Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp là nhiệm vụ trọng tâm trong chương trình công tác Đoàn, những năm qua, Tỉnh đoàn đã triển khai nhiều chương trình, hoạt động nâng cao nhận thức, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp, lập nghiệp trong thanh niên.

Đồng hành với thanh niên khởi nghiệp

Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là quá trình khởi nghiệp dựa trên ý tưởng sáng tạo, tạo ra sản phẩm mới; hoặc sản phẩm cũ nhưng có điểm khác nổi trội, ưu việt hơn so với những sản phẩm, dịch vụ đã từng có trên thị trường và được phát triển nhanh chóng vượt bậc. 

Hiện nay, toàn tỉnh có 120.172 thanh niên từ 16-30 tuổi. Khuyến khích tinh thần khởi nghiệp, khát vọng làm giàu chính đáng của ĐVTN, trong giai đoạn 2016 - 2023, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn chú trọng công tác tuyên truyền, định hướng nghề nghiệp phù hợp với trình độ, năng lực của từng đối tượng và điều kiện của mỗi địa phương. Phát triển các CLB sáng tạo, các mô hình “Không gian số”, “Không  gian sáng tạo”, “Không gian công nghệ”... để ĐVTN có môi trường thuận lợi sáng tạo và chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp. Đồng thời, tổ chức 178 buổi tư vấn, giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp; 18 hoạt động kết nối các quỹ hỗ trợ khởi nghiệp, các nhà đầu tư khởi nghiệp để hỗ trợ các dự án khởi nghiệp của thanh niên. Chỉ đạo các cơ sở đoàn, hỗ trợ thanh niên hình thành và hiện thực hóa các ý tưởng, dự án khởi nghiệp.

Đồng hành cùng thanh niên, các cấp bộ đoàn trong tỉnh đã hỗ trợ tiếp cận với các nguồn vốn lãi suất thấp để phát triển sản xuất, kinh doanh. Hiện nay, các cơ sở đoàn trong tỉnh đang quản lý 927 tổ tiết kiệm và vay vốn, tổng dư nợ trên 1.508 tỷ đồng, với 29.514 hộ vay. Giải ngân 774 triệu đồng vốn vay Quỹ quốc gia về việc làm cho thanh niên; hỗ trợ 86 dự án, mô hình khởi nghiệp của thanh niên, tổng trị giá 6 tỷ 129 triệu đồng. Đồng thời, tổ chức 274 buổi tập huấn chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật sản xuất cho 3.356 thanh niên. Thành lập 204 đội trí thức trẻ tình nguyện hỗ trợ chuyển giao khoa học kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp; duy trì 18 tổ hợp tác, 68 HTX thanh niên, 204 CLB thanh niên làm kinh tế giỏi. Triển khai 223 mô hình “Vườn ươm thanh niên” và trao tặng 149 “Vườn cây sinh kế” cho các hộ gia đình thanh niên có hoàn cảnh khó khăn.

Anh Lò Mạnh Cường, Phó Bí thư Tỉnh đoàn, thông tin: Ban Thường vụ Tỉnh đoàn thường xuyên tuyên truyền, phổ biến các cơ chế, chính sách về phát triển kinh tế, khởi nghiệp, lập nghiệp; hướng dẫn quy trình xây dựng sản phẩm OCOP, quảng bá, giới thiệu sản phẩm thanh niên...  Chú trọng đổi mới, tăng cường ứng dụng công nghệ số trong hoạt động tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho thanh niên; chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật; đẩy mạnh khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong thanh niên.

Những ý tưởng khởi nghiệp thành công

 Giai đoạn 2016 - 2023, toàn tỉnh có hơn 40.000 ý tưởng sáng tạo của ĐVTN được đăng tải lên Cổng thông tin Ngân hàng ý tưởng; hiện thực hóa hơn 2.000 ý tưởng sáng tạo áp dụng vào thực tế; đề cử 3 sản phẩm tham gia xét chọn Giải thưởng “Tuổi trẻ sáng tạo”; 8 sản phẩm, ý tưởng tham gia Cuộc thi “Sáng kiến sử dụng điện an toàn, tiết kiệm trong thanh thiếu niên” cấp Trung ương. Tổ chức 6 cuộc thi “Dự án, ý tưởng khởi nghiệp trong thanh niên, sinh viên tỉnh Sơn La”, thu hút hơn 2.000 thanh niên tham gia; củng cố hoạt động 103 CLB thanh niên khởi nghiệp; đề xuất 3.520 sáng kiến, giải pháp sáng tạo trong lao động, sản xuất, kinh doanh. Từ thực tiễn, nhiều mô hình, ý tưởng khởi nghiệp của ĐVTN đã thành công, giải quyết việc làm cho lao động địa phương. 

Với sự tư vấn của thầy, cô giáo Trường đại học Tây Bắc về ý tưởng và tạo điều kiện của tổ chức Đoàn, năm 2017, anh Là Văn Phong, huyện Quỳnh Nhai, đã khởi nghiệp thành công với mô hình dịch vụ du lịch lòng hồ thủy điện Sơn La, nuôi trồng thủy sản. Ngoài khai thác khu du lịch vịnh Uy Phong với các hạng mục và trải nghiệm, như: Nhà hàng nổi, khu nuôi cá lồng, các khu trải nghiệm dưới nước như chèo sup , bể bơi, đảo nhà sàn ngủ cộng đồng,  khu camping…Công ty còn tổ chức các tour xuyên hồ thủy điện Sơn La như Quỳnh Nhai – Mường La, Quỳnh Nhai – Mường Lay, tỉnh Điện Biên.

