Trải qua bao thăng trầm, lấy lịch sử của miền đất trở thành điểm tựa; lấy truyền thống của quê hương nuôi dưỡng niềm tin; Thành phố dần vươn lên từ trong gian khó, hy sinh và cả từ niềm lạc quan, hy vọng về một ngày mai sẽ trở thành “hòn ngọc miền Tây Bắc của Tổ quốc”.

Phát huy truyền thông của Thị xã Anh hùng, bước vào kỷ nguyên mới XXI, hướng đến mục tiêu xây dựng Thị xã sớm trở thành Thành phố trực thuộc tỉnh. Với sự quan tâm đặc biệt của tỉnh và nỗ lực đầu tư đồng bộ, bộ mặt thị xã Sơn La đã có nhiều khởi sắc, cơ cấu kinh tế có bước chuyển dịch khá, cơ sở hạ tầng đô thị, nông thôn có chuyển biến mạnh mẽ, đời sống nhân dân  ngày càng được cải thiện. Đúng dịp kỷ niệm 110 năm ngày thành lập tỉnh, ngày 06/10/2005, Bộ Xây dựng đã quyết định công nhận thị xã Sơn La là đô thị loại III. Đây là tiền đề quan trọng để tỉnh Sơn La và thị xã Sơn La đã tập trung đầu tư xây dựng, phát triển đô thị, nhất là đối với những tiêu chí đô thị loại III còn thiếu và yếu để hướng đến trở thành Thành phố trực thuộc tỉnh.

Lãnh đạo Thị xã đón nhận Quyết định của Bộ Xây dựng công nhận Thị xã Sơn La là đô thị loại III, năm 2005.

Tiếp tục chặng đường xây dựng thành phố, thị xã Sơn La đã chú trọng phát triển kinh tế; đầu tư chỉnh trang, nâng cấp cơ sở hạ tầng phục vụ nhu cầu thiết yếu của đô thị; nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân; phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị để xây dựng đô thị ngày càng khang trang, sáng - xanh - sạch - đẹp, tạo niềm tin trong mọi tầng lớp nhân dân, tham gia tích cực thực hiện công cuộc đổi mới, xây dựng quê hương giàu đẹp. Năm 2006, Chính phủ ban hành Nghị định thành lập 02 phường Chiềng An và phường Chiềng Sinh, đơn vị hành chính lúc này là 6 xã, 6 phường.

Bằng nỗ lực vượt bậc, tập trung phát triển kinh tế gắn với đầu tư chỉnh trang, nâng cấp cơ sở hạ tầng phục vụ nhu cầu thiết yếu của đô thị; nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân; phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị để xây dựng đô thị ngày càng khang trang, sáng - xanh - sạch - đẹp. Chỉ sau 3 năm, ngày 26/10/2008 Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Sơn La long trọng tổ chức Lễ công bố Nghị định của Chính phủ về thành lập thành phố Sơn La thuộc tỉnh Sơn La. Đây là mốc son lịch sử quan trọng trong suốt chặng đường 47 năm xây dựng và phát triển của thị xã Sơn La. 

Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Vĩnh Trọng trao Huân Chương độc lập hạng Ba cho Thành phố năm 2008.

Chủ tịch UBND tỉnh trao Nghị định của Chính phủ về thành lập thành phố Sơn La thuộc tỉnh Sơn La, năm 2008.

Năm 2010, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết thành lập phường Chiềng Cơi, đến nay thành phố có 7 phường, 5 xã. Dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, Đảng bộ và nhân dân thành phố đã huy động các nguồn lực cho đầu tư phát triển, chuyển dịch mạnh cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp, xây dựng, dịch vụ; nông, lâm nghiệp. GDP năm 2010 đã tăng 16,79%, gấp 2,2 lần so với 2005; thu nhập bình quân đầu người đạt 20,55 triệu đồng/năm. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực: tỷ trọng nông, lâm nghiệp, thủy sản giảm từ 13,74% xuống còn 10%; công nghiệp - xây dựng tăng từ 28,98% lên 33,5%; dịch vụ ổn định ở mức 56,5%. Bộ mặt nông thôn đã có những tiến bộ rõ nét, hệ thống giao thông, điện, nước sinh hoạt, thông tin liên lạc được đầu tư nâng cấp; giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ, y tế, truyền thanh truyền hình có bước phát triển mạnh; công tác an sinh xã hội được quan tâm; hoạt động văn hóa xã hội có nhiều tiến bộ.

Đồng chí Tòng Thị Phóng, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc Hội trao Huân Chương độc lập hạng Nhì cho Thành phố, năm 2013. 

Đặc biệt là 5 năm qua (2015-2020), kinh tế của Thành phố phát triển tương đối toàn diện, tốc độ tăng trưởng khá, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo định hướng phát triển của thành phố. Tổng giá trị sản xuất (giá so sánh năm 2010) của giai đoạn là 45.348 tỷ đồng; tốc độ tăng bình quân 5 năm là 12,2%/năm. Tổng thu ngân sách trên địa bàn của giai đoạn đạt 2.270 tỷ đồng, dần nâng cao khả năng tự cân đối của ngân sách thành phố. Thu nhập bình quân đầu người ước đạt 48,5 triệu đồng/năm. Chuyển đổi cây trồng hiệu quả kinh tế thấp sang trồng cây ăn quả, cây công nghiệp lâu năm. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, áp dụng các tiêu chuẩn tiên tiến (GAP, VietGAP, UTZ…) vào sản xuất; giá trị sản xuất bình quân ước đạt 60-100 triệu đồng/ha/năm.

