Hạ tầng thủy lợi là một trong những yếu tố quan trọng phục vụ sản xuất, những năm qua, từ nhiều nguồn vốn, tỉnh ta được đầu tư, sửa chữa hàng trăm công trình thủy lợi, trong đó  2 công trình thủy lợi lớn là đập thủy lợi Chiềng Dong và hồ chứa nước bản Mòng. Sau 2 năm hoàn thành và được bàn giao cho địa phương quản lý, 2 công trình này đã đem lại hiệu quả tích cực, cải thiện môi trường sinh thái trong khu vực, tạo điều kiện để phát triển nông nghiệp.

Công trình thủy lợi Chiềng Dong, huyện Mai Sơn là hạng mục trong dự án hệ thống thủy lợi Nà Sản. Dự án được Bộ Nông nghiệp và PTNT đầu tư xây dựng mới, có nhiệm vụ cấp nước tưới cho 1.450 ha đất canh tác thuộc cao nguyên Nà Sản, cấp nước sinh hoạt cho 10.000 người và phục vụ chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, phát triển kinh tế nông nghiệp địa phương; duy trì dòng chảy môi trường hạ du, góp phần cải tạo môi trường sinh thái, tạo điều kiện phát triển du lịch. Công trình hoàn thành tháng 6/2021, Sở Nông nghiệp và PTNT đã ký hợp đồng quản lý khai thác và bảo vệ với Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi Sơn La. Hiện, Công ty đã bố trí cán bộ, công nhân có chuyên môn trực 24/24, thực hiện vận hành, kiểm tra quan trắc và bảo vệ công trình đúng theo quy định.

Ông Vì Văn Sây, bản Nhịu Cọ, xã Chiềng Dong, huyện Mai Sơn, cho biết: Trước đây, Chiềng Dong chỉ có phai tạm, vào mùa mưa, nước tràn xuống thành nước lũ ngập hết ruộng lúa của dân. Từ khi đập thủy lợi Chiềng Dong được xây dựng, nguồn nước điều tiết, giúp nhân dân trong vùng dự án khai thác hết diện tích đất có khả năng sản xuất từ một, hai vụ/năm lên hai đến ba vụ/năm.

Công trình hồ chứa nước bản Mòng, xã Hua La, Thành phố cũng là dự án do Bộ Nông nghiệp và PTNT đầu tư xây dựng mới, có nhiệm vụ phòng, chống lũ quét, sạt lở, tạo nguồn cấp nước công nghiệp và sinh hoạt với lưu lượng 27.500 m³/ngày đêm; cấp nước tưới tự chảy cho 263 ha đất nông nghiệp ven suối Nậm La; tạo nguồn cấp nước tưới cho 947 ha đất nông nghiệp. Sau khi hoàn thành và đưa vào sử dụng, theo đánh giá, năm 2022, hồ bản Mòng đã cắt, giảm lũ cho thành phố Sơn La, giảm ngập úng khu vực xã Chiềng Xôm so với các năm trước.

Anh Bùi Nam Hưng, cán bộ quản lý hồ nước bản Mòng, thông tin: Công trình có dung tích gần 10,2 triệu m³, được lắp đặt hệ thống camera giám sát và trạm đo mưa tự động; xây dựng kho dữ liệu có đầy đủ các thông tin để đánh giá, kiểm soát nguồn nước, tình hình công trình; hỗ trợ điều hành ứng phó và giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại, rủi ro do thiên tai gây ra. Các thiết bị sẽ lưu trữ thông số theo thời gian; xuất dữ liệu theo khung giờ hằng ngày, hằng tháng; kết nối, tích hợp dữ liệu với hệ thống giám sát, điều khiển của hệ thống. Chủ động ứng phó với các diễn biến bất thường của thời tiết, bảo đảm an toàn cho công trình.

Ông Cao Viết Thịnh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT, thông tin: Phát huy hiệu quả của các dự án trên theo nhiệm vụ đã được phê duyệt, Sở đang đôn đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và PTNT triển khai giai đoạn 2 theo tiến độ đã đề ra, đảm bảo an toàn trong quá trình thi công xây dựng. Theo đó, đối với đập thủy lợi Chiềng Dong, giai đoạn 2 được khởi công từ tháng 3/2023 tiếp tục đầu tư hệ thống kênh thoát lũ đến các xã thuộc cao nguyên Nà Sản, dự kiến hoàn thành vào tháng 6/2024. Bên cạnh đó, tiếp tục phối hợp với UBND Thành phố và huyện Mai Sơn tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư triển khai thực hiện 2 dự án cấp nước sinh hoạt từ 2 công trình cấp nước nước cho Thành phố và huyện Mai Sơn.

Phát huy hiệu quả công trình, các đơn vị quản lý phối hợp với chính quyền địa phương tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn người dân tham gia bảo vệ, không lấn chiếm hành lang. Đồng thời, tổ chức các lớp đào tạo bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ về quản lý khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi, bảo đảm an toàn hồ chứa cho cán bộ, tổ chức và cá nhân trực tiếp quản lý, khai thác công trình thủy lợi, đảm bảo phục vụ phát triển sản xuất nông nghiệp và đời sống sinh hoạt của nhân dân.