Anh Là Văn Phong, Giám đốc Công ty cổ phần du lịch Quỳnh Nhai Travel, chia sẻ: Khi chọn lĩnh vực kinh doanh cần bám sát vào tiềm năng lợi thế. Hoạt động kinh doanh luôn đặt chữ tâm, chữ tín lên hàng đầu để mang tới khách hàng sự phục vụ tận tâm, an toàn chu đáo nhất. Đến nay, Công ty có 9 cổ đông và 10 lao động; 100 % là  đoàn viên thanh niên. Công ty đã có 3 tàu du lịch 2 tầng với sức chứa từ 30 -100 khách. Năm 2023, doanh thu của Công ty đạt 3,5 tỷ đồng.  

Còn anh Nguyễn Văn Toàn, Giám đốc HTX 26-03, huyện Yên Châu lại khởi nghiệp thành công trong lĩnh vực nông nghiệp. Từ ý tưởng sơ khai nâng cao giá trị tỏi Yên Châu bằng máy lên men, đến nay sản phẩm tỏi đen đã là thương hiệu nổi tiếng của huyện. Sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao và dự kiến năm 2024 sẽ nâng lên 4 sao. Tỏi đen có mặt tại 6 tỉnh thành và các gian hàng, điểm dừng chân trên cả nước, như Hệ thống siêu thị Winmax, siêu thị Dabaco; sàn thương mại điện tử lớn như Tiki, lazada, shopee, tiktok. Sản phẩm còn xuất khẩu sang các nước Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan. Thị trường rộng mở, doanh thu từ sản phẩm tỏi đen đạt 15 tỷ đồng/năm.

Anh Nguyễn Văn Toàn, Giám đốc HTX 26-03, cho hay: Khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp là một hướng đi tiềm năng, nhưng cũng nhiều thách thức. Do có chiến lược hợp lý thì khởi nghiệp từ nông nghiệp đem lại lợi ích kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống. Để một sản phẩm hay một ý tưởng thành hiện thực, mở rộng được thị trường và tạo chỗ đứng trên thị trường thì sự liên kết  giữa 4 nhà “Nhà nước - doanh nghiệp - nhà nông - nhà khoa học”  là vô cùng quan trọng.

Việc nhận thức rõ về tiềm năng và thách thức sẽ giúp các ĐVTN khởi nghiệp, xây dựng chiến lược hiệu quả. Đặc biệt, cùng với ý tưởng là sự hỗ trợ từ các chính sách của Nhà nước và cộng đồng là yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của các HTX, doanh nghiệp trẻ ở tất cả các lĩnh vực.

Phát triển năng lực khởi nghiệp của thanh niên

Phát triển năng lực khởi nghiệp của ĐVTN, giai đoạn 2024-2030, Tỉnh đoàn đề ra mục tiêu 100% cán bộ Đoàn, Hội và trên 80% số ĐVTN được tuyên truyền nâng cao nhận thức về chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước trong lĩnh vực phát triển kinh tế, việc làm, khởi nghiệp. Hằng năm, 100% huyện, thành đoàn có hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức về khởi nghiệp, chuyển đổi số cho thanh niên. Hỗ trợ 500 thanh niên khởi nghiệp, trong đó có 60% số thanh niên khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; thành lập ít nhất 20 hợp tác xã do thanh niên làm chủ. Duy trì và xây dựng 20 doanh nghiệp do thanh niên làm chủ được tư vấn, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp. Định kỳ hằng năm, tổ chức các cuộc thi: Học sinh, sinh viên với ý tưởng khởi nghiệp; dự án khởi nghiệp sáng tạo trong ĐVTN; tổ chức Ngày hội thanh niên khởi nghiệp…

Thúc đẩy ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp đổi mới của ĐVTN, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn tiếp tục cụ thể hóa các phong trào hỗ trợ, chăm lo, đẩy mạnh chương trình khởi nghiệp. Tuyên truyền nâng cao nhận thức về khởi nghiệp, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; thành lập các đội hình trí thức trẻ cấp tỉnh tình nguyện, có chuyên môn hướng dẫn kỹ năng áp dụng khoa học công nghệ trong khởi nghiệp cho người dân, thanh, thiếu niên ở các vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới. 

Anh Lò Mạnh Cường, Phó Bí thư Tỉnh Đoàn, cho biết:  Ban Thường vụ Tỉnh đoàn tiếp tục tìm kiếm, hiện thực hóa ý tưởng khởi nghiệp cho ĐVTN thông qua các cuộc thi ý tưởng dự án khởi nghiệp trong thanh niên, sinh viên dân tộc thiểu số. Chủ động đề xuất với cấp ủy, chính quyền để ĐVTN tiếp cận với những chính sách của tỉnh, Trung ương, hỗ trợ phát triển kinh tế. Hỗ trợ cho thanh niên trong việc tiếp cận với chuyển đổi số để quảng bá những sản phẩm của thanh niên. Biểu dương, khen thưởng các doanh nhân trẻ tiêu biểu, thanh niên tiêu biểu sản xuất, kinh doanh giỏi, thanh niên khởi nghiệp thành công trên lĩnh vực nông nghiệp và du lịch trải nghiệm.

Với sự nỗ lực, cố gắng của ĐVTN, sự quan tâm hỗ trợ của chính quyền địa phương và tổ chức Đoàn, tuổi trẻ Sơn La tiếp tục nuôi dưỡng tinh thần sáng tạo, chủ động, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn trong quá trình khởi nghiệp, góp phần xây dựng tỉnh Sơn La phát triển xanh, nhanh, bền vững.