Thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tỉnh Sơn La đã kịp thời kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC và CNCH) tỉnh, do đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban. Ban Chỉ đạo tỉnh và các sở, ngành, địa phương đã tập trung tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các văn bản pháp luật, chỉ thị, nghị quyết, văn bản chỉ đạo của Trung ương, của Bộ Công an và của tỉnh về công tác PCCC và CNCH; tổ chức các hội nghị tập huấn, xây dựng chương trình hành động và chỉ đạo tổ chức phổ biến, quán triệt, tuyên truyền sâu rộng tới các tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể, tổ chức xã hội các cấp và nhân dân nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong PCCC và CNCH, gắn với phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội.

Phát huy vai trò trách nhiệm trong PCCC và CNCH, lực lượng Công an, nòng cốt là lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã tăng cường tuyên truyền, giáo dục pháp luật, kiến thức và huấn luyện nghiệp vụ về PCCC và CNCH. Từ đầu năm đến nay, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an tỉnh tổ chức 263 lượt tuyên truyền lưu động trên xe chữa cháy, khuyến cáo các điều kiện đảm bảo an toàn PCCC và CNCH tại các địa bàn dịp lễ, tết, mùa hanh khô và các sự kiện chính trị, văn hóa - xã hội của địa phương. Cấp phát 36.000 tờ rơi, tờ gấp về PCCC và CNCH cho Công an cấp xã. Phối hợp với Sở Tư pháp tham mưu UBND tỉnh tổ chức thành công Cuộc thi trực tuyến tìm hiểu Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ năm 2024, với hơn 48.000 bài dự thi của hơn 36.600 tác giả.

Công an tỉnh đã chủ động phối hợp với các cơ quan, đơn vị chức năng tham mưu với UBND tỉnh tổ chức Hội thao nghiệp vụ chữa cháy và CNCH của lực lượng PCCC cơ sở dân phòng và “Tổ liên gia an toàn PCCC” toàn tỉnh năm 2025, với 36 đội thi. Tổ chức tuyên truyền, trải nghiệm PCCC và CNCH tại 428 địa điểm với 46.000 người tham gia; huấn luyện nghiệp vụ về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ 51 lớp, thu hút trên 4.400 người tham gia.

Phong trào Toàn dân PCCC và CNCH được đẩy mạnh, kịp thời nhân rộng các mô hình điểm, các điển hình tiên tiến trong phong trào. Đến nay, toàn tỉnh đã xây dựng 217 mô hình Tổ liên gia an toàn PCCC; 164 điểm chữa cháy công cộng; 5 mô hình “Chợ kiểu mẫu đảm bảo an toàn PCCC và CNCH”; 3 mô hình “Khách sạn kiểu mẫu đạt chuẩn về an toàn PCCC”; duy trì và nhân rộng 322 mô hình “Cụm dân cư an toàn PCCC”; 11 mô hình “Máy bơm chữa cháy của Công an xã”...

Việc hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra chấp hành pháp luật về PCCC và CNCH, điều tra các vụ cháy nổ và xử lý vi phạm được tăng cường. Triển khai kế hoạch đảm bảo an toàn PCCC và CNCH, triển khai đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự Đại hội Đảng các cấp, Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng và các hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước. 9 tháng qua, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã tiến hành kiểm tra an toàn về PCCC và CNCH với 1.359 lượt cơ sở, lập 18 biên bản vi phạm hành chính về PCCC. Các tổ công tác đi cơ sở tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong PCCC cho 137/142 tổ chức, cá nhân. Đồng thời, quan tâm tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính mức độ 3, 4 qua cổng dịch vụ công của Bộ Công an, các hồ sơ được trả đúng và trước hạn và đều được số hóa đạt 100%.

Tổ chức bộ máy, công tác xây dựng lực lượng được củng cố, kiện toàn, bố trí phù hợp, nhất là sau khi kết thúc hoạt động của Công an cấp huyện, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đã triển khai thành lập Đội Hậu cần, quản lý phương tiện PCCC và CNCH; thành lập 4 tổ chữa cháy và CNCH thuộc Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH tại khu vực Phù Yên, Mai Sơn, Sông Mã, Thuận Châu. Có 3 đơn vị, gồm: Nhà máy thủy điện Sơn La, Nhà máy thủy điện Huội Quảng, Khu công nghiệp Mai Sơn đã thành lập đội PCCC chuyên ngành, với tổng số 76 thành viên. Về lực lượng PCCC cơ sở, toàn tỉnh có trên 11 nghìn cơ sở thuộc diện quản lý; 100% số cơ sở thuộc diện đã thành lập đội PCCC cơ sở.

Công tác thường trực sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện, lập, thực tập phương án PCCC và CNCH được chú trọng, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH duy trì thường trực chiến đấu 24/24h, đảm bảo về lực lượng và phương tiện, sẵn sàng cơ động nhanh trong mọi tình huống khi có cháy, nổ, sự cố tai nạn xảy ra; tham gia bảo đảm an toàn PCCC và CNCH các hoạt động, sự kiện lớn của tỉnh, xã. Tham mưu thành lập Đội tuyển tham gia Hội thi thể thao nghiệp vụ chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ trong Đại hội khỏe “Vì An ninh Tổ quốc” lần thứ IX năm 2025, đoạt giải nhất toàn đoàn vòng thứ hai; đoạt Huy chương Bạc nội dung bơi cứu nạn, cứu hộ tại vòng chung kết.

Bên cạnh đó, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH còn tích cực hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai, mưa lũ. Cuối tháng 7, đầu tháng 8 vừa qua, hoàn lưu cơn bão số 3 đã gây ra lũ quét, sạt lở đất, làm thiệt hại nặng về người, tài sản tại các xã tại khu vực Sông Mã, cán bộ, chiến sĩ Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH đã có mặt kịp thời ở các điểm thiên tai, mưa lũ, khẩn trương tổ chức các hoạt động cứu nạn, cứu hộ, di dời người dân ra khỏi các vùng ngập lụt nguy hiểm, tìm kiếm người mất tích. Lãnh đạo Bộ Công an có thư khen biểu dương, khen ngợi triển khai ứng phó với mưa, lũ của Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an tỉnh.

Triển khai thực hiện các hoạt động hưởng ứng Tháng an toàn PCCC lần thứ 30 (tháng 10/2025), ngày “Toàn dân PCCC, CNCH” lần thứ 24 (ngày 4/10/2025). Công an tỉnh đã tham mưu với UBND tỉnh ban hành kế hoạch chỉ đạo các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh tổ chức các hoạt động hưởng ứng; tổ chức diễn tập phương án chữa cháy và CNCH cấp tỉnh có huy động nhiều lực lượng, phương tiện phối hợp tham gia tại Nhà máy thủy điện Huội Quảng, xã Chiềng Lao; tổ chức huấn luyện nghiệp vụ PCCC và CNCH, học tập, thực tập phương án chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ tại chỗ. Các xã, phường kiện toàn Ban Chỉ đạo PCCC và CNCH cấp xã; thực hiện chức năng quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy theo quy định; phổ biến kiến thức, tập huấn kỹ năng an toàn PCCC và CNCH, thoát nạn cho người dân, xây dựng, củng cố các đội dân phòng...

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan, mưa lũ, khô hanh thất thường làm phát sinh nhiều nguy cơ dẫn đến cháy, nổ, tai nạn, sự cố, thiên tai bão lũ; Vì vậy, công tác đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của người dân trước hiểm họa cháy, nổ, tai nạn, sự cố trong giai đoạn hiện nay rất cấp bách. Chủ động phòng ngừa, hạn chế thấp nhất thiệt hại do cháy, nổ gây ra, các cấp, các ngành, địa phương trong tỉnh cần tiếp tục tập trung chỉ đạo, thực hiện quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:

Một là, tập trung triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản chỉ đạo của Trung ương, Bộ Công an, Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh về thực hiện công tác PCCC và CNCH, trọng tâm là Luật PCCC và CNCH năm 2024 và các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành.

Hai là, kiện toàn Ban Chỉ đạo PCCC và CNCH cấp xã; rà soát kiện toàn lại lực lượng PCCC và CNCH cơ sở; lực lượng dân phòng; các mô hình PCCC và CNCH ở địa phương như: “Tổ liên gia an toàn PCCC”; “Điểm chữa cháy công cộng”; “Cụm dân cư an toàn PCCC”... đảm bảo tiêu chí và hoạt động hiệu quả ngay từ cơ sở. Tập trung tuyên truyền, vận động 100% hộ gia đình tối thiểu có 1 người được tuyên truyền, huấn luyện nghiệp vụ về PCCC và CNCH; 100% hộ gia đình tự trang bị tối thiểu 1 bình chữa cháy; 100% hộ gia đình mở lối thoát nạn thứ hai.

Ba là, tiếp tục phối hợp tuyên truyền trên các phương tiện thông tin truyền thông về pháp luật, kiến thức PCCC và CNCH. Tổ chức huấn luyện, bồi dưỡng nghiệp vụ PCCC và CNCH cho 100% Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND cấp xã; trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố; người đứng đầu cơ sở; thành viên Đội PCCC và CNCH cơ sở, chuyên ngành, dân phòng, tổ bảo vệ an ninh, trật tự và các đối tượng khác theo chỉ đạo.

Bốn là, các sở, ngành, UBND các cấp phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về PCCC và CNCH. Tăng cường kiểm tra, thực hiện công tác PCCC thuộc thẩm quyền, để kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, thiếu sót không để xảy ra cháy, nổ, tai nạn gây thiệt hại về người, tài sản do lỗi chủ quan. Các đơn vị, doanh nghiệp, cơ sở có nguy hiểm cháy nổ cao củng cố và duy trì hiệu quả lực lượng PCCC và CNCH cơ sở, chuyên ngành; thường xuyên tự kiểm tra đảm bảo tuyệt đối an toàn PCCC và CNCH trong quá trình hoạt động...