Ngày 03/01/1963, Bộ Tư lệnh Công an nhân dân vũ trang đã quyết định thành lập Ban Chỉ huy Công an nhân dân vũ trang tỉnh Sơn La (BĐBP tỉnh Sơn La ngày nay). Hơn 60 năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và sự giúp đỡ, thương yêu đùm bọc của đồng bào các dân tộc; các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La đã không quản ngại hy sinh, gian khổ, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Khi mới thành lập tuy còn thiếu thốn mọi mặt, nhưng cán bộ, chiến sỹ Công an nhân dân vũ trang Sơn La đã nhanh chóng triển khai lực lượng, dựng đồn, lập trạm, xây dựng cơ sở chính trị, tuyên truyền vận động đồng bào các dân tộc trên biên giới xây dựng phòng tuyến nhân dân; chiến đấu tiễu phỉ, chống gián điệp, biệt kích, bảo vệ biên giới. Thời kỳ 1965 - 1975 cán bộ, chiến sĩ biên phòng đã tham gia cùng quân và dân Tây Bắc đánh thắng chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ; làm nhiệm vụ quốc tế giúp nước bạn Lào; chi viện cho chiến trường Miền Nam. Sau đại thắng Mùa Xuân năm 1975, BĐBP đã tập trung triển khai quản lý, bảo vệ biên giới, đấu tranh chống kế hoạch hậu chiến của địch, chống chiến tranh biên giới và làm nhiệm vụ quốc tế ở Lào và Cam-Pu-Chia, góp phần xây dựng thành luỹ biên giới vững chắc; cùng cả nước bắt tay vào công cuộc đổi mới đất nước phát triển nhanh và hội nhập quốc tế.

Hiện nay, BĐBP tỉnh Sơn La được giao nhiệm vụ quản lý bảo vệ hơn 274 km đường biên giới quốc gia tiếp giáp với 2 tỉnh Hủa Phăn, Luông Pha Băng của nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, với 125 cột mốc quốc giới trên địa bàn tỉnh Sơn La, giữ gìn an ninh trật tự ở 17 xã biên giới thuộc 6 huyện biên giới: Sốp Cộp, Sông Mã, Mai Sơn, Yên Châu, Mộc Châu, Vân Hồ. Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã tổ chức tốt các đợt sinh hoạt chỉnh huấn, quán triệt nhiệm vụ; tổ chức “Học tập lời dạy của Bác Hồ đối với BĐBP”, “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; “Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị tại các đơn vị”; làm tốt công tác quản lý, bảo vệ nội bộ, đấu tranh với các biểu hiện sai trái trong tư tưởng, nhận thức, xây dựng đơn vị trong sạch, nội bộ an toàn, với phương châm “Cơ quan BCH mẫu mực, đơn vị cơ sở mạnh, cán bộ chủ trì nêu gương”. Thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu trong thời bình, vừa diễn tập thuần thục, đáp ứng với yêu cầu tác chiến có vũ khí công nghệ cao, trình độ tác chiến, nghiệp vụ, thể lực của cán bộ, chiến sĩ; chủ trì cùng với quân và dân các xã biên giới, lực lượng bảo vệ biên giới của Bạn Lào thực hiện tuần tra đơn phương, tuần tra chung trên biên giới; kịp thời phát hiện và ngăn chặn hàng trăm vụ việc xâm canh, xâm cư. Phối hợp với bạn Lào giải quyết triệt để, không để tranh chấp, phát sinh mâu thuẫn. Tham gia hoàn thành xuất sắc Dự án “Tôn tạo, tăng dày mốc quốc giới” trên địa bàn tỉnh Sơn La, là tiền đề, cơ sở đặc biệt quan trọng cho tỉnh Sơn La nói riêng; giữa Việt Nam và Lào nói chung tiếp tục củng cố và vun đắp tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt.

Công tác đấu tranh với các loại tội phạm khu vực biên giới của tỉnh với tinh thần quyết thắng, thực hiện nắm bắt tình hình, xử lý tình huống “từ sớm”, “từ xa”, BĐBP tỉnh đã làm thất bại mọi âm mưu của lực lượng thù địch, kích động hòng thành lập cái gọi là “Vương quốc Mông tự trị”; với thủ đoạn, cách thức “xưng vua”, “đón vua Mông”, góp phần to lớn vào việc giữ yên bờ cõi, chủ quyền lãnh thổ quốc gia, bảo vệ Tổ quốc. Chủ động phối hợp với các lực lượng tấn công và triệt xóa các đường dây, toán nhóm vận chuyển ma túy trên tuyến biên giới; xử lý nhiều vụ việc phạm tội xâm phạm trật tự xã hội về tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng và vũ khí tự chế; trộm cắp tài sản, mua bán gia súc qua biên giới; tranh chấp đất đai, khai thác lâm sản; xuất nhập cảnh, qua lại biên giới trái phép; buôn lậu, gian lận thương mại qua cửa khẩu; bóc gỡ, giải cứu một số vụ lừa bán người ra nước ngoài. Thường xuyên duy trì các kênh thông tin đối ngoại đồng cấp từ cấp Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh tới cấp Đồn Biên phòng; tổ chức lực lượng ngoại biên sang giúp bạn trong đấu tranh với tội phạm ma túy gắn với hoạt động phỉ và truyền đạo trái phép trên địa bàn tỉnh Hủa Phăn, Luông Pha Băng.

