Những năm qua, huyện Mường La đã đẩy mạnh tuyên truyền về hệ lụy của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, giúp nhân dân nâng cao nhận thức và chuyển đổi hành vi dân số, góp phần giảm nhanh tỷ lệ tảo hôn.

Mường La có 5 dân tộc anh em đoàn kết sinh sống, với tổng dân số trên 107 nghìn người; trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 95%. Trước năm 2015, tỷ lệ tảo hôn trên địa bàn là 24,9%, có 2 cặp kết hôn cận huyết thống. Nguyên nhân là do tư tưởng lạc hậu cho con kết hôn sớm để gia đình có thêm người lao động. Cùng với đó, địa bàn rộng, các bản vùng cao cách xa nhau, việc tuyên truyền, tư vấn về tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống gặp nhiều khó khăn.

Trước thực tế trên, huyện đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, UBND các xã, thị trấn tăng cường tuyên truyền Luật Hôn nhân và Gia đình; Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2015 - 2025”. Tổ chức Chiến dịch “Truyền thông, vận động, lồng ghép dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/KHHGĐ đến vùng đông dân, vùng có mức sinh cao và vùng khó khăn”. Triển khai các mô hình can thiệp giảm thiểu tảo hôn và kết hôn cận huyết thống tại xã Chiềng Lao, Nặm Păm, Mường Bú và Trường PTDT nội trú THCS và THPT Mường La. Đưa tiêu chí không tảo hôn và kết hôn cận huyết thống vào quy ước, hương ước của các bản, tiểu khu. Đây cũng là tiêu chí để đánh giá, bình xét các danh hiệu văn hóa ở khu dân cư.

Năm 2022, toàn huyện đã tổ chức 119 buổi tư vấn trực tiếp cho gần 5.600 lượt người và hơn 460 cuộc truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng về giảm thiểu tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Tổ tư vấn tiền hôn nhân tại trạm y tế các xã, thị trấn phối hợp với ban quản lý bản, tiểu khu tổ chức 30 cuộc tuyên truyền cho các trường hợp có ý định tảo hôn. Nhờ vậy, hiện nay, tỷ lệ tảo hôn trên địa bàn huyện còn 14,5%. Từ năm 2016 đến nay, không có trường hợp kết hôn cận huyết thống.

Ông Cà Văn Dưỡng, Chủ tịch UBND xã Chiềng Lao, cho biết: Xã có 18 bản, với 2.160 hộ dân, thuộc 3 dân tộc Thái, Mông, La Ha. Hàng năm, xã tổ chức rà soát, thống kê thực trạng, gắn với tuyên truyền về hệ lụy của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống đến nhân dân. Năm 2022, trên địa bàn xã còn 3 trường hợp tảo hôn, không có hôn nhân cận huyết thống.

Cô giáo Trần Thị Hiền, Hiệu trưởng Trường PTDT nội trú THCS - THPT Mường La, chia sẻ: Năm học này, nhà trường có 415 học sinh dân tộc Thái, Mông, La Ha, Kháng. Để giúp các em có nhận thức tốt về công tác dân số, trường thường xuyên tổ chức ngoại khóa tuyên truyền về Luật Hôn nhân và Gia đình; nói chuyện chuyên đề về hệ lụy của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho học sinh. Duy trì hoạt động hiệu quả Câu lạc bộ bạn gái tiêu biểu, giúp các em nâng cao nhận thức về tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Nhiều năm nay, nhà trường không có học sinh bỏ học kết hôn sớm.

Hiện nay, huyện Mường La tiếp tục tư vấn, huy động sự tham gia tích cực của ban quản lý bản, tiểu khu, các đoàn thể cơ sở, cộng đồng dân cư trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, góp phần nâng cao chất lượng dân số trên địa bàn.