã nhiều năm, sức khỏe yếu, nay được các bác sĩ đến thăm định kỳ, hướng dẫn theo dõi bệnh, tôi thấy tinh thần phấn khởi hơn. Cám ơn các bác sĩ Trạm Y tế phường Chiềng Cơi nhiều lắm!.

Bà Đàm Thị Mai Hương, Phó Chủ tịch UBND phường Chiềng Cơi, cho biết: Việc triển khai hiệu quả mô hình Bác sĩ gia đình tại phường Chiềng Cơi giúp nhân dân được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng, góp phần cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị “Về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân”. Trong thời gian tới, chúng tôi đề xuất cấp trên xem xét hỗ trợ thêm nguồn ngân sách, vật tư y tế và thuốc thiết yếu... Qua đó, mở rộng phạm vi triển khai mô hình ra các tổ, bản trên địa bàn, góp phần xây dựng nền y tế gần dân, toàn diện và bền vững.

Những việc tâm huyết, mô hình Bác sĩ gia đình ở Chiềng Cơi đang khẳng định hướng đi đúng, đưa dịch vụ y tế đến gần dân, vì dân, hướng tới mục tiêu chăm sóc, bảo vệ, nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ của nhân dân, xây dựng nền tảng vững chắc trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng.