Đường điện do người dân tự kéo tại bản Pảng, xã Chiềng Đen (Thành phố)

bắt ngang qua đường, một số cột bị nghiêng ngả, đổ gẫy.

Xã Chiềng Đen có 1.304 hộ, với 5.800 nhân khẩu, là xã có dân cư phân bố tập trung không đồng đều, còn nhiều điểm dân cư dãn hộ, dãn bản để phát triển kinh tế. Do chưa có đường điện hạ thế đến tận bản nên hiện nay, gần 300 hộ dân thuộc 17 cụm dân cư thuộc 8 bản trên địa bàn xã phải tự kéo điện từ trụ chính về để sử dụng. Hệ thống đường dây sau công tơ do các hộ dân tự đầu tư, quản lý với chiều dài đường dây lớn, chắp nối nhiều đoạn, các hộ tự ý đấu nối dùng chung dẫn tới hao tổn lớn về điện áp; đa số đường dây sử dụng cột tre, gỗ, bê tông tự chế, không đảm bảo an toàn.

Bản Pảng nằm ngay trung tâm xã Chiềng Đen, đường trong bản đã được bê tông hóa, nhà cửa được người dân xây dựng khá kiên cố, nhưng hệ thống điện thì tiềm ẩn nguy hiểm. Do khoảng cách từ trạm biến áp đến các hộ gia đình xa nên người dân trong bản phải tự bỏ tiền mua dây, dựng cột tạm để kéo điện về nhà, có hộ phải kéo đường dây dài tới 700-1.000 m. Dọc con đường dài khoảng 300 m từ điểm cột điện chính cuối cùng, một loạt các dây điện được mắc trên các cây tre, cột gỗ tạm bợ. Nhiều chỗ dây điện được vắt ngang tầm với của trẻ nhỏ, ngay trên bờ rào, mái nhà, bụi cây bên đường, có đoạn dây điện xà xuống sát mặt đường; thậm chí nhiều đoạn dây điện bị đứt được nối lại sơ sài, dây bị hở nhìn thấy rõ lõi đồng phía trong. Chống đỡ mớ dây điện đó là những cây tre, cây gỗ tạp chỉ cao trung bình hơn 3m. Đa phần các cột đỡ dây điện này sau một thời gian mưa, nắng đã bị mục nát và gãy, đổ, xiêu vẹo, khiến cho nhiều đường dây điện kéo ngang qua đường bị võng xuống, chồng chéo lên nhau. Nhìn cảnh tượng này, người và phương tiện giao thông qua lại nơi đây không khỏi lo sợ, nhất là vào mùa mưa bão. Những người dân đang sống chung với lưới điện không an toàn thì cách mà họ tự bảo vệ mình là dây đứt, hở thì nối lại rồi cuốn băng keo cho kín; cột đổ thì dựng lại; nhắc nhở con cháu tránh xa đường dây điện...

Gia đình chị Cà Thị Sọi, bản Pảng tự kéo điện về sử dụng đã nhiều năm nay. Do khoảng cách từ công tơ tổng tới nhà khá xa nên chị phải kéo điện băng qua vườn cà phê của các hộ dân khác. Trước đây, ít hộ sử dụng nên điện còn mạnh, nay nhiều hộ dùng chung một đường dây khiến điện ngày càng yếu, việc điện chập chờn, đứt dây, cháy bóng xảy ra thường xuyên. Đặc biệt, khi gió to, cành cây cọ xát với dây làm rò rỉ điện, mỗi khi ra vườn chăm sóc cà phê, mọi người trong gia đình chị ai cũng nơm nớp nỗi lo bị điện giật.

Theo các hộ dân sống ở khu vực này, do dây nhỏ, tải xa nên những hộ gia đình ở cuối bản điện rất yếu, không ổn định, hao phí đường dây lớn. Được biết, chi phí để kéo điện thắp sáng của các hộ dân trong xã khoảng 10-15 triệu đồng/hộ. Một số hộ dân không có điều kiện nên mua dây điện kém chất lượng và tự ý đấu nối, khiến việc truyền tải điện không bảo đảm, hiệu quả sử dụng thấp. Anh Cà Văn Quỳnh, bản Tam chia sẻ: Công tơ điện xa nhà nên gia đình anh phải bỏ ra 14 triệu đồng để mua dây kéo điện về sử dụng. Do đường dây điện vào nhà thấp, mỗi khi xe chở hàng đi qua lại mắc vào dây điện nên bị đứt, phải thay dây. Dù điện tiêu thụ ít hay nhiều thì vẫn phải trả bù thêm phần điện năng thất thoát, hao tổn. Vì vậy, chi phí cho việc mua dây và thanh toán tiền điện chiếm một khoản chi phí lớn trong sinh hoạt gia đình.

Trao đổi về vấn đề này, ông Quàng Văn Biu, Phó Chủ tịch UBND xã Chiềng Đen, cho biết: Hệ thống đường dây hạ thế chưa được đầu tư đến hết các điểm dân cư, người dân phải tự kéo dây điện về nhà nên rất tạm bợ, khoảng cách xa gây mất an toàn trong sử dụng điện. Người dân thì không có khả năng để tự đầu tư hệ thống đường điện bài bản. Trước mối lo nguy hiểm từ đường dây điện tự kéo, UBND xã đã kiến nghị Thành phố và Công ty Điện lực Sơn La xem xét hỗ trợ, đầu tư, mở rộng hệ thống lưới điện đáp ứng nhu cầu của người dân. Ngay sau khi tiếp nhận ý kiến của người dân, Công ty Điện lực Sơn La đã tiến hành khảo sát, lập kế hoạch chi tiết và trong thời gian tới sẽ đầu tư, nâng cấp hệ thống lưới điện cho các bản trên địa bàn, đảm bảo nguồn điện phục vụ cho người dân.

Điện là nhu cầu thiết yếu góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và là một trong những tiêu chí quan trọng trong xây dựng nông thôn mới. Vì vậy, việc ngăn chặn nguy cơ tai nạn do sử dụng điện không an toàn là hết sức cần thiết. Đề nghị các ngành chức năng sớm có đầu tư hệ thống lưới điện ổn định, an toàn trên địa bàn xã; tạo điều kiện cho người dân yên tâm sinh hoạt và sản xuất. Trước mắt, khi chưa có hỗ trợ thì người dân cũng cần nâng cao ý thức trong việc sử dụng lưới điện, cẩn thận trong việc kéo, nối đường điện; thường xuyên kiểm tra, kịp thời thay thế những đường dây điện, cột đỡ không đảm bảo an toàn để đề phòng tai nạn xảy ra trong mùa mưa bão.