Bên cạnh đó, BĐBP đã triển khai nhiều chương trình, như dạy xóa mù chữ; mô hình “Bữa sáng cho em”, “Nâng bước em tới trường và con nuôi Đồn Biên phòng”; khám, cấp phát thuốc cho dân; xây dựng mô hình giúp dân phát triển kinh tế - xã hội giúp nhân dân khu vực biên giới xóa đói, giảm nghèo. Đồng thời, giúp đỡ, chia sẻ thắt chặt tình đoàn kết đặc biệt hữu nghị như chăm sóc sức khỏe nhân dân hai bên biên giới, trao tặng nhà; chủ động phối hợp phòng, chống đại dịch Covid-19... Những hoạt động thiết thực và ý nghĩa đã xây dựng niềm tin vững chắc, thế trận biên phòng toàn dân ngày càng được củng cố vững chắc, phục vụ đắc lực cho nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ an ninh biên giới.

60 năm qua, cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh Sơn La đã thực sự xứng đáng là lực lượng nòng cốt, chuyên trách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ an ninh biên giới quốc gia. Lực lượng BĐBP tỉnh một lòng sắt son trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân; luôn duy trì tốt mối quan hệ đoàn kết nội bộ, đoàn kết giữa cán bộ, chiến sĩ với nhân dân; giữa các đơn vị và các lực lượng, các ngành chức năng, đặc biệt là với Công an và Quân đội, Hải quan. Bản lĩnh chính trị, trình độ, năng lực, nghiệp vụ công tác, khả năng chiến đấu của cán bộ, chiến sĩ BĐBP Sơn La luôn được trau rèn, tích luỹ. Ghi nhận những thành tích vẻ vang của BĐBP tỉnh Sơn La, Đảng, Nhà nước, Quân đội, Bộ Tư lệnh BĐBP và cấp ủy, chính quyền địa phương đã tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý.

Bối cảnh thế giới, khu vực diễn ra trong thời gian tới hết sức phức tạp, khó lường, là lực lượng đứng trên tuyến đầu biên giới, cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh Sơn La luôn phải đối đầu với nhiều thử thách, khó khăn để bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia, vừa đấu tranh trấn áp các loại tội phạm ở khu vực biên giới, vừa phải tập trung củng cố nền biên phòng toàn dân, thế trận “biên phòng lòng dân”. Trong thời gian tới, BĐBP Sơn La cần tiếp tục thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Một là, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết đường lối chủ trương của Đảng tham mưu thực hiện tốt công tác quản lý bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới của Tổ quốc.

Hai là, chủ trì phối hợp xử lý, giải quyết có hiệu quả các vấn đề liên quan đến chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia; kiên quyết không để bị động bất ngờ trong mọi tình huống; nắm chắc tình hình nội, ngoại biên, triển khai có hiệu quả các biện pháp nghiệp vụ, phòng, chống có hiệu quả với các hoạt động phá hoại của các thế lực thù địch tuyên truyền, lôi kéo tập hợp lực lượng; xâm canh, xâm cư lấn chiếm biên giới, xuất nhập cảnh trái phép, chủ động phòng ngừa, tích cực đấu tranh có hiệu quả các loại tội phạm, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội địa bàn biên giới và tham gia với các lực lượng giữ vững tình hình an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh.

Ba là, tham mưu thực hiện tốt công tác đối ngoại biên phòng, xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Bốn là, phối hợp tốt với cấp ủy, chính quyền địa phương và các lực lượng tích cực tham gia xây dựng, củng cố cơ sở chính trị, tham gia thực hiện có hiệu quả các nghị quyết, chương trình, dự án đầu tư phát triển kinh tế - văn hóa, xã hội, xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các dân tộc biên giới.

Năm là, tập trung xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện, gắn với xây dựng nâng cao chất lượng tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.

Sáu là, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là tổ chức cơ sở đảng ở các đồn Biên phòng, nâng cao vai trò, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên; thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, xây dựng nội bộ đoàn kết thống nhất, quyết tâm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong mọi tình huống.