Trên địa bàn thành phố có trên 1.200 doanh nghiệp, trên 40 HTX, trên 10.000 hộ kinh doanh cá thể được cấp phép; đã thành lập và phát triển Chi hội doanh nghiệp thành phố với trên 300 thành viên tham gia. Tập trung chỉ đạo cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo sức hấp dẫn về thu hút đầu tư vào địa bàn thành phố. Tăng cường công tác phối hợp với các ngành của tỉnh thu hút hơn 70 dự án đầu tư với tổng mức vốn đăng ký gần 3.800 tỷ đồng… Hạ tầng nông thôn, tổ chức sản xuất kinh tế ở 5 xã có nhiều chuyển biến tích cực, đời sống nhân dân được cải thiện và nâng cao. 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Đô thị thành phố có nhiều khởi sắc và tạo dấu ấn phát triển mạnh mẽ, từng bước hoàn thành các tiêu chí đô thị loại II. Công tác chỉnh trang đô thị được triển khai tích cực, tỷ lệ tuyến phố văn minh đô thị đạt 70,6%. Các dự án giải phóng mặt bằng của tỉnh và thành phố được triển khai quyết liệt với tổng diện tích trên 535 ha (ước đạt 85%) cơ bản đảm bảo tiến độ bàn giao mặt bằng thi công xây dựng các công trình. Phối hợp với các sở, ban, ngành của tỉnh tham mưu, triển khai thu hút đầu tư vào địa bàn thành phố: Trung tâm thương mại và nhà phố thương mại Vincom, Khách sạn Mường Thanh, các khu dân cư và triển khai thực hiện các dự án trọng điểm: Quảng trường Tây Bắc, Tượng đài Bác Hồ với đồng bào các dân tộc Tây Bắc, Trung tâm thể dục - thể thao tỉnh, Kè suối Nậm La...

Văn hóa, thông tin, thể thao và du lịch được triển khai thực hiện có hiệu quả theo hướng phát triển nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc vùng Tây bắc. Tổ chức các Lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc các dân tộc Thành phố (như Lễ hội Đền thờ Vua Lê Thái Tông, Lễ hội Mùa Hoa Ban, Hội Xuân dâng Bác...). Duy trì và phát triển các hoạt động thể thao thành tích cao, thể thao dân tộc, quần chúng. Quan tâm phát triển du lịch cộng đồng (Homestay) và du lịch sinh thái kết hợp với du lịch văn hóa - lịch sử. Tập trung thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; chú trọng phát triển toàn diện năng lực, thể chất, nhân cách, đạo đức, kỹ năng sống cho học sinh. Thành phố có 43 trường học (đã sáp nhập 18 đơn vị trường học thành 09 đơn vị trường học); năm 2020 tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia là 81,3%. Công tác y tế, dân số và chăm sóc sức khỏe nhân dân được quan tâm chăm lo: 12/12 xã, phường đạt tiêu chí quốc gia về y tế. Tỷ lệ hộ nghèo đã giảm từ 1,72% năm 2015 xuống còn 0,92 % năm 2020 (theo chuẩn nghèo đa chiều); tỷ lệ hộ cận nghèo xuống dưới 1%/tổng số hộ trên địa bàn.

An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, quốc phòng được đảm bảo. Duy trì và nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế kết nghĩa với các tỉnh Bắc Lào, thực hiện tốt mối quan hệ với các đô thị trong cụm đô thị miền núi phía Bắc và các đô thị trong Hiệp hội đô thị Việt Nam. Chú trọng đẩy mạnh cải cách hành chính, thực hiện công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị. Hoàn thành và hiện đại hóa Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả thành phố; liên thông hiện đại tại cấp xã trên địa bàn.

Công tác xây dựng Đảng đạt nhiều kết quả tích cực. Kịp thời quán triệt, triển khai và thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, của tỉnh và thành phố đến cán bộ, đảng viên và nhân dân. Thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 18-NQ/TW, số 19-NQ/TW Hội nghị lần thứ sáu, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, đã giảm được 58 đầu mối; tinh giản 40 công chức, viên chức. Hoàn thành việc sáp nhập đối với 55 bản, tiểu khu, tổ dân phố để thành lập 28 tổ, bản, tiểu khu (giảm từ 173 đơn vị xuống còn 145 đơn vị). Thực hiện rà soát, sắp xếp lại các tổ chức Đảng, giảm từ 57 tổ chức cơ sở đảng (đầu nhiệm kỳ), 72 Chi, Đảng bộ cơ sở với 302 Chi bộ trực thuộc (tiếp nhận 42 tổ chức đảng từ Đảng ủy khối doanh nghiệp tỉnh về thành phố năm 2018) xuống còn 41 tổ chức cơ sở Đảng với 280 chi bộ trực thuộc Đảng bộ cơ sở.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà trao Quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận Thành phố Sơn La là đô thị loại II năm 2019.

Đồng chí Nguyễn Hữu Đông, Bí thư Tỉnh ủy chuyển trao Quyết định và Bằng công nhận của Thủ tướng Chính phủ công nhận thành phố Sơn La hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2019.

Hơn 10 năm từ ngày được công bố trở thành thành phố thực thuộc tỉnh - Bằng sự quan tâm của tỉnh, nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền nhà nhân dân các dân tộc, Thành phố Sơn La đã đạt được thành quả hết sức tự hào: Ngày 19/5/2019, tỉnh Sơn La tổ chức Lễ công bố Quyết định 466/QĐ-TTg ngày 25/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ công nhận là đô thị loại II trực thuộc tỉnh Sơn La. Ngày 08/12/2019, tỉnh Sơn La tổ chức công bố Quyết định 1660/QĐ-TTg ngày 19/11/2019 của Thủ tướng Chính phủ công nhận thành phố Sơn La hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới và vinh dự được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba.